Giuseppe Sarti

Giuseppe Sarti

Portret Giuseppe Sartiego, mal. Salvatore Tonci
Data i miejsce urodzenia	1 grudnia 1729 (data chrztu) Faenza
Pochodzenie	włoskie
Data i miejsce śmierci	28 lipca 1802 Berlin
Gatunki	muzyka poważna, muzyka klasycyzmu
Zawód	kompozytor

Giuseppe Sarti (ochrzczony 1 grudnia 1729 w Faenzy, zm. 28 lipca 1802 w Berlinie^[1][2][3]) – włoski kompozytor.

Życiorys

Studiował w Padwie u Francesca Antonia Vallottiego oraz w Bolonii u Giovanniego Battisty Martiniego^[1][2]. W 1743 roku został wybrany członkiem bolońskiej Accademia Filarmonica^[2]. W latach 1748–1752 był organistą katedry w Faenzy^[1]. W 1752 roku objął posadę dyrektora teatru w Faenzy, w tym samym roku wystawił swoją pierwszą operę, Pompeo in Armenia^[1][3]. W 1753 roku jako dyrygent grupy orkiestrowej Pietro Mingottiego wyjechał do Kopenhagi, gdzie wywarł wrażenie na królu duńskim Fryderyku V, w 1755 roku otrzymując od niego posadę nadwornego kapelmistrza^[1]. W 1763 roku został wysłany do Włoch z misją werbunku śpiewaków do opery dworskiej, jednak z powodu śmierci króla nie wrócił już do Danii^[1]. Od 1766 do 1767 roku był kierownikiem chóru w Conservatorio della Pietà w Wenecji^[1]. W 1768 roku ponownie wyjechał do Kopenhagi, gdzie był nadwornym kapelmistrzem i w latach 1770–1775 dyrygentem teatru dworskiego^[1]. W Danii poślubił też włoską śpiewaczkę operową, Camillę Passi^[1]. Od 1775 roku był dyrektorem Conservatorio dell’Ospedaleto w Wenecji^[1]. W 1779 roku wygrał konkurs na stanowisko kapelmistrza katedry w Mediolanie, pokonując Giovanniego Paisiello^[1].

W 1784 roku wyjechał do Petersburga, gdzie objął posadę kapelmistrza na dworze Katarzyny II^[1]. W drodze do Rosji zatrzymał się w Wiedniu, gdzie spotkał W.A. Mozarta, który później wykorzystał w Don Giovannim motyw z opery Sartiego Fra i due litiganti^[1][3]. Popadłszy w niełaskę po premierze swojej opery Armida e Rinaldo (1786) wskutek intryg portugalskiej śpiewaczki Luísy Todi opuścił Petersburg, znalazł jednak zatrudnienie na dworze księcia Grigorija Potiomkina, któremu towarzyszył w kampanii wojennej przeciwko Turcji^[1]. Po zdobyciu Oczakowa napisał uroczyste Te Deum na chór z udziałem dział i dzwonów cerkiewnych, wykonane w styczniu 1789 roku w Jassach^[1]. W 1793 roku wrócił do służby na dworze petersburskim. Był nauczycielem córek Pawła I^[1]. Po zabójstwie cara opuścił Rosję, zmarł w Berlinie w trakcie podróży powrotnej do Włoch^[1][2].

Twórczość

Tworzył cieszące się w swoim czasie dużą popularnością w całej Europie opery, zarówno seria, jak i buffa^[2]. Podczas pobytu w Danii i w Rosji przyczynił się do rozwoju muzyki w tych krajach, w Danii pisał singspiele do tekstów w języku duńskim, w Rosji był współtwórcą opery Naczalnoje Uprawlenije Olega z librettem w języku rosyjskim, komponował też dzieła religijne wykorzystując elementy muzyki cerkiewnej^[1][2].

Napisał 75 oper, 12 kantat, 4 msze, 5 requiem (w tym Requiem pamięci Ludwika XVI, 1793^[1]), 3 magnifikaty, 3 Miserere, 7 Te Deum, 2 nabożeństwa cerkiewne, 7 oratoriów, motety, psalmy, 25 symfonii, 3 koncerty, 4 sonaty na skrzypce lub flet, 13 sonat na instrument klawiszowy, utwory kameralne^[2]. Był też autorem traktatów dotyczących teorii generałbasu i harmonii^[2]. W 1796 roku zaprezentował w Cesarskiej Akademii Nauk skonstruowany przez siebie aparat do obliczania częstotliwości drgań^[1]. Był twórcą tzw. petersburskiego kamertonu (a¹ = 432 Hz)^[3].

Jego uczniem był Luigi Cherubini^[1][2].

Twórczość operowa

(na podstawie materiałów źródłowych^[1])

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Giuseppe Sarti w AllMusic (ang.)
• Giuseppe Sarti – nuty tego kompozytora dostępne w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
• Giuseppe Sarti – nuty w bibliotece Polona