Gerrit Rietveld

Gerrit Rietveld
Imię i nazwisko

Gerrit Thomas Rietveld

Data i miejsce urodzenia

24 czerwca 1888
Utrecht

Data i miejsce śmierci

25 czerwca 1965
Utrecht

Narodowość

Holandia

Dziedzina sztuki

Architektura

Epoka

De Stijl

Ważne dzieła
Strona internetowa
Dom Rietvelda w Utrechcie

Gerrit Thomas Rietveld (ur. 24 czerwca 1888 w Utrechcie, zm. 26 czerwca 1964 tamże) – holenderski architekt, projektant i twórca mebli, m.in. czerwono-niebieskiego krzesła.

W 2000 roku dom projektu Rietvelda w Utrechcie został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Życiorys

Gerrit Rietveld urodził się 24 czerwca 1888 roku w Utrechcie[1]. Jego ojciec był stolarzem i prowadził własny zakład meblarski. W wieku 11 lat Rietveld zaczął pracę w ojcowskim zakładzie, gdzie pozostawał do 1906 roku[1]. Przez następne pięć lat pracował jako rysownik w firmie jubilerskiej Carela Begeer. Jednocześnie w latach 1906–1908 uczył się w trybie wieczorowym w miejskiej szkole wieczorowej w Utrechcie[1]. Od 1908 do 1911 roku pobierał nauki rysunku architektonicznego u Petrusa Johannesa Houtzagersa (1857–1944), a w latach 1911–1915 architektury u Pieta Klaarhamera (1874–1954)[1].

W 1911 roku poślubił pielęgniarkę Vrouwgien Hadders (1883–1957), z którą miał czterech synów i dwie córki[2].

W latach 1911–1919 pracował jako stolarz[1]. W 1918 roku zetknął się z ugrupowaniem artystycznym De Stijl[3], którego był członkiem od 1919 roku aż do jego rozwiązania w 1931 roku[4]. De Stijl został założony w 1917 roku przez Theo van Doesburga (1883–1931) i Pieta Mondriana (1872–1944) i skupiał artystów abstrakcyjnych reprezentujących neoplastycyzm – nowy kierunek w sztuce, stworzony w latach 20. XX w. przez Mondriana, charakteryzujący się użyciem linii pionowych i poziomych, które nachodząc na siebie, dzieliły płaszczyzny na kwadraty i prostokąty, oraz stosowaniem trzech barw podstawowych (żółtej, niebieskiej i czerwonej) i trzech tzw. nie-kolorów (czerni, bieli i szarości)[4]. W okresie 1917–18 Rietveld zaprojektował czerwono-niebieskie krzesło, które było jedną z pierwszych manifestacji estetyki De Stijl w postaci obiektu trójwymiarowego[5].

W 1919 roku zaczął prowadzić działalność architektoniczną[1]. W 1921 roku zaprojektował niewielki sklep jubilerski w Amsterdamie – jeden z pierwszych przykładów zastosowania estetyki De Stijl w architekturze[3]. Przy wielu projektach współpracował z Truus Schröder-Schräder (1889–1985)[1]. W 1924 roku zaprojektował dla niej i jej trójki dzieci nowy dom w Utrechcie – Dom Rietveld-Schröder[1].

Od końca lat 20. XX w. Rietveld skupiał się na projektowaniu mebli i architektury, które mogły być wytwarzane w sposób przemysłowo-mechaniczny[2]. W latach 1931–1934 stworzył serie domów dla budownictwa masowego[3]. Rietveld publikował swoje projekty i pomysły w czasopismach takich jak i10 i De 8 en Opbouw[2].

W 1928 roku był jednym z założycieli międzynarodowej organizacji architektów modernistycznych Congrès international d’architecture moderne (CIAM) (pol. „Międzynarodowego Kongresu Architektury Nowoczesnej”)[1].

W okresie od 1936 roku do połowy lat 50. XX w. poświęcił się projektowaniu mebli[3]. Następnie wykonał kilka dużych projektów architektonicznych, m.in. zakłady tekstylne De Ploeg w Bergeyk (1956), szereg domów mieszkalnych w Hoograven (1954–1956) czy gmach akademii sztuki w Arnhem (1962)[3].

W latach 1942–1958 wykładał wzornictwo użytkowe i architekturę w szkołach Academie voor Beeldende Kunsten w Rotterdamie i Hadze, Academie voor Beeldende Kunsten en Kunstnijverheids w Arnhem i w Academie voor Baukunst w Amsterdamie[1].

Od 1960 roku aż do śmierci w 1964 roku pracował razem z architektami Joan van Dillen (1930–1966) i Johanem van Trichtem (1928–2008)[1].

