Gimnastyka akrobatyczna

Układ pary gimnastyczek akrobatycznych

Gimnastyka akrobatyczna (lub też akrobatyka sportowa) – dyscyplina sportowa, która polega na wykonywaniu układów ćwiczeń gimnastycznych o dużym stopniu trudności, obejmuje ćwiczenia kobiet i mężczyzn w parach i grupach, a także ćwiczenia indywidualne i synchroniczne przy wykorzystaniu m.in. trampoliny i ścieżek^[1].

Wstęp

Akrobatyka sportowa obejmuje:

Skoki na batucie

Polegają na wykonywaniu ewolucji w powietrzu po odbiciu się od sprężystej powierzchni – batutu. Zawodnik wykonuje 2 układy, jeden obowiązkowy oraz jeden dowolny. Każdy z nich składa się z 10 różnych elementów. Skoki na trampolinie wykonywane przez kobiety oraz mężczyzn zarówno w konkurencji indywidualnej jak i synchronicznej, podczas której dwóch zawodników wykonuje układy równocześnie na dwóch równoległych trampolinach. Jest sześć klas, w których startują zawodnicy, w zależności od wieku: Pierwszy Krok, klasa Młodzieżowa: klasa III, klasa II, klasa I oraz klasa mistrzowska.

Skoki na ścieżce

Zostały zaliczone do akrobatyki sportowej w 1998 r. Dyscyplina ta charakteryzuje się wysoką dynamiką i szybkością wykonywanych elementów. Elementy akrobatyczne wykonywane są z rąk na stopy i ze stóp na stopy w przód i w tył. Zawody rozgrywane są w kategorii kobiet i mężczyzn indywidualnie i drużynowo (drużyna składa się z trzech lub czterech zawodników). Podczas zawodów na ścieżce o długości 25 m (plus dobieg 10 m) i szerokości 1,5 m zawodnik wykonuje 4 (3 w zawodach drużynowych) układy skoków z których każdy składa się z 8 elementów (klasy od 2 do Mistrzowskiej) wykonywanych po kolei bez przerwy. Pierwszy układ eliminacyjny to tzw. układ salt. Elementy w tym układzie nie mogą zawierać więcej niż 180 stopni obrotu wokół własnej osi (pół śruby). Drugi układ to tzw. układ śrubowy, w tym układzie dozwolone są obroty powyżej pół śruby i dodatkowo muszą być wykonane co najmniej dwa salta z obrotem co najmniej o 360 stopni (pełna śruba). Układy 3 i 4 są układami finałowymi w których wykonywane elementy są dowolne jednak każdy układ musi być zakończony saltem.

Ćwiczenia zespołowe

Ćwiczenia zespołowe składają się z pięciu konkurencji: dwójek kobiet, mężczyzn i par mieszanych, trójek kobiet, czwórek mężczyzn. Układy w ćwiczeniach zespołowych wykonywane są na kwadratowej planszy gimnastycznej o boku 12 metrów przy muzycznym akompaniamencie. W układach wykonywane są elementy zespołowe oraz indywidualne wplecione w choreograficzną kompozycje układu. Maksymalny czas trwania układu wynosi dwie i pół minuty. Układy dzielą się na trzy grupy:

Układ Statyczny. Jest to układ w którym elementy zespołowe charakteryzują się ciągłym kontaktem partnerów. Jeden z zawodników (górny) wykonuje pozycje statyczne takie jak stania na rękach będąc podtrzymywanym przez jednego bądź więcej zawodników (dolni). Górny wykonując pozycje statyczne musi zademonstrować opanowanie i kontrolę ćwiczeń poprzez utrzymywanie ich w bezruchu przez co najmniej 3 sekundy. Elementy indywidualne pokazują gibkość oraz statyczność zawodników, a salta zakończone są pozami takimi jak klęk, szpagat itp.

Układ Dynamiczny. W tym układzie elementami zespołowymi są salta wykonywane przez jednego zawodnika będącym miotanym przez pozostałych. Elementy indywidualne również są saltami jednakże lądowanie musi być wykonane na obie stopy jednocześnie.

Układ Kombinowany. Jest kompozycją układów statycznego i dynamicznego. Zespół wykonując ćwiczenia zespołowe i indywidualne obu typów musi zademonstrować równowagę pomiędzy nimi jak i również spełnić wymagania dotyczące obu układów.

