George Canning

George Canning
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

11 kwietnia 1770
Londyn

Data i miejsce śmierci

8 sierpnia 1827
Chiswick

Premier Wielkiej Brytanii
Okres

od 10 kwietnia 1827
do 8 sierpnia 1827

Przynależność polityczna

Torysi

Poprzednik

Lord Liverpool

Następca

Lord Goderich

George Canning (ur. 11 kwietnia 1770 w Londynie, zm. 8 sierpnia 1827 w Chiswick w hrabstwie Middlesex) – brytyjski polityk i dyplomata, premier Wielkiej Brytanii od 10 kwietnia do 8 sierpnia 1827 r.[1]

Był zwolennikiem polityki premiera Pitta. W gabinecie premiera Portlanda był ministrem spraw zagranicznych. W latach 1813-1816 był posłem w Lizbonie, w 1816 r. został przewodniczącym Rady Kontroli, w 1822 r. został powtórnie ministrem spraw zagranicznych. W 1827 r. został premierem[1].

Wczesne lata życia

Canning urodził się w domu swoich rodziców przy Queen Anne Street w londyńskiej dzielnicy Marylebone. Jego ojcem był George Canning z Garvagh w irlandzkim hrabstwie Londonderry, prawnik z wykształcenia, który bez sukcesów zajmował się handlem winami. Zrezygnował on z przypadającej mu części rodowych posiadłości, w zamian za spłacenie jego długów. Zmarł w dniu pierwszych urodzin swojego syna w 1771 r. Matka przyszłego premiera, Mary Anne Costello, pracowała jako aktorka[1].

Ponieważ George był zdolnym dzieckiem przyjaciele rodziny przekonali jego stryja, londyńskiego kupca Stratforda Canninga, aby przejął opiekę nad bratankiem. George dorastał więc wśród kuzynów w domu swojego stryja, który zapewnił mu utrzymanie i wykształcenie. Dzięki wsparciu stryja George ukończył Eton College i studia w Christ Church na Uniwersytecie Oksfordzkim[1].

Podczas nauki Canning zyskał opinię biegłego pisarza i oratora. Zaprzyjaźnił się m.in. z lordem Liverpoolem, Granville’em Levesonem-Gowerem i Johnem Hookhamem Frere’em. Po ukończeniu studiów w 1791 r. rozpoczął karierę prawniczą[1].

Początki kariery politycznej

Stratofrd Canning należał do zwolenników stronnictwa wigów i przedstawił bratanka czołowym politykom tego ugrupowania, takim jak Charles James Fox, Edmund Burke, czy też Richard Brinsley Sheridan, z którym George zaprzyjaźnił się[1].

Pochodzenie Canninga i niewielka ilość pieniędzy sprawiła jednak, że jego kariera w partii wigów, grupującej przede wszystkich bogatych właścicieli ziemskich i przemysłowców, była bardzo problematyczna. Obserwując wydarzenia rewolucji francuskiej Canning zbliżył się w poglądach do stronnictwa torysów. Pod patronatem lidera torysów, Williama Pitta Młodszego, uzyskał w 1793 r. mandat parlamentarny z okręgu Newtown. W 1796 r. przeniósł się do Wendover[1].

Podczas swojej kariery politycznej Canning wielokrotnie zmieniał okręgi wyborcze. W latach 1802-1806 był deputowanym z Tralee, później ponownie z Newtown, a w latach 1807-1812 reprezentował okręg wyborczy Hastings. Następnie sprawował mandat parlamentarny z okręgów Petersfield (1812), Liverpool (1812-1823), Harwich (1823-1826) i Newport na wyspie Wight (1826-1827). W ostatnich miesiącach życia reprezentował okręg wyborczy Seaford[1].

Na stanowiskach ministerialnych

2 listopada 1795 r. Canning otrzymał pierwsze stanowisko w administracji rządowej, obejmując tekę podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Dał się na tym stanowisku poznać jako zwolennik premiera Pitta i często toczył spory ze swoim przełożonym lordem Grenville’em. Zrezygnował z tego stanowiska 1 kwietnia 1799 r. Został wówczas komisarzem przy Radzie Kontroli[1].

