Gieorgij Szawielski

Gieorgij Szawielski

Protoprezbiter
Kraj działania	Rosja
Data i miejsce urodzenia	6/18 stycznia 1871 Dubokraj
Data i miejsce śmierci	2 października 1951 Sofia
Naczelny kapelan rosyjskiej armii i floty
Okres sprawowania	1911-1917
Naczelny kapelan Armii Ochotniczej
Okres sprawowania	1917-1919
Wyznanie	prawosławie
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Diakonat	do 1895
Prezbiterat	1895

Gieorgij Iwanowicz Szawielski (ros. Георгий Иванович Шавельский; ur. 6/18 stycznia 1871 w Dubokraju, zm. 2 października 1951 w Sofii) – rosyjski duchowny prawosławny, ostatni naczelny kapelan armii i floty Imperium Rosyjskiego. Autor prac teologicznych i wspomnień.

Życiorys

Ukończył seminarium duchowne w Witebsku. Od 1891 pracował jako cerkiewny psalmista, zaś w 1895 przyjął święcenia kapłańskie^[1]. W 1902 ukończył studia w Petersburskiej Akademii Duchownej^[1]. W czasie wojny rosyjsko-japońskiej pełnił funkcję kapelana pułkowego, następnie dziekana dywizji, zostając ostatecznie naczelnym kapelanem 1 Armii Mandżurskiej. Po zakończeniu działań wojennych został katechetą w Instytucie Smolnym w Petersburgu^[1]. W 1910 został profesorem teologii w instytucie historyczno-filologicznym Uniwersytetu Petersburskiego^[1]. Rok później otrzymał godność protoprezbitera armii i floty rosyjskiej – naczelnego prawosławnego kapelana wojsk rosyjskich^[1]. W latach 1915-1917 zasiadał w Świątobliwym Synodzie Rządzącym^[1].

Po zajęciu przez wojsko rosyjskie Galicji w 1914 i utworzeniu galicyjsko-bukowińskiego generał-gubernatorstwa wystąpił przeciwko oficjalnej polityce Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego wobec Kościoła greckokatolickiego w Galicji. Wierząc w ostateczną konwersję galicyjskich grekokatolików na prawosławie, ks. Szawielski sprzeciwiał się ich przymusowemu nawracaniu. W tej sprawie spotkał się z carem Mikołajem II, przekonując go, że przemoc wyznaniowa wobec grekokatolików pogorszy stosunki Rosji z katolickimi sojusznikami. Uważał również pozyskiwanie nowych wiernych tą drogą za niekorzystne dla Cerkwi prawosławnej^[2]. Wystąpienie ks. Szawielskiego nie spotkało się z pozytywnym odzewem Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Zwierzchnikiem struktur prawosławnych w Galicji pozostał arcybiskup Eulogiusz (Gieorgijewski), prowadzący zdecydowaną kampanię propagowania prawosławia^[2].

Po wybuchu rosyjskiej wojny domowej dołączył do Armii Ochotniczej gen. Korniłowa, następnie gen. Denikina i do 1919 był jej naczelnym kapelanem^[1]. W 1919 obronił pracę magisterską z teologii, którą poświęcił zagadnieniom likwidacji unii na ziemiach białoruskich. Poddał w niej krytyce metody przymusowego nawracania unitów przez władze carskie^[2]. Był pomysłodawcą utworzenia Tymczasowego wyższego zarządu cerkiewnego na południowym wschodzie Rosji, nadzorującego struktury prawosławne na ziemiach kontrolowanych przez Denikina, sam też wszedł do niego jako jeden z dwóch przedstawicieli białego duchowieństwa^[3].

Po jego klęsce emigrował do Bułgarii. W 1920 został profesorem Uniwersytetu Sofijskiego, na wydziale teologii^[1].

Był zaproszony jako delegat na sobór w Karłowicach Sremskich, który powołał do życia Rosyjski Kościół Prawosławny poza granicami Rosji, jednak nie wziął w nim udziału, gdyż nie otrzymał wizy zezwalającej na wjazd do Jugosławii. Uznawał jednak jurysdykcję Cerkwi zagranicznej do 1927, gdy przeszedł do Bułgarskiego Kościoła Prawosławnego. Zmarł w 1951 w Sofii^[1].

Autor prac poświęconych św. Atanazemu Wielkiemu, nauce Tołstoja o nieprzeciwstawianiu się złu, Modlitwie Pańskiej, prawosławnej teologii pastoralnej^[1]. Spisał dwutomowe wspomnienia, wydane po jego śmierci, w 1954 w Nowym Jorku^[1].

Przypisy