Gierałtowice (województwo opolskie)

Artykuł

50°16′26″N 18°5′22″E

- błąd

39 m

WD

50°16'26"N, 18°5'22"E, 50°19'N, 18°8'E

- błąd

39 m

Odległość

0 m

Gierałtowice
wieś
Ilustracja
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0

Kościół parafialny pw. św. św. Szymona i Judy
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

kędzierzyńsko-kozielski

Gmina

Reńska Wieś

Sołectwo

Gierałtowice[1]

Liczba ludności 

337

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

47-208

Tablice rejestracyjne

OK

SIMC

0502807

Położenie na mapie gminy Reńska Wieś
Mapa konturowa gminy Reńska Wieś, na dole znajduje się punkt z opisem „Gierałtowice”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Gierałtowice”
Położenie na mapie powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego
Mapa konturowa powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Gierałtowice”
Ziemia50°16′26″N 18°05′22″E/50,273889 18,089444

Gierałtowice (niem. Gerolsdorf[2][3], dodatkowa nazwa w j. niem. Gieraltowitz) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie kędzierzyńsko-kozielskim, w gminie Reńska Wieś.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa opolskiego.

W miejscowości funkcjonuje m.in. jednostka OSP[4].

Nazwa

W dokumentach z 1531 r. miejscowość występuje pod nazwą Geraltowitze[5].

W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod polską nazwą Gierotowice oraz nazwą niemiecką Gieraltowitz[6]. Wykaz notuje także leżący w pobliżu wsi folwark o nazwie Kopanin[6]. 1 kwietnia 1937 r. w miejsce nazwy Gieraltowitz wprowadzono nazwę Gerolsdorf[2]. 9 września 1947 r. nadano miejscowości polską nazwę Gierałtowice[3].

Historia

Najstarsze znane wzmianki o miejscowości pochodzą z 1380 roku. Dokumenty z 1418 r. potwierdzają istnienie w tym czasie w miejscowości drewnianego kościoła. W 1484 r. ówczesny właściciel Gierałtowic, Hans Suchowski, sprzedał je Janowi Klemie. W 1556 r. w miejscowości powstała szkoła[4][5].

W 1830 r. w Gierałtowicach znajdowały się m.in. wiatrak, cegielnia i leśniczówka. W 1865 r. w miejscowości znajdowały się m.in. wiatrak i karczma[5].

W 1901 r. wybudowano nowy budynek szkoły[4]. W 1910 roku miejscowość liczyła 1473 mieszkańców z czego 1379 deklarowało język polski, 16 polski i niemiecki oraz 77 niemiecki.

Do głosowania podczas plebiscytu na Górnym Śląsku uprawnionych było w Gierałtowicach 205 osób, z czego 177, ok. 86,3%, stanowili mieszkańcy (w tym 176, ok. 85,9% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 204 głosy (ok. 99,5% uprawnionych), w tym 204 (100%) ważne; za Niemcami głosowały 134 osoby (ok. 65,7%), a za Polską 70 osób (ok. 34,3%). W obszarze dworskim rozkład głosów prezentował się następująco: uprawnionych było 120 osób, z czego 76, ok. 63,3%, stanowili mieszkańcy (w tym 75, 62,5% całości, mieszkańcy urodzeni w obszarze dworskim). Oddano 118 głosów (ok. 98,3% uprawnionych), w tym 118 (100%) ważnych; za Niemcami głosowało 112 osób (ok. 94,9%), za Polską 6 osób (ok. 5,1%)[7].

Demografia

W 1865 r. w miejscowości mieszkało 3 chłopów, 17 zagrodników i 21 chałupników; do 1-salowej szkoły uczęszczało 160 uczniów[5]. Wedle spisu z 1 grudnia 1910 r. w miejscowości mieszkało 289 Polaków, natomiast w dworze – 130[8].

Rok1830185518611880192519331939194519461960
Liczba mieszkańców354[a]425487[b]349[c]351[d]497[9]481[10]381348387[e]

(Źródła: [5][2].)