W 1800 r. otrzymał stanowisko płacmistrza armii. Utracił to stanowisko po upadku gabinetu Pitta w 1801 r. Kiedy Pitt ponownie stanął na czele rządu w 1804 r., Canning otrzymał stanowisko skarbnika floty. Po śmierci Pitta w 1806 r. Canning odszedł z rządu. W 1807 r. został ministrem spraw zagranicznych w gabinecie księcia Portland[1].

Pojedynek z Castlereaghem

Na tym stanowisku Canning odpowiadał m.in. za brytyjski atak na Kopenhagę w 1807 r. W 1809 r. doszło do sporów między Canningiem a ministrem wojny i kolonii lordem Castlereaghem dotyczącego oddziałów, które Canning chciał wysłać do Portugalii, a Castlereagh wysłał do Holandii. Kłótnie obu ministrów osłabiały gabinetu. Schorowany książę Portland nie interweniował, dopóki Canning nie zagroził rezygnacją, jeśli Castlereagh nie zostanie zamieniony na lorda Wellesleya. Portland zgodził się dokonać tej zmiany przy pierwszej nadarzającej się okazji[1].

Castleragh dowiedział się o zawartym układzie we wrześniu 1809 r. i wyzwał Canninga na pojedynek. Canning przyjął wyzwanie i do starcia obu ministrów doszło 21 września. Canning spudłował, a Castlereagh trafił rywala w udo. Wkrótce potem książę Portland podał się do dymisji, a król Jerzy III mianował premierem Spencera Percevala. W skład nowego gabinetu nie weszli ani Canning, ani Castlereagh[1].

Dalsze lata

Po zabójstwie Percevala w 1812 r. nowy premier, lord Liverpool, zaoferował Canningowi tekę ministra spraw zagranicznych, ale ten odmówił, nie chcąc wchodzić w skład tego samego gabinetu co Castlereagh. W 1814 r. otrzymał stanowisko ambasadora w Lizbonie. W 1815 r. powrócił do kraju. Lord Liverpool ponownie zaproponował mu stanowisko w rządzie. Ostatecznie w 1816 r. Canning stanął na czele Rady Kontroli. W 1820 r. musiał jednak ponownie zrezygnować, kiedy opozycja oskarżyła go o zbyt bliskie relacje z królową Karoliną, żoną Jerzego IV[1].

W 1822 r. lord Castlereagh popełnił samobójstwo i Canning zastąpił go na stanowiskach ministra spraw zagranicznych i przewodniczącego Izby Gmin. Na tym stanowisku starał się zapobiec umocnieniu francuskich wpływów w nowo powstających państwach Ameryki Południowej. Popierał również kampanię na rzecz zniesienia niewolnictwa[1].

Na czele rządu

Lord Liverpool odszedł ze stanowiska premiera w 1827 r. Jego następcą został Canning, ale czołowi politycy stronnictwa torysów, książę Wellington i Robert Peel, odmówili wejścia do jego gabinetu. W łonie torysów nastąpił podział na „ultrasów” i popierających rząd „Canningites”. Aby uzyskać większość w Izbie Gmin, Canning zawarł koalicję z partią wigów[1].

W tym czasie zdrowie Canninga stopniowo się pogarszało. Zmarł w 8 sierpnia 1827 r. Był premierem przez 119 dni, najkrócej w historii Wielkiej Brytanii. Został pochowany w opactwie westminsterskim[1].

