Ghazni (prowincja)

Ghazni
غزنى
Prowincja
ilustracja
Państwo

 Afganistan

Siedziba

Ghazni

Kod ISO 3166-2

AF-GHA

Powierzchnia

22 915 km²

Populacja (2021)
• liczba ludności


1 386 764

Położenie na mapie
Położenie na mapie

Ghazni (perski: غزنى) – jedna z 34 prowincji afgańskich. Stolica w Ghazni leżącym na trakcie handlowym Kabul-Kandahar. W 2021 roku zamieszkiwało ją prawie 1,4 mln osób[1].

Warunki naturalne

Prowincja o dużym zróżnicowaniu powierzchni, a co za tym idzie sposobów użytkowania ziemi. Ze względu na sąsiedztwo zbierających wilgoć wysokich gór jest tam stosunkowo jak na ten kraj dobrze rozwinięta sieć rzeczna. Góry zbierające wilgoć i rzeki są jednak przyczyną częstych powodzi[2][3]. Położona w newralgicznym miejscu Afganistanu była częstym obiektem najazdów.

Ludność i podział administracyjny

W skład prowincji Ghazni wchodzi 19 powiatów.

Powiaty prowincji Ghazni
PowiatPowiat stolicaSkład etniczny (%)[4]
Ab BandHaji Khel100% Pasztuni
AjristanSangar97% Pasztuni, 3% Hazarowie
AndarMiray100% Pasztuni
Dih YakRamak89% Hazarowie, 11% Pasztuni
GelanJanda100% Pasztuni
GhazniGhazni50% Tadżycy, 25% Pasztuni, 20% Hazarowie i 5% Hindusi
GiroPana100% Pasztuni
JaghoriSange-e-Masha100% Hazarowie
KhugianiKhugiani99.9% Pasztuni, 0.1% Hazarowie, Tadżycy i Uzbecy
Khwaja UmariKwaja Umari20% Pasztuni, 35% Tadżycy i 45% Hazarowie
MalistanMalistan100% Hazarowie
MuqurMuqur99% Pasztuni, 1% Hazarowie i Tadżycy
NawaNawa100% Pasztuni
NawurDu Abi100% Hazarowie
QarabaghQarabagh55% Pasztuni, 45% Hazarowie
RashidanRashidan96% Pasztuni, 4% Hazarowie
WaghazWaghazgłównie Pasztuni
Zana KhanDado100% Pasztuni

Dystrykty Malistan, Jaghuri, Nawur, częściowo również Qarabagh, Dih Yak i Jaghatu zamieszkiwane są z dużym udziałem ludności hazarskiej i tereny te znane są jako Hazaradżat.

Historia i współczesność

Ghazni było centrum buddyjskiej kultury na terenie Afganistanu. W 683 roku arabska armia Umajjadów przyniosła islam podbijając terytorium Afganistanu i zakładając w Ghazni stolicę. Obszar prowincji doświadczył następnego niszczycielskiego najazdu w 869 roku gdy Jakub Ibn Lajs as-Saffar, założyciel dynastii Saffarydów, kompletnie zniszczył miasto Ghazni i okolice.

Minaret w Ghazni, zbudowany za panowania Bahramszaha (1117–1157) z dynastii Ghaznawidów

Po odbudowie miasta Ghazni stało się stolicą dynastii Ghaznawidów od 994 aż do 1160. W skład ich państwa wchodziły ziemie północnych Indii, Persji i Azji Centralnej.

Po rządach Ghaznawidów nastąpił okres władzy Ghurydów. Obszar Ghazni jak i całego Afganistanu ucierpiał w czas najazdu mongolskiego w 1221 roku. Armią najeźdźców dowodził Czyngis Chan.

Ghazni (miasto) jest sławne ze swego minaretu, z połowy XII wieku, zbudowanego na planie gwiazdy. Górne sekcje minaretu są obecnie zniszczone. Również w Ghazni znajduje się mauzoleum Mahmuda z Ghazny oraz groby wielu sławnych ludzi przeszłości jak uczonego Biruniego czy poety Sana'iego.

