Giovanni Schiaparelli
![]() | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Senator Królestwa Włoch | |
Okres | od 26 stycznia 1889 |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Giovanni Virginio Schiaparelli (ur. 14 marca 1835 w Savigliano, zm. 4 lipca 1910 w Mediolanie) – włoski astronom, wykładowca akademicki. Senator od 1898 roku[1].
Życiorys
Studiował inżynierię i architekturę na Uniwersytecie Turyńskim, astronomii uczył się w obserwatoriach w Berlinie i rosyjskim Pułkowie. W latach 1862–1900 był dyrektorem Obserwatorium Brera w Mediolanie.
Prowadził obserwacje obiektów Układu Słonecznego, uznał cechy albedo powierzchni Marsa za morza i kontynenty, i nadał im nazwy. Począwszy od roku 1877 obserwował na tej planecie, jak mu się wydawało, długie proste struktury, które nazwał po włosku canali. Miał na myśli kanały marsjańskie pochodzenia naturalnego, jednak nieświadomie dał początek setkom historii o „ufoludkach” z Czerwonej Planety. Dopiero kilkadziesiąt lat później twory widziane przez Schiaparellego okazały się złudzeniem optycznym. Fotografie dokonane przez sondę Mariner 4 w 1965 roku wykazały jednoznacznie, że na Marsie nie występują opisywane przez niego kanały.
Giovanni Schiaparelli jako pierwszy wykazał, że roje Perseidów i Leonidów związane są z kometami. W 1889 r. podał, że Merkury, a w 1890 r., że Wenus, są zwrócone do Słońca stale tą samą stroną. Obserwacje radarowe w 1965 r. dowiodły, że się mylił. Badał również gwiazdy podwójne, interesował się astronomią średniowieczną i starożytną. 29 kwietnia 1861 r. odkrył planetoidę (69) Hesperia. 26 stycznia 1889 r. został senatorem Królestwa Włoch[1].
Bratanica astronoma, Elsa Schiaparelli, była znaną projektantką mody.
Odznaczenia, nagrody i upamiętnienie
- Order Sabaudzki Cywilny (1869)[1]
- Order Świętych Maurycego i Łazarza III i V klasy (1861)[1]
- Order Korony Włoch III i V klasy[1]
- Złoty Medal Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego (1872)
- amerykański Medal Bruce (1902)
- Na jego cześć nazwano planetoidę (4062) Schiaparelli[2] oraz kratery na Marsie[3] i Księżycu[4].
Przypisy
- ↑ a b c d e SCHIAPARELLI Giovanni (wł.). W: Senatori dell’Italia Liberale [on-line]. senato.it. [dostęp 2015-05-13].
- ↑ (4062) Schiaparelli w bazie Minor Planet Center (ang.)
- ↑ Schiaparelli on Mars (ang.). W: Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS Astrogeology Science Center, NASA. [dostęp 2022-08-29].
- ↑ Schiaparelli on Moon (ang.). W: Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS Astrogeology Science Center, NASA. [dostęp 2022-08-29].
Linki zewnętrzne
- Giovanni Schiaparelli – publikacje w bibliotece Polona
- ISNI: 0000 0001 2279 8867
- VIAF: 51843791, 100919076
- LCCN: n85804243
- GND: 117225967
- NDL: 00551618
- BnF: 134896311
- SUDOC: 067720145
- SBN: PUVV027889
- NLA: 35626261
- BNE: XX1434927
- NTA: 154067318
- BIBSYS: 90334403
- CiNii: DA05187587
- Open Library: OL159175A
- PLWABN: 9810697302505606
- NUKAT: n2003045065
- J9U: 987007279308005171
- PTBNP: 1180217
- LNB: 000082380
- NSK: 000772710
- LIH: LNB:CG4n;=BS
- WorldCat: lccn-n85804243, viaf-100919076
- PWN: 3972989
- Britannica: biography/Giovanni-Virginio-Schiaparelli
- Treccani: giovanni-virginio-schiaparelli
- Universalis: giovanni-schiaparelli
- БРЭ: 3623176
- NE.se: giovanni-schiaparelli
- Store norske leksikon: Giovanni_Virginio_Schiaparelli
- Visuotinė lietuvių enciklopedija: giovanni-virginio-schiaparelli
- Catalana: 0061325
Media użyte na tej stronie
ribbon of the medal of commander of the Order of the Crown of Italy, during the Kingdom of Italy.
This is the actual Gold Medal of the Royal Astronomical Society that was awarded to Asaph Hall in 1879.
Ribbon bar of the medal of Chevalier of the Order of Saints Maurice and Lazarus (Italy)
Ordine Civile di Savoia medal bar
Photograph of the Italian astronomer Giovanni Virginio Schiaparelli (March 14, 1835 – July 4, 1910) was an Italian astronomer and science historian
Autor: F l a n k e r, Licencja: CC BY 3.0
nsatrino della medaglia di commendatore dell'Ordine dei SS Maurizio e Lazzaro del Regno d'Italia.
ribbon of the medal of knigt of the Order of the Crown of Italy
Historical map of planet mars from Giovanni Schiaparelli