Gierałcice (powiat nyski)

Gierałcice
wieś
Ilustracja
Kościół św. Michała Archanioła
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

nyski

Gmina

Głuchołazy

Wysokość

270–320[1] m n.p.m.

Liczba ludności (2011)

882[2]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-340[3]

Tablice rejestracyjne

ONY

SIMC

0494686

Położenie na mapie gminy Głuchołazy
Mapa konturowa gminy Głuchołazy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Gierałcice”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Gierałcice”
Położenie na mapie powiatu nyskiego
Mapa konturowa powiatu nyskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Gierałcice”
Ziemia50°20′23″N 17°19′09″E/50,339722 17,319167

Gierałcice (daw. Gierałtowice, niem. Giersdorf[4][5]) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Głuchołazy[6]. Historycznie leży na Dolnym Śląsku, na ziemi nyskiej, na terenie Przedgórza Burgrabickiego, będącego częścią Przedgórza Paczkowskiego.

Częścią wsi jest Radzów[7].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 882 osoby[2].

Geografia

Zdjęcie lotnicze Gierałcic i ich okolicy

Położenie

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 1 km od granicy z Czechami, na Przedgórzu Paczkowskim. Należy do Euroregionu Pradziad[8].

Środowisko naturalne

W Gierałcicach panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +7,8 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Gierałcic wynoszą 614 mm. Dominują wiatry zachodnie[9].

Nazwa

W 1284 r. miejscowość została wymieniona pod nazwą Geraltici[4], a w 1301 r. pod nazwą Gesen (Jesionów)[1].

Nazwa miejscowości pochodzi od nazwiska pierwszego sołtysa kolonizacyjnego[1].

Historia

Miejscowość ponownie lokowana w 1210 roku[1].

W latach 1945–1950 Gierałcice należały do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego.

W latach 1945–1991 stacjonowała w Gierałcicach strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza, która podlegała 45 Batalionowi WOP w Prudniku. 16 maja 1991 r. strażnica została przejęta przez Straż Graniczną i funkcjonowała do 1 stycznia 2003 roku, kiedy to została rozformowana[10].

Zabytki

Na listę zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa wpisane są[11]:

  • kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, wzmiankowany w 1300 roku[4], późnogotycki z 1503 roku, lata 1869–1891, o cechach neogotyckich[1] z renesansową wieżą zakończoną ostrym hełmem barokowym pochodzącym z 1615 roku,
  • dwór z XVII wieku, k. XIX wieku; zbudowany w stylu gotyckim (1492 rok), przebudowany na renesansowy w XVI wieku, z herbami biskupstwa nyskiego i rodziny von Troilo z 1615 r. na frontonie[1][4].

Inne zabytki:

Ochotnicza straż pożarna

W Gierałcicach działa ochotnicza straż pożarna. OSP niejednokrotnie brało udział w Mistrzostwach Województwa Opolskiego oraz Mistrzostwach Polski (różne grupy), a także w zawodach w Niemczech czy Czechach.

Gospodarka

W Gierałcicach znajduje się rolnicza spółdzielnia produkcyjna.

Przypisy

  1. a b c d e f g Wycieczki dalsze. W: Zbygniew Martynowski, Krzysztof R. Mazurski: Głuchołazy i okolice. Warszawa: Wydawnictwo „Sport i turystyka”, 1977, s. 50–51. (pol.)
  2. a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych – Poczta Polska. „Spis numerów adresowych”, s. według indeksu nazw, 2013. Warszawa: Poczta Polska S.A.. zły zapis daty dostępu
  4. a b c d Głuchołazy – Sołectwo Gierałcice – (270–320 m n.p.m.), niem. Giersdorf (pol.). Urząd Miejski w Głuchołazach. [dostęp 2015-09-20].
  5. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
  6. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  7. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2022
  8. Mapa interaktywna, emapy.com [dostęp 2020-11-25].
  9. Klimat: Gierałcice: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org, pl.climate-data.org [dostęp 2020-11-25].
  10. Zarządzenie nr 0-58 z dnia 13.12.2002 roku Komendanta Głównego Straży Granicznej.
  11. ED: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 30 czerwca 2015 r. – woj. opolskie (pol.). Narodowy Instytut Dziedzictwa, 2015-06-30. s. 60. [dostęp 2015-09-20].

Bibliografia

  • Słownik Geografii Turystycznej Sudetów. Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie. Przedgórze Paczkowskie, tom 21 A-M, pod red. M. Staffy, Wydawnictwo I-BIS, Wrocław 2008, s. 235–238

Media użyte na tej stronie

Opole Voivodeship location map.svg
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.2778 N
  • S: 49.942 N
  • W: 16.8461 E
  • E: 18.8073 E
Gierałcice (powiat nyski), kościół 01.jpg
Autor: Stok, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Gierałcice - kościół parafialny p.w. św. Michała Archanioła, 1869-1891, wieża z 1615 (zabytek nr 1110/66 z 5.02.1966)
Gierałcice (powiat nyski), kościół 03.jpg
Autor: Stok, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Gierałcice - kościół parafialny p.w. św. Michała Archanioła, 1869-1891, wieża z 1615 (zabytek nr 1110/66 z 5.02.1966)
Nysa County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Nysa County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.68 N
  • S: 50.24 N
  • W: 16.88 E
  • E: 17.77 E
Głuchołazy (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Głuchołazy (gmina0, Poland.
Czech bela river Mikulovice city Poland gieralcice village IMG 0168.JPG
Autor: Bjoertvedt, Licencja: CC BY-SA 4.0
View from Poland in the northeast into the Czech Republic and the town Mikulovice With Bela river valley
Gierałcice, dwór.jpg
Autor: Stok, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Gierałcice dwór, XVII, k. XIX w