Skoki na batucie, tzw. mini-double

Ocena sędziowska polega na odejmowaniu od wyjściowej noty 10 punktów za każdy popełniony błąd.

Pierwsze zawody akrobatyczne rozegrano w 1925 r. w Niemczech, a w 1932 r. skoki akrobatyczne mężczyzn dołączono do dyscyplin sportowych rozgrywanych podczas igrzysk olimpijskich w Los Angeles. Następnie wykreślono je z programu igrzysk i ponownie skoki na batucie włączono podczas letnich igrzysk w Sydney w 2000 r.^[2].

W 1964 r. została utworzona Międzynarodowa Federacja Trampoliny (FIT – International Trampoline Federation). W 1973 r. powołano Międzynarodową Federację Akrobatyki Sportowej (IFSA – International Federation of Sports Acrobatics). W 1974 r. w Moskwie miały miejsce pierwsze mistrzostwa świata w tej dyscyplinie, a w 1978 mistrzostwa Europy. W 1975 r. odbył się pierwszy Puchar Świata zorganizowany w Widnau (Szwajcaria). Podczas Kongresu IFSA w 1998 r. rozwiązano Międzynarodową Federację Akrobatyki Sportowej i od 1999 r. jej struktury przyłączono do Międzynarodowej Federacji Gimnastyki (FIG – Fédération Internationale de Gymnastique).

W Polsce akrobatyka sportowa jako dyscyplina sportowa została wyodrębniona w 1951 r, kiedy powstał Komitet Gimnastyki Artystycznej i Akrobatyki przy Głównej Komitecie Kultury Fizycznej i Turystyki. Akrobatów i działaczy tego sportu zrzesza Polski Związek Akrobatyki Sportowej, który powstał w 1957. Pierwsze Mistrzostwa Polski miały miejsce w 1955 w Białymstoku. W 1995 we Wrocławiu zostały zorganizowane XII Mistrzostwa Świata Seniorów^[3].

Synchroniczne skoki na trampolinie kobiet

Mistrzowie świata w akrobatyce sportowej (FIG)

Dwójki Mężczyzn

1974 – Władimir Alimanow, Władimir Nazarow ( ZSRR)
1986 – Walerij Lapunow, Sergiej Cziżewski ( ZSRR)
1988 – Walerij Lapunow, Siergiej Cziżewski ( ZSRR)
1990 – G. Zerizenko, Jurij Stepczenkow ( ZSRR)
1992 – Cao Fensu, Huang Hai ( Chiny)
1994 – Cao Fensu, Huang Hai ( Chiny)
1996 – Song Min, Li Renjie ( Chiny)
1997 – Song Min, Li Renjie ( Chiny)
1998 – Mark Flores, Martyn Smith ( Wielka Brytania)
1999 – Song Min, Li Renjie ( Chiny)
2000 – Aleksiej Anikin, Siergiej Batrakow ( Rosja)
2002 – Song Min, Li Renjie ( Chiny)
2004 – Erwin Miednikow, Aleksiej Moczeczkin ( Rosja)
2006 – Mykoła Szczerbak, Serhij Popow ( Ukraina)
2008 – Mykoła Szczerbak, Serhij Popow ( Ukraina)

Czwórki mężczyzn

1974 – ZSRR 
1986 – ZSRR 
1988 – Chiny , ZSRR 
1990 – ZSRR 
1992 – WNP 
1994 – Chiny 
1995 – Chiny 
1996 – Bułgaria , Rosja 
1997 – Rosja 
1998 – Rosja 
1999 – Chiny 
2000 – Chiny 
2002 – Rosja 
2004 – Rosja 
2006 – Wielka Brytania 
2008 – Rosja 

Skoki na ścieżce mężczyzn

1974 – J. Zikunow ( ZSRR)
1986 – I. Brikman ( ZSRR)
1988 – Feng Tao ( Chiny)
1990 – Andriej Garbusow ( ZSRR)
1992 – Aleksiej Kryżanowski ( WNP)
1994 – Aleksiej Kryżanowski ( Rosja)
1995 – Władimir Ignatenkow ( Rosja), Aleksiej Kryżanowski ( Rosja)
1996 – Władimir Ignatenkow ( Rosja)
1997 – Władimir Ignatenkow ( Rosja)
1998 – Aleksiej Kryżanowski ( Rosja)