Rodzina

8 lipca 1800 r. poślubił Joan Scott (1776-14 marca 1837), córkę generała-majora Johna Scotta i Margaret Dundas. Świadkami na ślubie byli William Pitt Młodszy i John Hookham Frere. George i Joan mieli razem trzech synów i córkę[1]:

Gabinet George’a Canninga, kwiecień - sierpień 1827

Zmiany

  • maj 1827 r. - lord Carlisle, pierwszy komisarz ds. lasów, zostaje członkiem gabinetu
  • lipiec 1827 r. - książę Portland zostaje ministrem bez teki, lord Carlisle zastępuje go na stanowisku lorda tajnej pieczęci, William Sturges Bourne zastępuje Carlisle'a na stanowisku pierwszego komisarza ds. lasów, lord Lansdowne zastępuje Bourne’a na stanowisku ministra spraw wewnętrznych, George Tierney, zarządca mennicy, zostaje członkiem gabinetu

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q S. Orgelbranda Encyklopedja Powszechna. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni Czcionek i Drukarni S. Orgelbranda Synów, XIX i pocz. XX wieku (może wymagać uaktualnienia).

Linki zewnętrzne

Ambasadorowie Wielkiej Brytanii w Portugalii
  • Paul Methuen (1707-1708)
  • Henri de Massue (1708-1710)
  • George Delaval (1710-1714)
  • Henry Worsley (1714-1722)
  • Thomas Lumley-Saunderson (1722–1724)
  • James Dormer (1725-1728)
  • Charles Crompton (1728)
  • James O'Hara (1728-1742)
  • Charles Crompton (1742-1745)
  • Abraham Castres (1745)
  • Benjamin Keene (1745-1749)
  • Abraham Castres (1749-1757)
  • Edward Hay (1757-1767)
  • William Henry Lyttelton (1767–1770)
  • Robert Walpole (1771–1800)
  • John Hookham Frere (1800–1802)
  • Robert Stephen FitzGerald (1802–1806)
  • James St Clair-Erskine i John Jervis (1806)
  • Percy Smythe (1806)
  • Percy Smythe (1807–1808)
  • John Villiers (1808–1810)
  • Charles Stuart (1810–1814)
  • George Canning (1814-1815)
  • Thomas Sydenham (1815–1817)
  • Edward Thornton (1817–1820)
  • Edward Michael Ward (1820–1823)
  • Edward Thornton (1823–1824)
  • William à Court (1824–1827)
  • Frederick Lamb (1827–1828)
  • Charles Ellis (1833–1846)
  • George Hamilton Seymour (1846–1851)
  • Richard Pakenham (1851–1855)
  • Henry Francis Howard (1855–1859)
  • Arthur Charles Magenis (1859–1866)
  • Augustus Berkeley Paget (1866–1867)
  • Edward Thornton (1867)
  • Charles Augustus Murray (1867–1874)
  • Robert Bulwer-Lytton (1874–1876)
  • Robert Morier (1876–1881)
  • Charles Lennox Wyke (1881–1884)
  • George Glynn Petre (1884–1892)
  • Hugh MacDonell (1893–1902)
  • Martin Gosselin (1902–1905)
  • Francis Hyde Villiers (1905–1911)
  • Arthur Henry Hardinge (1911–1913)
  • Lancelot Carnegie (1913–1928)
  • Colville Barclay (1928–1929)
  • Francis Oswald Lindley (1929–1931)
  • Claud Russell (1931–1935)
  • Charles Wingfield (1935–1937)
  • Walford Selby (1937–1940)
  • Ronald Hugh Campbell (1940–1945)
  • Owen O’Malley (1945–1947)
  • Nigel Ronald (1947–1955)
  • Charles Norman Stirling (1955–1961)
  • Archibald Ross (1961–1966)
  • Anthony Lambert (1966–1970)
  • David Muirhead (1970–1974)
  • Nigel Trench (1974–1976)
  • John Wilson (1976–1981)
  • Sir Hugh Campbell Byatt (1981–1986)
  • Michael Simpson-Orlebar (1986–1989)
  • Hugh James Arbuthnott (1989–1993)
  • Stephen Wall (1993–1995)
  • Roger Westbrook (1995–1999)
  • John Holmes (1999–2001)
  • Glynne Evans (2001–2004)
  • John Buck (2004–2007)
  • Alexander Ellis (2007–2011)
  • Jill Gallard (2011–2014)
  • Kirsty Hayes (2014–2018)
  • Chris Sainty (od 2018)
Płacmistrze armii (Wielka Brytania)

