Gertrude Bonnin

Zitkala-Sa
Ilustracja
Imię i nazwisko

Gertrude Simmons Bonnin

Data i miejsce urodzenia

22 lutego 1876
Dakota Południowa

Data i miejsce śmierci

26 stycznia 1938
Waszyngton

Narodowość

rdzenna Amerykanka

Język

angielski

Alma Mater

New England Conservatory of Music

Gertrude Simmons Bonnin, znana pod literackim pseudonimem Zitkala-Sa (ur. 22 lutego 1876 w Dakocie Południowej, zm. 26 stycznia 1938 w Waszyngtonie) − indiańska pisarka, poetka, kompozytorka i aktywistka społeczna pierwszej połowy XX wieku.

Życiorys

Zitkala-Sa (imię oznaczające w jej rodzimym języku Czerwony Ptak) urodziła się w rezerwacie Yankton Dakotów w roku bitwy nad Little Bighorn. Jej matka pochodziła z plemienia Yankton, ojciec, który wkrótce porzucił swą indiańską rodzinę, był biały. Ojczym, John Haysting Simmons, dał jej swoje nazwisko. Wczesne dzieciństwo spędziła w rezerwacie, który opuściła jako 12-latka, rozpoczynając naukę w szkole misyjnej kwakrów w Wabash w stanie Indiana. Kolejnym etapem jej edukacji był Earlham College w Richmond (gdzie, mimo rasistowskich uwag części publiczności, wygrała konkurs recytatorski), a następnie New England Conservatory of Music w Bostonie, gdzie uczyła się gry na skrzypcach (w 1900 roku zagrała m.in. na Wystawie Światowej w Paryżu).

Po krótkim okresie pracy jako nauczycielka w Carlisle Indian Industrial School w Carlisle w Pensylwanii powróciła do Bostonu, gdzie zaczęła pisać swoje pierwsze opowiadania i wspomnienia. Jej autobiograficzne nowele były publikowane w "The Atlantic Monthly" pomiędzy styczniem a marcem 1900 roku. W 1901 roku ukazała się jej książka Old Indian Legends, zbiór nowel, opartych na folklorze Dakotów. Pisała także dla magazynu "Harper's Monthly". Rok później w rezerwacie poznała kapitana Raymonda Bonnina, również półkrwi Yankton, pracownika Biura do spraw Indian. Pobrali się, mieli jednego syna.

Rozpoczęta w 1910 roku współpraca z poznanym w stanie Utah kompozytorem Williamem F. Hansonem zaowocowała wystawieniem w 1913 roku pierwszej w historii opery indiańskiej, The Sun Dance ("Taniec Słońca"), do której Bonnin napisała libretto i piosenki. Na potrzeby opery Bonnin zaaranżowała tradycyjne pieśni dakockie, angażując do przedstawienia także tancerzy i pieśniarzy z plemienia Ute. Po dłuższej przerwie, w 1916 roku powróciła do pracy literackiej, publikując m.in. w 1921 roku American Indian Stories, zbiór autobiograficznych nowel, częściowo złożony z utworów opublikowanych poprzednio w "The Atlantic Monthly". Twórczość Bonnin nabrała bardziej politycznego charakteru, a ona sama zaangażowała się też w działalność na rzecz praw amerykańskich Indian i przeprowadziła do Waszyngtonu.

Zitkala-Sa działała w powstałym w 1911 roku Society of American Indians (Towarzystwie Indian Amerykańskich), wspólnie m.in. z innym dakockim pisarzem Charlesem Eastmanem. Była zwolenniczką dwujęzycznego wychowania i edukacji dzieci indiańskich. Doradzała również instytucjom rządowym w sprawach związanych z tubylczymi Amerykanami. Pozostała aktywistką do swojej śmierci w 1938 roku. W tym samym roku na Broadwayu miała miejsce nowojorska premiera The Sun Dance, ale na plakatach nazwisko współtwórczyni pierwszej indiańskiej opery zostało pominięte. Jej twórczość przypomniano (a częściowo opublikowano po raz pierwszy) dopiero w latach 80. XX wieku.

Bibliografia

  • Bruce E. Johansen: Native Americans Today: A Biographical Dictionary. Santa Barbara, CA: 2010. ISBN 978-0-313-35555-4. (ang.).

Media użyte na tej stronie

Zitkala-Sa.jpg
In addition to photographing the Sioux performers sent by Buffalo Bill Cody to her studio, Käsebier was able to arrange a portrait session with Zitkala Sa, "Red Bird," also known as Gertrude Simmons (1876-1938), a Yankton Sioux woman of Native American and white mixed ancestry. She was born on the Pine Ridge Reservation in South Dakota, like many of the Sioux traveling with the Wild West show. She was educated at reservation schools, the Carlisle Indian School, Earlham College in Indiana, and the Boston Conservatory of Music. Zitkala Sa became an accomplished author, musician, composer, and dedicated worker for the reform of United States Indian policies.

Käsebier photographed Zitkala Sa in tribal dress and western clothing, clearly identifying the two worlds in which this woman lived and worked. In many of the images, Zitkala Sa holds her violin or a book, further indicating her interests. Käsebier experimented with changing backdrops, including a Victorian floral print, and photographic printing. She used the painterly gum-bichromate process for several of these images, adding increased texture and softer tones to the photographs.