Dwójki kobiet

1974 – S.Spasowa, K.Leczewa ( Bułgaria)
1986 – S.Kostowa, I.Bakałowa ( Bułgaria)
1988 – Milena Daczewa, Nikolina Kolewa ( Bułgaria)
1990 – Jelena Drożina, Sulfia Alimowa ( ZSRR)
1992 – Ludmiła Winnikowa, Irina Pajutowa ( WNP)
1994 – Chen Mei, Liang Haiqiong ( Chiny)
1995 – Brygida Sakowska, Ewelina Fijołek ( Polska)
1996 – Chen Mei, Liang Haiqiong ( Chiny)
1997 – Liao Xinxin, Lao Peiling ( Chiny)
1998 – Ludmiła Kowalczuk, Irina Wisznewskaja ( Ukraina)
1999 – Anna Mochowa, Julia Łopatkina ( Rosja)
2000 – Anna Mochowa, Julia Łopatkina ( Rosja)
2002 – Anna Mochowa, Julia Łopatkina ( Rosja)
2004 – Anna Mochowa, Julia Łopatkina ( Rosja)
2006 – Kaciaryna Muraszko, Alina Juszko ( Białoruś)
2008 – Kaciaryna Muraszko, Alina Juszko ( Białoruś)
2012 – Katerina Sytnikowa, Anastasya Melnychenko ( Ukraina)

Trójki kobiet

1974 – ZSRR 
1986 – Bułgaria 
1988 – Bułgaria 
1990 – Bułgaria 
1992 – Bułgaria , WNP 
1994 – Chiny 
1995 – Chiny 
1996 – Chiny , Ukraina 
1997 – Rosja 
1998 – Polska 
1999 – Ukraina 
2000 – Rosja 
2002 – Rosja 
2004 – Rosja 
2006 – Rosja 
2008 – Rosja 

Skoki na ścieżce kobiet

1974 – N. Masloboitczikowa ( ZSRR)
1986 – Huan Ruifen ( Chiny)
1988 – Maria Dimowa ( Bułgaria)
1990 – Natalia Kadatowa ( ZSRR)
1992 – Chrystel Robert ( Francja)
1994 – Tatiana Paniwan ( Rosja)
1995 – Tatiana Paniwan ( Rosja)
1996 – Jelena Chabanenko ( Ukraina)
1997 – Kathryn Peberdy ( Wielka Brytania)
1998 – Natalia Rachmanowa ( Rosja)

Dwójki mieszane

1974 – G.Sawieliewa, J.Sawieliew ( ZSRR)
1986 – I.Miller, E.Marczenko ( ZSRR)
1988 – Migłena Basczewa, Swetełosar Żeliaskow ( Bułgaria)
1990 – Wu Xiangdong, Li Yijia ( Chiny), Natalia Redkowa, Jewgienij Marczenko ( ZSRR)
1992 – Zhu H., Li Z. ( Chiny)
1994 – Jia Jianzhong, Guan Bei ( Chiny)
1995 – Kapka Todorowa, Iwajła Kacow ( Bułgaria)
1996 – Oksana Jasenko, Walerij Knijasew ( Rosja)
1997 – Oksana Jasenko, Edward Pereljugin ( Rosja)
1998 – Rebecca Law, Neil Griffiths ( Wielka Brytania)
1999 – Polina Lymarewa, Andriej Jakowlew ( Rosja)
2000 – Polina Lymarewa, Andriej Jakowlew ( Rosja)
2002 – Shenea Booth, Arthur Davis ( Stany Zjednoczone), Jelena Kirianowa, Jurij Trubicyn ( Rosja)
2004 – Shenea Booth, Arthur Davis ( Stany Zjednoczone)
2006 – Anna Kaczałowa, Rewaz Gurgenidze ( Rosja)
2008 – Olga Swiridowa, Stanisław Babarykin ( Rosja)

Mistrzowie świata w skokach na ścieżce i trampolinie (FIT)