Zabytki

Katalog zabytków sztuki w Polsce z 1965 r. wymienia[11]:

  • Kościół parafialny pw. św. św. Szymona i Judy z 1937[12] roku, zbudowany w miejscu wcześniejszego, drewnianego z 1559[13] roku, przeniesionego do Przewozu. W kościele znajdują się m.in.: monstrancja z XVIII wieku, przerobiona w czasach nowszych oraz dzwony: gotycki z 1451 r. z plakietką Ukrzyżowania oraz kartuszem herbowym, i sygnaturka z 1682 roku. Na przykościelnym cmentarzu znajduje się m.in. nagrobek Karola Reinholda v. Tolgerlag (zm. 1816).

Sport

W Gierałtowicach działa klub piłkarski LZS Gierałtowice, który od sezonu 2005/2006 gra w „B klasie”.

Uwagi

  1. ↑ Liczba domów mieszkalnych: 52.
  2. ↑ Liczba budynków mieszkalnych: 53; gospodarczych: 55.
  3. ↑ Liczba budynków mieszkalnych: 46.
  4. ↑ Stan na 16 czerwca; w tym 191 osób (ok. 54,5%) to kobiety. 84 osoby (ok. 23,9%) posługiwały się j. niemieckim, 71 (ok. 20,2%) – j. polskim, a 196 (ok. 55,8%) – oboma językami.
  5. ↑ Z zajęć pozarolniczych utrzymywało się 42,2% ogółu. Liczba budynków mieszkalnych: 66.

Przypisy

  1. ↑ Aleksandra Kapu?ci?ska: BIP - Urząd Gminy Reńska Wieś - Gierałtowice. Urząd Gminy Reńska Wieś, 2008-01-11. [dostęp 2013-01-18]. (pol.).
  2. ↑ a b c Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Cosel. 2006. [dostęp 2013-01-21]. (niem.).
  3. ↑ a b Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 września 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 124, poz. 778).
  4. ↑ a b c Reńska Wieś. [dostęp 2013-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-29)]. (pol.).
  5. ↑ a b c d e Stefan Popiołek (red.): Ziemia kozielska. Koźle: Komitet obchodów 800 lecia miasta Koźla, 1963, s. 176–177. (pol.).
  6. ↑ a b Knie 1830 ↓, s. 178.
  7. ↑ Herbert Kunze: Landsmannschaft der Oberschlesier in Karlsruhe. [dostęp 2013-01-21]. (niem.).
  8. ↑ Jan Łangowski (red.), Edmund Osmańczyk (red.): Leksykon Polactwa w Niemczech. Związek Polaków w Niemczech T.z., 1939, s. 227. (pol.).
  9. ↑ Stan na 16 czerwca.
  10. ↑ Stan na 17 maja.
  11. ↑ Tadeusz Chrzanowski (red.), Marian Kornecki (red.): Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. VII: Województwo opolskie. Cz. zeszyt 5: Powiat kozielski. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk – Zespół Inwentaryzacji Zabytków, 1965, s. 9–10. (pol.).
  12. ↑ Strona internetowa. renskawies.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-29)]. gminy Reńska Wieś podaje, że kościół wybudowano w latach 1936–1940.
  13. ↑ Strona internetowa. renskawies.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-29)]. gminy Reńska Wieś podaje, że kościół został przebudowany w 1550 roku.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Gmina Reńska Wieś
Wsie
Integralne
części wsi
Była cz. wsi

Herb gminy Reńska Wieś

Media użyte na tej stronie

Opole Voivodeship location map.svg
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.2778 N
  • S: 49.942 N
  • W: 16.8461 E
  • E: 18.8073 E
Kędzierzyn-Koźle County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kędzierzyn-Koźle County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.43 N
  • S: 50.15 N
  • W: 17.88 E
  • E: 18.45 E
2012-09 Gierałtowice 07.jpg
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0
Gierałtowice - kościół rzymskokatolicki p.w. św. Szymona i Judy Tadeusza, 1937.
Renska Wies arms.png
Herb gminy Reńska Wieś