Getto rzymskie

Via Rua, główna ulica getta rzymskiego

Getto rzymskie (wł. Ghetto di Roma) – zamknięta dzielnica żydowska utworzona na terenie dzielnicy Sant’Angelo w Rzymie przez papieża Pawła IV w 1555 roku. Getto istniało z krótkimi przerwami do 1870 roku.

Historia

W 1555 roku papież Paweł IV wydał bullę Cum nimis absurdam, w której potępił fakt, że Żydzi zamieszkują wśród chrześcijan. W tym samym roku papież wydzielił osobną dzielnicę żydowską w Rzymie. Dzielnicę otoczono murem (jego budowa została sfinansowana przez Żydów^[1]). Bramy getta zamykano na noc^[2]. Żydzi mogli wychodzić w ciągu dnia z getta, ale mieli nakaz noszenia żółtej odznaki na ubraniach^[2]. Założenie getta miało dwa cele: „ochrona” chrześcijan przed bliskimi kontaktami z Żydami i ochrona Żydów przed przemocą ze strony chrześcijan^[3].

Żydzi nie mieli prawa wynajmować mieszkania lub prowadzić interesy poza gettem bez pozwolenia kardynała wikariusza^[4]. Kupno nieruchomości poza gettem było zakazane^[4]. Zamieszkiwanie w getcie oznaczało zakaz pobierania edukacji na uczelni wyższej i zakaz wykonywania zawodów, takich jak zawody architekta czy aptekarza^[4]. Mieszkańcy getta byli zobowiązani do opłacania opłat i podatków na rzecz papieża, papież utrzymywał jedynie pomoc społeczną. Żydzi nie mieli również prawa sprawowania żadnych urzędów^[4]. W każdą niedzielę musieli wysłuchiwać obowiązkowego kazania księdza katolickiego, które miało na celu nawrócenie ich, kazanie było płatne^[5].

W getcie zamieszkało około 4 000 osób^[5]. Większość była biedna, warunki lokalowe w getcie były złe, ze względu na niewielką przestrzeń konieczne było budowanie wąskich ulic i wysokich domów^[5].

Getto rzymskie istniało formalnie do 1870 roku^[4]. W tym roku zniknął przymus mieszkania w getcie, wielu mieszkańców wciąż jednak mieszkało na tym terenie do 1943 roku^[6].

Przypisy

Bibliografia

• John Efron, Steven Weitzman, Matthias Lehmann: The Jews: A History. New York: 2018. ISBN 978-1-351-01785-5.
• Owen Chadwick: A history of the popes, 1830-1914. Oxford: 2016. ISBN 978-0-19-926286-1.
• Jacek Leociak. Warszawa okupacyjna: topografia i egzystencja. „Teksty Drugie”. 4 (57), 1999. 
• Raul Hilberg: Zagłada Żydów europejskich. T. 1. Warszawa: 2014, s. 9-10. ISBN 978-83-935789-1-7.