Skoki na trampolinie indywidualnie mężczyzn

1964 – Danny Millman ( Stany Zjednoczone)
1965 – George Irwin ( Stany Zjednoczone)
1966 – Wayne Miller ( Stany Zjednoczone)
1967 – Dave Jacobs ( Stany Zjednoczone)
1968 – Dave Jacobs ( Stany Zjednoczone)
1970 – Wayne Miller ( Stany Zjednoczone)
1972 – Paul Luxon ( Wielka Brytania)
1974 – Richard Tisson ( Francja)
1976 – Richard Tisson ( Francja), Jewgienij Janes ( ZSRR)
1978 – Jewgienij Janes ( ZSRR)
1980 – Stewart Matthews ( Wielka Brytania)
1982 – Carl Furrer ( Wielka Brytania)
1984 – Lionel Pioline ( Francja)
1986 – Lionel Pioline ( Francja)
1988 – Wadim Krasnoczapka ( ZSRR)
1990 – Aleksandr Moskalenko ( ZSRR)
1992 – Aleksandr Moskalenko ( WNP)
1994 – Aleksandr Moskalenko ( Rosja)
1996 – Dzmitryj Polaruch ( Białoruś)
1998 – German Knyczew ( Rosja)
1999 – Aleksandr Moskalenko ( Rosja)
2001 – Aleksandr Moskalenko ( Rosja)
2003 – Henrik Stehlik ( Niemcy)
2005 – Aleksander Rusakow ( Rosja)
2007 – Ye Shuai ( Japonia)

Skoki synchroniczne na trampolinie mężczyzn

1965 – Gary Irwin, Frank Smith ( Stany Zjednoczone)
1966 – Wayne Miller, Dave Jacobs ( Stany Zjednoczone)
1967 – Hartmut Riehler, Kurt Treiter ( RFN)
1967 – Klaus Forster, Michael Budenberg ( RFN)
1970 – Don Waters, Gary Smith ( Stany Zjednoczone)
1972 – Paul Luxon, Robert Hughes ( Wielka Brytania)
1974 – Robert Nealy, Jim Cartledge ( Stany Zjednoczone)
1976 – Jewgienij Janes, Jewgienij Jakokowienko ( ZSRR)
1978 – Jewgienij Janes, Władimir Szadojew ( ZSRR)
1980 – Stewart Matthews, Carl Furrer ( Wielka Brytania)
1982 – Stuart Ransom, Mark Calderon ( Stany Zjednoczone)
1984 – Igor Bogaczew, Wadim Krasnoczapka ( ZSRR)
1986 – Igor Bogaczew, Wadim Krasnoczapka ( ZSRR)
1988 – Igor Bogaczew, Wadim Krasnoczapka ( ZSRR)
1990 – Dmitrij Poliaruch, Sergiej Nesstreliaj ( ZSRR)
1992 – Aleksander Danilczenko, Aleksandr Moskalenko ( WNP)
1994 – Aleksander Danilczenko, Aleksandr Moskalenko ( Rosja)
1996 – Stanisław Woronin, Andriej Kossow ( Rosja)
1998 – Emmanuel Durand, David Martin ( Francja)
1999 – German Knyczew, Aleksandr Moskalenko ( Rosja)
2001 – German Knyczew, Aleksandr Moskalenko ( Rosja)
2003 – Mikałaj Kazak, Dzmitryj Poljarusz ( Białoruś)
2005 – Uładzimir Kakoroko, Mikałaj Kazak ( Białoruś)
2007 – Tetsuya Sotomura, Yasuhiro Ueyama ( Japonia)

Skoki na trampolinie drużynowo mężczyzn

1986 – RFN 
1988 – ZSRR 
1990 – ZSRR 
1992 – WNP 
1994 – Białoruś 
1996 – Francja 
1998 – Rosja 
1999 – Rosja 
2001 – Rosja 
2003 – Niemcy 
2005 – Chiny 
2007 – Chiny 

Skoki na ścieżce indywidualnie mężczyzn

1965 – Frank Schmitz ( Stany Zjednoczone)
1966 – Frank Schmitz ( Stany Zjednoczone)
1976 – Jim Betz ( Stany Zjednoczone)
1978 – Jim Betz ( Stany Zjednoczone)
1980 – Kevin Eckberg ( Stany Zjednoczone)
1982 – Steve Elliott ( Stany Zjednoczone)
1984 – Steve Elliott ( Stany Zjednoczone)
1986 – Jerry Hardy ( Stany Zjednoczone)
1988 – Pascal Eouzan ( Francja)
1990 – Pascal Eouzan ( Francja)
1992 – Jon Beck ( Stany Zjednoczone)
1994 – Adrian Sienkiewicz ( Polska)
1996 – Rayshine Harris ( Stany Zjednoczone)
1998 – Lewon Petrosian ( Rosja)
1999 – Lewon Petrosian ( Rosja)
2001 – Denis Serdijukow ( Rosja)
2003 – Aleksiej Kryżanowski ( Rosja)
2005 – Wang Jiexu ( Chiny)
2007 – Andriej Kryłow ( Rosja)

