Gerhard Domagk

Gerhard Domagk
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia30 października 1895
Łagów
Data i miejsce śmierci24 kwietnia 1964
Burgberg
Zawód, zajęcielekarz, mikrobiolog
Tytuł naukowyprofesor
Alma MaterUniwersytet Chrystiana Albrechta w Kilonii
UczelniaUniwersytet w Greifswaldzie,
Westfalski Uniwersytet Wilhelma w Münster
PracodawcaBayer AG, I.G. Farben
MałżeństwoGertrud Strübe
Odznaczenia
Order „Pour le Mérite” za Naukę i Sztukę Złota i Srebrna Gwiazda Orderu Wschodzącego Słońca (Japonia) Order Słońca Peru
Pomnik na Friedrich-Ebert-Platz w Berlinie upamiętniający odkrycia niemieckich biochemikówFelixa Hoffmanna, Roberta Kocha, Emila Adolfa von Behringa, Paula Ehrlicha i Gerharda Domagka

Gerhard Domagk (ur. 30 października 1895 w Łagowie, zm. 24 kwietnia 1964 w Burgbergu) – niemiecki lekarz patolog i mikrobiolog. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny w 1939.

Życiorys

W latach 1901–1909 mieszkał w Sommerfeld (dzisiejszym Lubsku), przy obecnej ulicy Gazowej 6. Ukończył Ewangelickie Męskie Gimnazjum Miejskie w Legnicy (w latach 1910-1914 uczęszczał do szkoły, która mieściła się w budynku dzisiejszego I LO[1]). W czasie I wojny światowej początkowo walczył w formacjach bojowych, a następnie był członkiem służb sanitarnych (w szpitalach przeciwcholerycznych w Rosji). Studiował medycynę na Uniwersytecie Chrystiana Albrechta w Kilonii. Od 1924 pracował naukowo na Uniwersytecie w Greifswaldzie, a od 1928 był profesorem patologii i anatomii patologicznej na Uniwersytecie Wilhelma w Münsterze, gdzie prowadził badania nad fagocytami. Współpracował także z laboratoriami I.G. Farbenindustrie w Wuppertalu-Elberfeld. Pozostając pod wpływem Paula Ehrlicha, sprawdzał bakteriobójcze własności nowych barwników, otrzymywanych przez naukowców pracujących w zakładach w Eberfeld.

W 1935 ogłosił, że prontosil, czerwonopomarańczowy barwnik z grupy sulfonamidów, skutecznie zwalcza infekcje powodowane przez bakterie zwane paciorkowcami. Tym samym po raz pierwszy stwierdzono, że jakiś środek chemiczny może działać in vivo na powszechnie występujące bakterie chorobotwórcze. Barwniki badane wcześniej działały jedynie na znacznie większe od bakterii pierwotniaki.

To odkrycie zapoczątkowało stosowanie sulfonamidów w lecznictwie i zainspirowało wielu naukowców do pracy nad nowymi lekami z tej grupy. Nawet odkrywca penicyliny, Alexander Fleming porzucił wtedy badania nad swoim antybiotykiem na rzecz prontosilu. Najważniejszych ustaleń dokonał jednak Daniel Bovet wraz z zespołem. Protonsil i inne leki z grupy sulfonamidów ocaliły życie wielu ludziom – m.in. Franklinowi D. Rooseveltowi, Winstonowi Churchillowi oraz córce samego Domagka.

W 1939 Gerhard Domagk otrzymał za to odkrycie Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny. Nie mógł wówczas przyjąć nagrody ze względu na naciski władz niemieckich, pozostających w konflikcie z komisją noblowską po przyznaniu Pokojowej Nagrody Nobla antyfaszyście i pacyfiście Carlowi von Ossietzky'emu. Odebrał ją dopiero w 1947, jednak bez przysługującej nagrody pieniężnej, która, w przypadku nieodebrania w ciągu roku, wraca do Fundacji Noblowskiej.

Po II wojnie światowej skoncentrował się na zwalczaniu gruźlicy i stosowaniu chemioterapii w walce z chorobami nowotworowymi. W 1946 wprowadził do leczenia gruźlicy tiosemikarbazony. Wydał podręcznik patomorfologii i chemioterapii chorób zakaźnych (1947).

Został pochowany na cmentarzu leśnym Lauheide pod Telgte koło Münster.

Tablice pamiątkowe w Polsce

Przypisy

  1. Marta Czech, Jesteśmy numer jeden – 60 lat I LO w Legnicy, red. Halina Tamioła, Wydawnictwo Edytor, Legnica 2005, s. 233, ISBN 83-88214-64-0.

Bibliografia

  • Słownik uczonych. Wydawnictwo Horyzont, Warszawa, 1999, s. 158–159.
  • Mała Encyklopedia Medycyny. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 231. ISBN 83-01-00200-X.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

NobelP2.png
Alfred Nobel from public domain photo, in circle. (Photo taken 1896 or earlier).
D-PRU Pour le Merite fuer Wissenschaften und Kuenste BAR.svg
Baretka pruskiego i niemieckiego Orderu Pour le Mérite za zasługi w dziedzinie nauki i sztuki.
PER Order of the Sun of Peru - Knight BAR.png
Baretka Kawalera Orderu Słońca Peru
GJP Domagk tablica Łagów.jpg
Autor: Panek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tablica na budynku informacji turystycznej w Łagowie Lubuskim poświęcona G. Domagkowi
Legnica, I Liceum Ogólnokształcące - 24 marca 20112 r.SDC11757.JPG
Autor: Aw58, Licencja: CC BY-SA 3.0
Legnica, I Liceum Ogólnokształcące. Uroczyste odsłonięcie marmurowej tablicy pamiątkowej poświęconej niemieckiemu nobliście Gerhardowi Johannesowi Paulowi Domagkowi odbyło się 20 października 2003 roku. Odsłonięcia tablicy dokonał Norbert Thiel w obecności nauczycieli i uczniów I LO i gimnazjum z Jülich - Barmen oraz przedstawicieli Niemieckiego Towarzystwa Społeczno - Kulturalnego w Legnicy z Jürgenem Gretschelem na czele. Tablicę wykonał Ryszard Słomiany z Chocianowa. Inicjatorem wmurowania tablicy był Robert Wójcicki.
Medicine1 Walk of Ideas Berlin.JPG
Autor: Lienhard Schulz, Licencja: CC BY 2.5
„Milestones of Medicine“, second sculpture (from six) of the Berliner Walk of Ideas on the occasion of 2006 FIFA World Cup Germany. Unveiling: 30 March 2006 on Friedrich-Ebert-Platz (place nearby Reichstag), Berlin-Mitte. On the left side the Marie-Elisabeth-Lüders-Haus with the library of parliament
Gerhard Domagk nobel.jpg
Gerhard Domagk, Nobel Prize in Physiology or Medicine 1939
JPN Kyokujitsu-sho 2Class BAR.svg
Baretka Orderu Wschodzącego Słońca (Japonia).