Gilbert Keith Chesterton
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość | |
Język | |
Dziedzina sztuki | |
Ważne dzieła | |
| |
Odznaczenia | |
Strona internetowa |
Gilbert Keith Chesterton (ur. 29 maja 1874 w Londynie, zm. 14 czerwca 1936 w Beaconsfield) – brytyjski pisarz.
Życiorys
Urodził się i wychował w domu londyńskiego kupca Edwarda Chestertona. Jego matka, Marie Grossjean była Angielką pochodzenia francusko-szkockiego - nazwisko jej matki, Elizabeth Keith pochodzącej z Aberdeen nadano Gilbertowi jako drugie imię[1]. Po zdobyciu podstawowego wykształcenia podjął naukę sztuk plastycznych w Slade School of Fine Art przy University College London. Nigdy jednak nie ukończył studiów wyższych[2].
Przez krótki okres po zdobyciu wykształcenia był rysownikiem i karykaturzystą, następnie wybrał dziennikarstwo i publicystykę. Reprezentował poglądy konserwatywne, przeciwstawiał się ideom socjalizmu i agnostycyzmu. Był mistrzem groteski, paradoksu i humoru absurdalnego. Występował w publicznych polemikach m.in. przeciwko G.B. Shawowi i H.G. Wellsowi[3].
W młodości przejawiał postawę agnostyczną; z czasem zmienił poglądy i włączył się w nurt odnowy duchowej Kościoła anglikańskiego. W 1922 przeszedł z anglikanizmu na katolicyzm. Swoją drogę do poznania wiary opisał w monumentalnym dziele Ortodoksja. Pod wpływem katolickiej nauki społecznej stworzył wraz z Hilairem Bellokiem teorię tzw. dystrybucjonizmu, odrzucającą zarówno kapitalizm, jak i socjalizm, głoszącą potrzebę budowy społeczeństwa opartego na upowszechnieniu drobnej własności[4].
Był sympatykiem Polski[5][6] (którą odwiedził w 1927)[7], co przyczyniło się do jego popularności w tym kraju już w dwudziestoleciu międzywojennym. Bliska mu była również Irlandia[8].
Wybrana twórczość
- Napoleon z Notting Hill (The Napoleon of Notting Hill, 1904) – wyd. pol. 1925, 1957, 2009, 2010
- Klub niezwykłych zawodów (The Club of Queer Trades, 1905) – wyd. pol. 1961, 2009
- Heretycy (Heretics, 1905) – wyd. pol. 2005, 2010 [?], 2013 [?]
- Ortodoksja (Orthodoxy, 1908) – wyd. pol. 1996, 1998, 2005, 2007, 2012
- Człowiek, który był Czwartkiem (The Man Who Was Thursday, 1908) – wyd. pol. 1958, 1968, 1973, 1995, 2008, 2010, 2019
- Żywy człowiek (Manalive, 1912) – wyd. pol. 1954, 1956
- Latająca gospoda (The Flying Inn, 1914) – wyd. pol. 1927, 1928, 1958, 2009
- Święty Franciszek z Asyżu (St. Francis of Assisi, 1923) – wyd. pol. 1949, 1959, 1974, 1976, 1995, 1999, 2014
- Fancies versus Fads, 1923[9]
- Wiekuisty człowiek (The Everlasting Man, 1925) – wyd. pol. 2006, 2009, 2012
- The Outline of Sanity, 1926[10]
- Cykl nowel detektywistycznych z postacią ojca Browna - wyd. pol. 1928, 1929, 1951, 1958, 1963, 1969, 1971, 1992, 1996, 2008, 2010, 2016, 2017, 1018, 2019
- Obrona niedorzeczności, pokory, romansu brukowego i innych rzeczy wzgardzonych – wybór publicystyki, wyd. pol. 1927, 2017
- Obrona świata – wybór publicystyki, wyd. pol. 2006, 2010, 2013
- Obrona człowieka – wybór publicystyki, wyd. pol. 2008
- Obrona wiary – wybór publicystyki, wyd. pol. 2012
- Obrona rozumu – wybór publicystyki, wyd. pol. 2014
- Obrona rzeczy wzgardzonych – wybór esejów, wyd. pol. Instytut Norwida, Warszawa 2009
- Dla sprawy (The Thing, 1929) - zbiór esejów, wyd. pol. ca. 2000, 2001, 2013
Przypisy
- ↑ Gilbert Keith Chesterton , Autobiography, [w:] Project Gutenberg [online], wyd. A Project Gutenberg of Australia eBook, 2013 .
- ↑ Damian Pałka, Przeciw nędzy, materializmowi i obojętności – Gilbert Keith Chesterton, „Nasze Historie”, nr 4 (1999), s. 7–17.
- ↑ Irvine William , Shaw and Chesterton, „The Virginia Quarterly Review”, 23 (2), 1947, s. 273-281, ISSN 0042-675X .
- ↑ Ian Boyd , Chesterton and Distributism, „New Blackfriars”, 55 (649), 1974, s. 265-272, ISSN 1741-2005 .
- ↑ Fundacja Servire Veritati IEN • Blog Archive – Gilbert Keith Chesterton. ien.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-22)]..
- ↑ Ian Boyd , Chesterton and Poland: The Myth and the Reality, „The Chesterton Review”, 5 (1), 1978, s. 22-41, ISSN 0317-0500 .
- ↑ Joseph Pearce , Chesterton's 1927 Visit to Poland, „The Chesterton Review”, 33 (1-2), 2007, s. 267-274, ISSN 0317-0500 .
- ↑ Sheridan Gilley , Chesterton and Ireland, „The Chesterton Review”, 29 (1-2), 2003, s. 49-63, ISSN 0317-0500 .
- ↑ Piątek z Chestertonem, naszdziennik.pl, 13.03.2009 r.
- ↑ Piątek z Chestertonem, naszdziennik.pl, 20 lutego 2009.
Linki zewnętrzne
- Gilbert Keith Chesterton.org
- Gilbert Keith Chesterton – dzieła w bibliotece Polona
- Gilbert Keith Chesterton w Bibliotece Gutenberga
- ISNI: 0000 0001 1468 0957
- VIAF: 14767719
- ULAN: 500008740
- LCCN: n79021157
- GND: 118520393
- NDL: 00435883
- LIBRIS: 86lnnhfs0n6tfcl
- BnF: 118965816
- SUDOC: 026785501
- SBN: CFIV007330
- NLA: 35027831
- NKC: jn19990003827
- DBNL: ches002
- BNE: XX846338
- NTA: 068286198
- BIBSYS: 90063021
- CiNii: DA00727745
- Open Library: OL18524A
- PLWABN: 9810530223605606
- NUKAT: n93080628
- OBIN: 32392
- J9U: 987007275902505171
- PTBNP: 995274
- CANTIC: a10460378
- LNB: 000028368
- NSK: 000033226
- BNA: 000022136
- CONOR: 20050787
- ΕΒΕ: 64587
- BLBNB: 000157624
- KRNLK: KAC199633265
- LIH: LNB:V*32672;=BG
- RISM: pe41025259
- WorldCat: lccn-n79021157
Media użyte na tej stronie
Autor: Skukifish, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nastrino di 1^ classe dell'Ordine di San Gregorio Magno (Santa Sede)
Signature of G.K. Chesterton