Skoki na ścieżce drużynowo mężczyzn

1990 – Francja 
1992 – Stany Zjednoczone 
1994 – Stany Zjednoczone 
1996 – Rosja 
1998 – Rosja 
1999 – Rosja 
2001 – Rosja 
2003 – Bułgaria 
2005 – Chiny 
2007 – Rosja 

Double-mini indywidualnie mężczyzn

1976 – Ron Merriott ( Stany Zjednoczone)
1978 – Stuart Ransom ( Stany Zjednoczone)
1980 – Derrick Lotz ( Południowa Afryka)
1982 – Brett Austine ( Australia)
1984 – Brett Austine ( Australia)
1986 – Brett Austine ( Australia)
1988 – Adrian Wareham ( Australia)
1990 – Adrian Wareham ( Australia)
1992 – Jorge Pereira ( Portugalia)
1994 – Jorge Pereira ( Portugalia)
1996 – Chris Mitruk ( Kanada), Ji Wallace ( Australia)
1998 – Rodolfo Rangel ( Brazylia)
1999 – Chris Mitruk ( Kanada)
2001 – Nuno Lico ( Portugalia)
2003 – Aleksiej Iliczew ( Rosja)
2005 – Radostin Raczew ( Bułgaria)
2007 – Kirył Iwanow ( Rosja)

Double-mini drużynowo mężczyzn

1986 – Australia 
1988 – Stany Zjednoczone 
1990 – Australia 
1992 – Niemcy 
1994 – Niemcy 
1996 – Kanada 
1998 – Nowa Zelandia 
1999 – Stany Zjednoczone 
2001 – Portugalia 
2003 – Kanada 
2005 – Kanada 
2007 – Rosja 

Skoki na trampolinie indywidualnie kobiet

1964 – Judy Wills ( Stany Zjednoczone)
1965 – Judy Wills ( Stany Zjednoczone)
1966 – Judy Wills ( Stany Zjednoczone)
1967 – Judy Wills ( Stany Zjednoczone)
1968 – Judy Wills ( Stany Zjednoczone)
1970 – Renée Ransom ( Stany Zjednoczone)
1972 – Alexandra Nicholson ( Stany Zjednoczone)
1974 – Alexandra Nicholson ( Stany Zjednoczone)
1976 – Swietłana Lewina ( ZSRR)
1978 – Tatiana Anissimowa ( ZSRR)
1980 – Ruth Keller ( Szwajcaria)
1982 – Ruth Keller ( Szwajcaria)
1984 – Sue Shotton ( Wielka Brytania)
1986 – Tatiana Lużina ( ZSRR)
1988 – Russadan Czoperija ( ZSRR)
1990 – Jelena Merkulowa ( ZSRR)
1992 – Jelena Merkulowa ( WNP)
1994 – Irina Karawajewa ( Rosja)
1996 – Tatiana Kowalewa ( Rosja)
1998 – Irina Karawajewa ( Rosja)
1999 – Irina Karawajewa ( Rosja)
2001 – Anna Dogonadze-Lilkendey ( Niemcy)
2003 – Karen Cockburn ( Kanada)
2005 – Irina Karawajewa ( Rosja)
2007 – Irina Karawajewa ( Rosja)

Skoki synchroniczne na trampolinie kobiet

1966 – Judy Wills, Nancy Smith ( Stany Zjednoczone)
1967 – Judy Wills, Nancy Smith ( Stany Zjednoczone)
1968 – Ute Czech, Agathe Jarosch ( RFN)
1970 – Jennifer Liebenberg, Lucia Odendaal ( Południowa Afryka)
1972 – Marilyn Stieg, Bobby Grant ( Stany Zjednoczone)
1974 – Ute Scheile, Petra Wenzel ( RFN)
1976 – Swietłana Lewina, Olga Starikowa ( ZSRR)
1978 – Ute Scheile, Ute Luxon ( RFN)
1980 – Gabriele Bahr, Beate Kruswicki ( RFN)
1982 – Jacqueline de Ruiter, Marjo vanDierman ( Holandia)
1984 – Kirsty McDonald, Sue Shotton ( Wielka Brytania)
1986 – Tatiana Luchina, Jelena Merkulowa ( ZSRR)
1988 – Russadan Choperija, Jelena Kolomets ( ZSRR)
1990 – Tatiana Luchina, Jelena Merkulowa ( ZSRR)
1992 – Andrea Holmes, Lorraine Lyon ( Wielka Brytania)
1994 – Hiltrud Röwe, Tina Ludwig ( Niemcy)
1996 – Oksana Szygulewa, Olena Mowczan ( Ukraina)
1998 – Anna Dogonadze-Lilkendey, Tina Ludwig ( Niemcy)
1999 – Oksana Szygulewa, Olena Mowczan ( Ukraina)
2001 – Oksana Szygulewa, Olena Mowczan ( Ukraina)
2003 – Halina Lebiedziewa, Tacciana Petrenia ( Białoruś)
2005 – Natalia Czernowa, Irina Karawajewa ( Rosja)
2007 – Karen Cockburn, Rosannagh MacLennan ( Kanada)