Rietveld zmarł 26 czerwca 1964 roku w Utrechcie[1].

Design

Prace Gerrita Rietvelda
Czerwono-niebieskie krzesło
Krzesło Berlin
Beugelstoel
Krzesło Zig-Zag
Krzesło Steltman
  • 1918 – Rood-blauwe stoel – czerwono-niebieskie krzesło[1]
  • 1920 – lampa wisząca[1]
  • 1923 – Militaire Stoel (tłum. krzesło wojskowe)[6]
  • 1923 – Berlijnse Stoel – krzesło Berlin[1]
  • 1927 – Beugelstoel, krzesło modelowane z jednego kawałka[1]
  • 1934 – Zig-Zag – krzesło Zig-Zag[1]
  • 1934 – Kratstoel – krzesło skrzynkowe[7]
  • 1942 – krzesło wytłoczone z jednego kawałka[1]
  • 1946–1950 – Deense stoel – krzesło duńskie[8]
  • 1956–1957 – Mondial[9]
  • 1963 – Steltmanstoel[10]

Prace architektoniczne

Lista za Emanuel (2016)[1]:

1920 – sklep Cornelisa Begeera, Utrecht1954 – pawilon rzeźb, Sonsbeek Park, Arnhem
1920 – wnętrza domu Dr. Hartoga, Maarssen1954– 1957 – domy, Hoograven, Utrecht
1920–1922 – sklep jubilerski, Amsterdam (zniszczony)1955–1957 – domy, Utrecht
1923–1924 – sklep Wesselsa, Utrecht1956 – sala Juliany i wejście na targi, Utrecht
1924 – wnętrza sklepu van Huffla, Haga1956 – dom Visser, Bergerdreed 6, Bergeyk
1924 – Dom Schröder, Prins Hendriklaan, Utrecht1956 – zakłady tekstylne De Ploeg, Bergeyk
1925 – wnętrza studio Pieta Kettinga, Utrecht1956 – projekt Instytutu Sztuki Stosowanej, Wibaudstraat, Amsterdam
1925 – żłobek dr Mullera, Utrecht1956–1958 – dom Scholten, Kleiweg 32b, Baambrugge
1926 – wraz z Truus Schröder-Schräder: pokój dzienny dr Harrensteina (Amsterdam), sypialnia Weteringschans (Amsterdam)1956–1968 – Instytut Sztuki Stosowanej, Prinses Irenestraat 96, Amsterdam
1927 – dom Lommen, Wassenaer (przebudowany); wraz z Truus Schröder-Schräder: wnętrza domu rodziny Birza (Utrecht), budownictwo normaal1957 – dom Blaha, Villaparklaan 5, Best
1928 – garaż wraz z zabudowaniami dla kierowcy, Waldeck Pyrmontkade 10, Utrecht1957 – dom van Daalen, Fasantlaan 14, Bergeyk
1929–1956 – projekty domów1957 – sala konferencji prasowych, UNESCO, Paryż
1930–1931 – domy szeregowe, Erasmuslaan, Utrecht1957–1958 – biura Schrale Beton, Willemsvaart 21, Zwolle
1930–1932 – domy szeregowe, wiedeński Werkbund, Wiedeń1957–1959 – domy, Erasmusweg, Reeuwijk
1931 – dom Klepa, Montespark 8, Breda1957–1963 – Akademia Sztuk i Rzemiosł, Onderlangs 9, Arnhem
1931–1934 – projekty domów, Blaricum i Laren1958 – dom Parkhurst, Oberlin, Ohio
1932 – domy szeregowe, Robert Schumannstraat, Utrecht1958–1959 – dom wystawienniczy De Zonnehof, Amersfoort
1932 – dom i szkoła muzyczna, Henriette van Lyndenlaan 6, Zeist1958–1959 – dom van den Doel, Monnikendammerzijweg 31, Ilpendam
1933 – projekty niewielkich warsztatów1958–1961 – domy, Kanaleneiland, Utrecht
1933 – wraz z Willem Penaatem: sklep Metz and Company, Hoogstraat, Haga
1934 – domy szeregowe, Erasmuslaan, Utrecht1958–1964 – szkoła podstawowa, Badhoevedorp
1934 – dom Szekely'ego, Johannes Verhulstweg 70, Santpoort1958–1966 – audytorium, cmentarz Hooofddorp
1935 – wnętrza domu Hondius-Crone, Bloemendaal1959 – sklep Ket, Leeuwarden
1935 – dom Hillebrand, Bloemlandscheweg 3, Blaricum1959 – Gemeentelijk Lyceum, Doetinchem
1936 – wraz z Truus Schröder-Schräder: kino Vreeburg, Utrecht1959–1960 – dom Hamburger, Korswater 9, Noordwijk
1936 – dom Smedes, Van Weerden Poelmanlaan 1, Den Dolder1959–1960 – dom van Dantzig, Harddraverslaan 60, Santpoort
1936 – dom Mees, Van Ouwenlaan 42, Haga1959–1960 – dom Theissing Breitnerlaan 1, Utrecht
1939 – Hypothecair Credit Bank, Haga1960 – dom Koot, van Soutelandelaan, Haga
1939 – dom letni Brandt-Corstius, Petten1960–1965 – kościół protestancki, Zijdeveld, Uithoorn
1941 – dom letni Verrijn Stuart, Breukelerveen1961–1962 – showroom, Centrum Wzornictwa, Amsterdam (częściowo zniszczony)
1942 – projekt domu Rietvelda1961–1963 – sklep Mado, Oudegracht 119, Utrecht
1949 – dom Smit, Puntweg 8, Kinderdijk1961–1964 – dom van Sloppe, Zandweg 122, Heerlen
1949 – dom Van Ommeren, Rijksstraatweg 158, Elst1961–1972 – rozbudowa Centraal Museum, Utrecht
1951 – dom Stoop, Beekhuizenseweg 48a, Velp1962 – kolumna Poster, Eindhoven
1951 – dom dla dzieci spastycznych, Willemstad, Curacao1962–1963 – projekt ratusza, Leerdam
1952 – dom Klaasen, Taveernelaan 9, Den Dolder1962–1965 – Savings Bank, Dedemsvaart
1953 – wiata rowerowa, Utrecht (zniszczona)1963–1967 – wnętrza sklepu jubilerskiego Steltman, Haga
1954 – dom Van Ravenstijn–Hintzen, Hoeflo 14, Laren1963–1967 – dom Bosschaert, Langewijnen 9, Laren
1954 – dom Driessen, Hulkesteinscheweg 21, Arnhem1963–1972 – Muzeum Vincenta van Gogha, Amsterdam
1954 – pawilon holenderski, Biennale w Wenecji1964 – wnętrza baraków górników, Eygelshoven
1964 – centrum nauki technicznej szkoły wyższej Twente, Enschede
1964–1967 – dom Engelhard, Straat van Mozambique 3, Amstelveen

