Geografia Zambii

Mapa Zambii

Zambia – państwo śródlądowe, położone w Afryce Południowej. Całkowita powierzchnia kraju wynosi 752 614 km², z czego 11 890 km² to zbiorniki wodne.

Geografia polityczna

Granice

Całkowita długość granic wynosi 5664 km, z czego na poszczególne kraje przypada:

Angola 1110 km
Demokratyczna Republika Konga 1930 km
Malawi 837 km
Mozambik 419 km
Namibia 233 km
Tanzania 338 km
Zimbabwe 797 km
Botswana około 80 metrów

Podział administracyjny

Terytorium Zambii jest podzielone na 9 prowincji (w nawiasach stolice prowincji):

Budowa geologiczna i rzeźba

Mapa topograficzna Zambii

Zdjęcie satelitarne Zambii

Obszar Zambii obejmuje lekko pofałdowany krystaliczny płaskowyż (1000-1400 m n.p.m.), który stanowi znaczną część lewobrzeżnego dorzecza Zambezi. Na południu znajduje się rozległa dolina Luangwy, z jednej strony ograniczona przez pasmo górskie Muczinga. Wyżyny w Zambii odznaczają się wyrównaną (dotyczy to równiny Kafue), lub lekko falistą rzeźbą, miejscami urozmaiconą ostańcami. Najniżej położonym punktem jest dolina rzeki Zambezi (329 m n.p.m.), natomiast najwyższy punkt to fragment równiny Nyika (2301 m n.p.m.)^[1]. Wschodnią część kraju przecina rów tektoniczny rzeki Luangwa, który wchodzi w skład systemu Wielkich Rowów Afrykańskich.^[2]

Klimat

W Zambii występuje klimat podrównikowy, suchy. Pora deszczowa trwa od listopada do kwietnia i charakteryzuje się wysokimi temperaturami i częstymi burzami. Średnia temperatura powietrza i średnie opady dla stolicy kraju wynoszą: w styczniu 27 °C i 126 mm, w lipcu 22 °C i 7 mm.^[1]

Największe opady zdarzają się na wyższych partiach płaskowyżu, szczególnie północna część kraju. Pas Miedzionośny otrzymuje rocznie do 1200 mm.

Wody

Około 77% powierzchni kraju należy do zlewiska Oceanu Indyjskiego, te obszary znajdują się w dorzeczu Zambezi. Przez północno-wschodnią część Zambii przepływają rzeki: Zambezi i Luapula, które będąc w dorzeczu rzeki Kongo, należą do zlewiska Oceanu Atlantyckiego. W obniżeniach występujących na terenie płaskowyżu uformowały się jeziora: Mweru leżące na granicy z Demokratyczną Republiką Konga i Bangweulu, które jest otoczone rozległymi bagniskami. Jezioro to jest pochodzenia tektonicznego. Bangweulu leży w północnej Zambii na wysokości 1067 m n.p.m. Powierzchnia tego jeziora jest zmienna, zależy od pór (deszczowej i suchej).

Gleby

Większość terenów Zambii jest pokrytych mało urodzajnymi glebami. W zachodnie i w północno-wschodniej części kraju występuje gleby glejowe (glejsole). Na płaskowyżach zaś – gleby ferralitowe, lokalnie występują wertisole. Dolina rzeki Zambezi jest pokryta glebami aluwialnymi i płowymi (luwisole).

Struktura użytkowania gruntów

Struktura użytkowania gruntów w Zambii w 1992 roku^[3].

Użytkowanie gruntów
Rodzaj	Procent powierzchni
lasy	38,6
łąki i pastwiska	40,4
użytki rolne i pod stałą uprawą	7,1
inne	13,9

W 1998 roku 460 km² powierzchni kraju było irygowane.

Bogactwa naturalne

Zambia posiada zasoby:

Fragment lasu w Zambii

Flora

Naturalną szatę roślinną dla większości kraju stanowi widny las tropikalny (miombo), którego drzewa zrzucają liście w porze suchej. Powierzchnia tych lasów kurczy się w wyniku rabunkowej gospodarki człowieka. W 1992 roku lasy te zajmowały około 39% powierzchni kraju. Na południu las przechodzi stopniowo w sawannę, która obejmuje cały południowy pas ciągnący się z zachodu na wschód. W dolinach rzek rośnie sawanna parkowa, w rejonie wspomnianych wyżej jezior – roślinność bagienna.

Fauna

Świat zwierząt jest typowy dla obszarów sawannowych. Występują tam duże zwierzęta stadne, takie jak bawoły czy zebry, oraz mniejsi przedstawiciele ssaków, takich jak np. hieny. W Zambii występują także duże koty jak np. lwy. Nad rzekami bytują hipopotamy i krokodyle. Występuje wiele gatunków ptaków, zwłaszcza w lasach, które cechuje różnorodność gatunkowa małp, żyjących na drzewach.

Przypisy

↑ ^a ^b Zambia – WIEM, darmowa encyklopedia (pol.). [dostęp 2009-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-11)].
↑ Zambia. Warunki naturalne, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2020-12-10] .
↑ Ewa Przymusińska, Joanna Vorrink: Aktualizacje encyklopedyczne: Kraje świata (część 2). Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 1995, s. 329. ISBN 83-86600-34-9.

Bibliografia

Encyklopedia Geograficzna Świata: Afryka. Wydawnictwo OPRESS Kraków 1997 ISBN 83-85909-21-4

[WIEM-1] Zambia – WIEM, darmowa encyklopedia (pol.). [dostęp 2009-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-11)].

[2] Zambia. Warunki naturalne, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2020-12-10] .

[3] Ewa Przymusińska, Joanna Vorrink: Aktualizacje encyklopedyczne: Kraje świata (część 2). Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 1995, s. 329. ISBN 83-86600-34-9.

[1]

[2]

[3]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne