Gidon Hausner
 Gidon Hausner (stoi), na pierwszym planie Robert Servatius, obrońca Adolfa Eichmanna | |
| Data i miejsce urodzenia | 26 września 1915 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 15 listopada 1990 |
| Prokurator Generalny Izraela | |
| Okres | od 1960 |
| Poprzednik | Chajjim Kohen |
| Następca | Mosze Ben-Ze’ew |
| Przewodniczący Międzynarodowej Rady Instytutu Jad Waszem | |
| Okres | od 1969 |
| Minister bez teki w III rządzie Meir oraz I rządzie Rabina | |
| Okres | od 10 marca 1974 |
| Przynależność polityczna | |
| Poseł do Knesetu | |
| Okres | od 22 listopada 1965 |
| Przynależność polityczna | |
| Okres | od 13 czerwca 1977 |
| Przynależność polityczna | |
Gidon Hausner (hebr.: גדעון האוזנר, ang.: Gideon Hausner, ur. 26 września 1915 we Lwowie, zm. 15 listopada 1990 w Jerozolimie) – izraelski prawnik, wykładowca i polityk, w latach 1960–1963 Prokurator Generalny Izraela, w latach 1969–1989 przewodniczący Międzynarodowej Rady Instytutu Jad Waszem, w latach 1974–1977 minister bez teki, w latach 1965–1974 oraz 1977–1981 poseł do Knesetu z listy Niezależni Liberałowie. W latach 1961–1962 główny oskarżyciel w procesie Adolfa Eichmanna.
Życiorys
Urodził się 26 września 1915 we Lwowie, wówczas Austro-Węgry, jako syn rabina Bernarda Hausnera[1] (1874–1938), który w latach 1922–1927 był posłem na Sejm I kadencji. W 1927 Hausnerowie wyemigrowali do stanowiącej brytyjski mandat Palestyny, gdzie Bernard służył jako doradca ekonomiczny polskiego rządu, a następnie polski konsul w Tel Awiwie[2].
Gidon Hausner ukończył szkołę średnią w Tel Awiwie, a następnie studia filozoficzne (1941) i prawnicze (1943) na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie. Po studiach otworzył kancelarię prawniczą[1][3].
Był członkiem żydowskiej organizacji młodzieżowej Ha-Mahanot ha-Olim oraz organizacji paramilitarnej Hagana. Podczas wojny o niepodległość Izraela służył w Brygadzie Jerozolimskiej, po wojnie był prokuratorem wojskowym oraz przewodniczącym sądu wojskowego[3].
W latach 1954–1960 wykładał prawo gospodarcze na Uniwersytecie Hebrajskim. W 1960 roku został trzecim Prokuratorem Generalnym Izraela[1][3]. W latach 1961–1962 był głównym oskarżycielem w procesie Adolfa Eichmanna. Jego mowa oskarżycielska przeszła do historii jako ostateczne rozliczenie z czasami nazistowskimi[1][3][4][5]. Na stanowisku prokuratora pozostał do 1963. Na temat procesu opublikował w 1966 książkę Sprawiedliwość w Jerozolimie. Od 1965 był przewodniczącym Izraelskiej Organizacji na rzecz Praw Człowieka[1][3]. W latach 1969–1989 był przewodniczącym Międzynarodowej Rady Instytutu Jad Waszem[6].
W polityce związał się z Niezależnymi Liberałami, został prezesem jerozolimskiego oddziału partii. W wyborach w 1965 po raz pierwszy został wybrany posłem. W szóstym Knesecie zasiadał w komisjach spraw zagranicznych i obrony; spraw gospodarczych oraz konstytucyjnej, prawa i sprawiedliwości. W 1969 uzyskał reelekcję, a w Knesecie siódmej kadencji był członkiem dwóch komisji parlamentarnych: spraw zagranicznych i obrony oraz konstytucyjnej, prawa i sprawiedliwości. Po raz trzeci zdobył mandat poselski w wyborach w 1973, a w ósmym Knesecie zasiadał w tych samych komisjach co poprzednio. 10 marca 1974 wszedł w skład nowo powołanego trzeciego rządu Goldy Meir jako minister bez teki[7]. W tym samym dniu, zgodnie z obyczajem przyjętym wśród Niezależnych Liberałów zrezygnował z zasiadania w parlamencie, a zwolniony mandat poselski objął Jicchak Golan[8]. Hausner pozostał na stanowisku po zmianie na stanowisku premiera i powołaniu 3 czerwca 1974 rządu Icchaka Rabina. Ministrem bez teki był do końca kadencji, czyli 20 czerwca 1977[9].
Do Knesetu powrócił po wyborach w 1977 jako jedyny poseł Niezależnych Liberałów. W tej kadencji zasiadał w komisji konstytucyjnej, prawa i sprawiedliwości. W wyborach w 1981 utracił miejsce w parlamencie[3]. W 1977 powrócił do prywatnej praktyki prawniczej[5].
W 1988 opublikował książkę Holocaust w oczach prawa[3].
Zmarł 15 listopada 1990 w Jerozolimie w wieku siedemdziesięciu pięciu lat[5].
Życie prywatne
Był żonaty z Jehudit, z domu Lipszyc, z którą miał dwoje dzieci: córkę Tamar i syna Amosa[5].
Przypisy
- ↑ a b c d e Hausner, Gideon. encyclopedia.com. [dostęp 2019-06-07]. (ang.).
- ↑ Hausner, Bernard. encyclopedia.com. [dostęp 2019-06-07]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Gidon Hausner (ang.) – profil na stronie Knesetu.
- ↑ The Great Speeches – the Six Million Accusers by Gideon Hausner. Bet ha-Tefucot. [dostęp 2019-06-07]. (ang.).
- ↑ a b c d Gideon Hausner, 75 dies in Israel. The New York Times. [dostęp 2019-06-07]. (ang.).
- ↑ History – Biography. hausner.school. [dostęp 2019-06-07]. (ang.).
- ↑ Government 16. knesset.gov.il. [dostęp 2019-06-06]. (ang.).
- ↑ Members of the Eighth Knesset. knesset.gov.il. [dostęp 2019-05-04]. (ang.).
- ↑ Government 17. knesset.gov.il. [dostęp 2019-06-06]. (ang.).
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Defense counsel Robert Servatius (foreground) and chief prosecutor Gideon Hausner (standing) during the Eichmann Trial in Jerusalem.
Eichman Trial, Jerusalem 1961
Chief prosecutor Gideon Hausner (standing, right) questions witness Henryk Ross (seated, at microphone) during the Eichmann Trial in Jerusalem. Below: Gabriel Bach; Jacob Breuer