Polityczna i wojskowa sytuacja w prowincji

Na terenie prowincji wykazują wzmożoną aktywność siły talibów kontrolujące wiejskie okolice położone z dala od stolicy[5], i atakujące obiekty szkolne oraz administracji rządowej. Dwukrotnie doszło tu do zabójstwa gubernatora prowincji: w 2006 roku zginęli Taj Mohammad oraz Sher Alam Ibrahimi[6]. W mieście Ghazni znajduje się amerykańska baza organizacji pomocowych.

W kwietniu 2007 roku bojownicy Talibanu przejęli kontrolę nad dystryktem Giro dokonując przy tym kilku zabójstw dostojników z administracji rządowej.

W lipcu 2007 roku porwano tu 23 pracowników koreańskich organizacji pomocowych. Dwóch pracowników talibowie zabili – resztę udało się uwolnić.

Polska obecność wojskowa w prowincji

Żołnierze SZ RP w dystrykcie Rashidan podczas operacji „Passage”, rok 2009

Do marca 2008 na terenie prowincji znajdowała się baza Alfa Polskiej Grupy Bojowej[7]. 20 sierpnia 2008 r. w trakcie przejazdu z bazy Szarana do Ghazni polski pojazd wojskowy wpadł na minę. W wyniku wybuchu zginęło 3 żołnierzy, a 1 został raniony. 30 października 2008 r. Polska przejęła odpowiedzialność za prowincję. 10 sierpnia 2009 w miejscowości Usmankhel w dystrykcie Ajristan polsko-afgański patrol został zaatakowany przez talibów, w wyniku czego 1 Polak zginął, a 4 zostało rannych.

Zobacz też

Przypisy

  1. Estimated Population of Afghanistan 2021-22. [dostęp 2021-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-19)].
  2. Ghazni (ang.). www.globalsecurity.org. [dostęp 2017-11-23].
  3. Pajhwok Afghan News. [dostęp 2007-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-27)].
  4. Stosunki etniczne prowincji Ghazni https://web.archive.org/web/20070929110117/http://www.aims.org.af/maps/provincial/badghis.pdf
  5. Institute for War and Peace Reporting | Giving Voice, Driving Change (ang.). www.iwpr.net. [dostęp 2017-11-23].
  6. Afghanistan militants kill former governor – CTV News. [dostęp 2007-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-06-11)].
  7. :: Oficjalna strona Ministerstwa Obrony Narodowej dotycząca PKW Afganistan :: Aktualności ::. www.isaf.wp.mil.pl. [dostęp 2017-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-15)].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Operacja Passage Afganistan.jpg
Autor: Ministerstwo Obrony Narodowej, Licencja: Attribution
24 godziny trwała operacja zorganizowana przez Grupę OMLT z Vulcana. „Passage” (przejście) - to operacja zaplanowana w celu wsparcia Afgańskiej policji w dystrykcie Rashidan.