Skoki na trampolinie drużynowo kobiet

1986 – ZSRR 
1988 – ZSRR 
1990 – ZSRR 
1992 – Bułgaria 
1994 – Rosja 
1996 – Rosja 
1998 – Rosja 
1999 – Rosja 
2001 – Ukraina 
2003 – Rosja 
2005 – Chiny 
2007 – Chiny 

Skoki na ścieżce indywidualnie kobiet

1965 – Judy Wills ( Stany Zjednoczone)
1966 – Judy Wills ( Stany Zjednoczone)
1976 – Tracy Long ( Stany Zjednoczone)
1978 – Nancy Quattrochi ( Stany Zjednoczone)
1980 – Tracy Contour ( Stany Zjednoczone)
1982 – Jill Hollembeak ( Stany Zjednoczone)
1984 – Jill Hollembeak ( Stany Zjednoczone)
1986 – Jill Hollembeak ( Stany Zjednoczone)
1988 – Megan Cunningham ( Stany Zjednoczone)
1990 – Chrystel Robert ( Francja)
1992 – Chrystel Robert ( Francja)
1994 – Chrystel Robert ( Francja)
1996 – Chrystel Robert ( Francja)
1998 – Jelena Błujina ( Rosja)
1999 – Jelena Błujina ( Rosja)
2001 – Olena Chabanienko ( Ukraina)
2003 – Olena Chabanienko ( Ukraina)
2005 – Anna Korobiejnikowa ( Rosja)
2007 – Anna Korobiejnikowa ( Rosja)

Skoki na ścieżce drużynowo kobiet

1990 – Francja 
1992 – Francja 
1996 – Francja 
1998 – Rosja 
1999 – Rosja 
2001 – Rosja 
2003 – Wielka Brytania 
2005 – Rosja 
2007 – Stany Zjednoczone 

Double-mini indywidualnie kobiet

1976 – Leigh Hennessy ( Stany Zjednoczone)
1978 – Leigh Hennessy ( Stany Zjednoczone)
1980 – Beth Fairchild ( Stany Zjednoczone)
1982 – Christine Tough ( Kanada)
1984 – Gabi Dreier ( RFN)
1986 – Bettina Lehmann ( RFN)
1988 – Elizabeth Jensen ( Australia)
1990 – Lisa Neuman-Morris ( Australia)
1992 – Kylie Walker ( Nowa Zelandia)
1994 – Kylie Walker ( Nowa Zelandia)
1996 – Jennifer Sans ( Stany Zjednoczone)
1998 – Kylie Walker ( Nowa Zelandia)
1999 – Lisa Colussi-Mitruk ( Kanada)
2001 – Marina Murinowa ( Rosja)
2003 – Sarah Charles ( Kanada)
2005 – Silvia Saiote ( Portugalia)
2007 – Sarah Charles ( Kanada)

Double-mini drużynowo kobiet

1986 – RFN 
1988 – Australia 
1990 – Nowa Zelandia 
1992 – Nowa Zelandia 
1994 – Stany Zjednoczone 
1996 – Stany Zjednoczone 
1998 – Nowa Zelandia 
1999 – Portugalia 
2001 – Rosja 
2003 – Rosja 
2005 – Portugalia 
2007 – Rosja 

Przypisy

Bibliografia

• Lipoński Wojciech; Encyklopedia sportów świata, Oficyna Wydawnicza Atena, Poznań 2006, ISBN 83-923700-0-7, ISBN 978-83-923700-0-0