Wystawy

  • 1927 – Wystawa Architektury Modernistycznej, Moskwa[1]
  • 1932 – Werkbund, Wiedeń[1]
  • 1953 – Biennale w Wenecji[1]
  • 1958 – Gerrit Rietveld – wystawa autorska w Centraal Museum, Utrecht[1]
  • 1971–1972 – Rietveld Rietveld, Architect – wystawa autorska w Stedelijk Museum, Amsterdam[1]
  • 1971–1972 – Rietveld Rietveld, Architect – wystawa autorska w Hayward Gallery, Londyn[1]
  • 1975 – Rietveld Schroder Huis 1925–1975, Utrecht[1]

Wyróżnienia i nagrody

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab Emanuel 2016 ↓, s. 669–671.
  2. ↑ a b c Biografisch Woordenboek van Nederland ↓.
  3. ↑ a b c d e Encyclopædia Britannica 2018 ↓.
  4. ↑ a b Encyclopædia Britannica 2014 ↓.
  5. ↑ Design Museum 2009 ↓.
  6. ↑ Máčel 2008 ↓, s. 210.
  7. ↑ Máčel 2008 ↓, s. 216.
  8. ↑ Máčel 2008 ↓, s. 226.
  9. ↑ Máčel 2008 ↓, s. 62.
  10. ↑ MOMA ↓.
  11. ↑ UNESCO ↓.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Gerrit rietveld, sedia berlin, 1923.jpg
Autor: Sailko, Licencja: CC BY 3.0
Furniture in the Gemeentemuseum Den Haag
Gerrit rietveld, sedia steltman, 1963.jpg
Autor: Sailko, Licencja: CC BY 3.0
Furniture in the Gemeentemuseum Den Haag
Gerrit Thomas Rietveld.jpg
(c) Oscar z niderlandzkiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0
prive-foto, genomen op 27 december 1962 in de Raadskelder te 's-Hertogenbosch
Gerrit rietveld, sedia zig-zag, 1938 ca.jpg
Autor: Sailko, Licencja: CC BY 3.0
Applied arts in the Carnegie Museum of Art
Rietveld chair 1.JPG

Cassina Red-Blue Chair

Picture of a chair designed by Gerrit Rietveld.