Wymiana chorych policjantów i dowóz zaopatrzenia do ciągle atakowanego posterunku policji był priorytetem szefa policji prowincji Ghazni. Ze względu na duże zagrożenie operację zabezpieczały pododdziały z Polskich Sił Zadaniowych i wydzielone elementy z US Army. Godzina 10.00 – ruszyli …. Główną siłę operacji stanowi ANA / Armia Afgańska /, a dokładnie żołnierze z 1 batalionu 3 brygady wraz z nim tradycyjnie Zespół Mentorów OMLT nr 2 mjr Sławomira BOCZKOWSKIEGO. Wstępne wyliczenia trasy pokazują raptem 27 km, jednak doświadczeni dowódcy wiedzą, że droga w górzystym terenie nie powinna być liczona w kilometrach, a w czasie kiedy ją można pokonać. Tak więc wszyscy zabierają niezbędne wyposażenie na trzy dni. Mimo że, ANA wydzieliła do operacji aż 4 plutony to jednak pojazdy US Army i OMLT nr 2 stanowią trzon przemieszczającej się kolumny. Rozpoznana droga jest utrzymywana i monitorowana przez system posterunków i patroli, tak więc nie powinno być problemów z powrotem. Po długim 12 godzinnym marszu przez góry kolumna wjeżdża do centrum Rashidanu. Po zabezpieczeniu rejonu następuje szybka wymiana żołnierzy i dostawa zaopatrzenia. Już po godzinie kolumna wraca. Wszystko idzie zgodnie z planem. Jak zwykle w takich wypadkach życie rządzi się swoimi prawami, a góry pokazują swój charakterek. W połowie drogi pierwszy kontakt ogniowy z przeciwnikiem widać wybuchające pociski moździerzowe i układające się serie z broni maszynowej. Żołnierze ANA zajmują pozycje, strzelcy pokładowi natychmiast odpowiadają ogniem, wzgórza pokrywają się wybuchami. Jednak przeciwnik się nie poddaje, schowany za skałami stanowi trudny cel – wymiana ognia trwa prawie godzinę. Zostaje wezwane wsparcie z powietrza. Ostatecznie zapada zmrok i walka zamiera – nastała cisza. Dowódca operacji kmdr. por. Bogdan TOMASZYCKI podejmuje decyzję o kontynuowaniu marszu. Wykorzystując ciemności kolejne pododdziały opuszczają „strefę śmierci" używając noktowizji. Opóźnienie, które wymusił przeciwnik odbija się po przejechaniu kolejnych 10 kilometrów. Mała rzeczka okazuje się pułapką dla ciężkich pojazdów wojsk sprzymierzonych. Kolejno grzęzną w błocie ciężkie Rosomaki i MRAP-y, akcja uwolnienia pojazdów z błotnej zasadzki zajmuje całą noc. Każdy pojazd trzeba przeciągnąć przez zdradliwy odcinek. Ciąg pojazdów zdaje się nie mieć końca. Żołnierze OMLT, a w szczególności drużyna ochrony, wykazują się swoim doświadczeniem. Widać, że czas spędzony na poligonach nie poszedł na marne, nie brakuje niczego są liny szekle i chęci. Zgrana grupa chor. Rafała KUBIŃSKIEGO pracuje szybko i sprawnie kolejno wyciągając z 50 metrowej pułapki pojazdy. Dowódca afgański widząc zaangażowanie polskich żołnierzy pogania swoich podopiecznych – nie chcą być w tyle i swoje braki w sprzęcie nadrabiają zaangażowaniem. O godzinie 4.45 Dowódca OMLT nr 2 mjr Boczkowski przekazuje meldunek „06 tu BRAWO – Condor gotów do marszu”. Zaczyna się dalsza część marszu – nastaje świt - po kolejnych 5 godzinach marszu widać wieże meczetów Ghazni. Teraz już nie można się zatrzymać, mimo zmęczenia kolejne pododdziały przekraczają granice miasta i po następnych 40 minutach przeciskania wąskimi uliczkami, kończą zadanie. Operacja „PASSAGE” zakończona, zadanie wykonane.

TEKST: mjr Sławomir BOCZKOWSKI ZDJĘCIA: kpt. Dariusz ŁASZEWSKI, kpt. Zbigniew PASZKIEWICZ, st. szer. Łukasz WIŚNIEWSKI,

st. szer. Tomasz ŻYCH
Ghazni-Minaret.jpg
Twelfth century minaret in Ghazni.
Snow covered mountains in Ghazni.jpg
Snow covered mountains in Ghazni, Afghanistan.
Ghazni in Afghanistan.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location of province XY (see filename) in Afghanistan
Ghazni districts.png
Map of the districts of Ghazni province of Afghanistan.