Wielka Brytania

Ministrowie spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii
XVIII wiek
XIX wiek
XX wiek
XXI wiek

Wielka Brytania

Przewodniczący Rady Kontroli

Wielka Brytania

Przewodniczący Izby Gmin
XVIII wiek
XIX wiek
XX wiek
XXI wiek

Crowned Portcullis.svg

Premierzy Wielkiej Brytanii
Królestwo Wielkiej Brytanii
(1707–1800)
Zjednoczone Królestwo
Wielkiej Brytanii i Irlandii
(1801–1922)
Zjednoczone Królestwo
Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej
(od 1922)

Herb Wielkiej Brytanii

Kanclerze skarbu Zjednoczonego Królestwa
XVI wiek
  • John Baker
  • Walter Mildmay
  • John Fortescue
XVII wiek
  • John Fortescue
  • Lord Dunbar
  • Julius Caesar
  • Fulke Greville
  • Richard Weston
  • Lord Barrett
  • Lord Cottington
  • Lord Culpepper
  • Edward Hyde
  • Lord Shaftesbury
  • John Duncombe
  • John Ernle
  • Lord Delamere
  • Richard Hampden
  • Charles Montagu
  • John Smith
XVIII wiek
XIX wiek
XX wiek
XXI wiek

Wielka Brytania

Drugi gabinet księcia Portland (1807–1809)
W dniu powstania
Późniejsi członkowie gabinetu

W h cavendish-bentinck.jpg

Gabinet lorda Liverpoola (1812–1827)
W dniu powstania
Późniejsi członkowie gabinetu

Gabinet George’a Canninga (1827)
W dniu powstania
Późniejsi członkowie gabinetu

George Canning.jpg

Media użyte na tej stronie

Crowned Portcullis.svg
The portcullis design is recorded as the work of Charles Barry in 1834 and is used on many Royal commissions such as on the Great Bell ("Big Ben").

As well as wide use of the portcullis design with varied supporting emblems, this specific version with the crown has been used by HM Customs and Excise "for some centuries."

There was a formal grant to both Houses of Parliament by Queen Elizabeth II in 1996. A grant for official use is not a claim of copyright. It is not possible to retrospectively claim copyright of an emblem or logo where publication and usage dates back more than two centuries.

This information is based on House of Commons Information Office paper "The Portcullis", published in 2010.
W h cavendish-bentinck.jpg
William Henry Cavendish-Bentinck, 3rd Duke of Portland (1738-1809)
Earl of Liverpool.jpg
Portret Robert Banks Jenkinson (1770–1828)
George Canning.jpg
George Canning
Royal Coat of Arms of the United Kingdom (HM Government).svg
Autor: Sodacan, Licencja: CC BY-SA 3.0
Royal Coat of Arms of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland in the style used by the Government of King Charles III from 2022 to the present (as used in all places except Scotland).
“ Quarterly, First and Fourth Gules three lions passant guardant in pale Or armed and langued Azure (for England), Second quarter Or a lion rampant within a double tressure flory counter-flory Gules (for Scotland), Third quarter Azure a harp Or stringed Argent (for Ireland), the whole surrounded by the Garter; for a Crest, the imperial crown Proper; for Supporters, dexter a lion rampant guardant Or crowned as the Crest, sinister a unicorn Argent armed, crined and unguled Proper, gorged with a coronet Or composed of crosses patée and fleurs de lys a chain affixed thereto passing between the forelegs and reflexed over the back also Or; Motto 'Dieu et mon Droit’ ('God and my Right') below the shield. ”
  • PINCHES, J.H & R.V., The Royal Heraldry of England, 1974, Heraldry Today.