Giovanni Pacini

Giovanni Pacini
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

17 lutego 1796
Katania

Pochodzenie

niemieckie

Data i miejsce śmierci

6 grudnia 1867
Pescia

Gatunki

muzyka poważna, muzyka klasycystyczna, muzyka romantyczna

Zawód

kompozytor, pedagog

Giovanni Pacini (ur. 17 lutego 1796 w Katanii, zm. 6 grudnia 1867 w Pescii)[1][2] – włoski kompozytor i pedagog; jeden z najpopularniejszych twórców opery włoskiej I poł. XIX wieku[1][2].

Życiorys

Studia muzyczne rozpoczął u swojego ojca (znanego tenora)[1][2]. Mając 12 lat wyjechał do Bolonii, gdzie uczył się śpiewu u Luigiego Marchesiego i kompozycji u Stanislao Matteiego. W latach 1809–1812 studiował w Wenecji kontrapunkt pod kierunkiem Bonaventury Furlanetta[1][2][3].

W 1821 został kapelmistrzem na dworze księżniczki Marii Luizy Burbon-Parmeńskiej w Lukce. W latach 1822–1823 zastąpił Gioacchina Rossiniego na stanowisku dyrektora teatrów muzycznych w Neapolu[1][2]. Kontrakt ten wymagał od Paciniego skomponowania dwóch oper rocznie[2].

W 1837 wrócił jako kapelmistrz na dwór arcyksiążęcy w Lukce, ale po na trzech latach zrezygnował i skupił się na twórczości operowej[1]. Swoje opery wystawiał w największych włoskich teatrach operowych m.in. w Neapolu, Florencji, Padwie, Pizie, Palermo, Rzymie, a także w Mediolanie i Wiedniu[1][2].

Prowadził też działalność pedagogiczną w Viareggio, Florencji, Pescii i Parmie, gdzie w 1842 został mianowany dyrektorem nowej szkoły muzycznej, jednoczącej wszystkie szkoły muzyczne w księstwie i której był patronem przez blisko 60 lat (od śmierci w 1867 do 1924)[1][2][3].

Twórczość

W muzyce operowej formą i melodyką nawiązywał początkowo do twórczości Rossiniego. Jednak po 1840 zmienił styl na bardziej dramatyczny[1]. Zrezygnował wówczas ze względnie diatonicznego języka harmonicznego, eksperymentując z nagłymi modulacjami dla zwiększenia ekspresji lirycznych partii melodycznych[2]. Wzbogacił również instrumentację i rozbudował ansamble kosztem części solowych. Tym samym stał się prekursorem stylu rozwiniętego później przez Giuseppe Verdiego[1].

Pacini stworzył około 90 oper[a][1]. Był jednym z najpopularniejszych włoskich kompozytorów operowych I poł. XIX wieku, choć – w opinii współczesnych muzykologów – oryginalnością i talentem nie dorównywał Rossiniemu, Donizettiemu czy Belliniemu[1][2]. Jego najwybitniejszym dziełem jest opera Saffo, wystawiona po raz pierwszy w Neapolu w 1840[1][2][3].

Poza twórczością operową skomponował też symfonię Dante (1863), utwory kameralne (6 kwartetów, oktet, 3 tria), 19 kantat okolicznościowych do tekstów świeckich oraz utwory religijne (9 oratoriów, msze, psalmy nieszporne, hymny, motety)[1][2]. Opublikował też kilka prac z zakresu historii i historii muzyki[1].

Wybrane opery

  • 1813: Annetta e Lucindo, farsa comica
  • 1817: Adelaide e Comingio, melodramma semiserio
  • 1818: Il barone di Dolsheim, melodramma
  • 1819: La sposa fedele, melodramma semiserio
  • 1819: Il falegname di Livonia, melodramma
  • 1820: La sacerdotessa d’Irminsul, melodramma eroico
  • 1820: La schiava in Bagdad, melodramma
  • 1820: La gioventù di Enrico V, melodramma giocoso
  • 1821: Cesare in Egitto, melodramma eroico
  • 1823: La vestale, melodramma serio
  • 1823: Il Temistocle, dramma per musica
  • 1824: Alessandro nell’Indie, dramma per musica
  • 1825: Amazilia, dramma per musica
  • 1825: L’ultimo giorno di Pompei, dramma per musica
  • 1827: Gli Arabi nelle Gallie ossia Il trionfo della fede, melodramma serio
  • 1828: I crociati a Tolemaide, melodramma serio
  • 1829: Il contestabile di Chester, melodramma romantico
  • 1831: Il corsaro, melodramma romantico
  • 1832: Don Giovanni Tenorio, o Il convitato di pietra
  • 1832: Ivanhoe, melodramma
  • 1835: Carlo di Borgogna, melodramma romantico
  • 1840: Saffo, tragedia lirica
  • 1842: La fidanzata corsa, melodramma tragico
  • 1843: Maria, regina d’Inghilterra, tragedia lirica
  • 1843: Medea, melodramma tragico
  • 1845: Lorenzino de’ Medici, tragedia lirica
  • 1845: Bondelmonte, tragedia lirica
  • 1845: Stella di Napoli, dramma lirico
  • 1846: La regina di Cipro, dramma lirico
  • 1848: Allan Cameron
  • 1857: Niccolò de’ Lapi, melodramma tragico
  • 1858: Il saltimbanco, dramma lirico

Uwagi

  1. ↑ Zdaniem Chodkowskiego Pacini skomponował 73 opery[3].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Morawska 2002 ↓, s. 547.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji Michael Rose, Scott L. Balthazar, Thomas Kaufman: Pacini, Giovanni. [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2001-01-20. [dostęp 2018-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-21)]. via Oxford University Press. (ang.).
  3. ↑ a b c d Chodkowski 1995 ↓, s. 664.

Bibliografia

  • Katarzyna Morawska: Pacini Giovanni. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 7: NOPa część biograficzna. Kraków: PWM, 2002. ISBN 83-224-0808-0. (pol.).
  • Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
  • Mała encyklopedia muzyki. Stefan Śledziński (red.). Wyd. II. Warszawa: PWN, 1970, s. 768-769. OCLC 723454666. (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Giovanni Pacini.jpg
Giovanni Pacini (1796-1867), composer
Closed Access logo alternative.svg
Autor: Jakob Voß, influenced by original art designed at PLoS, modified by Wikipedia users Nina and Beao, Licencja: CC0
Closed Access logo, derived from PLoS Open Access logo. Alternative version.