Gizela (struga)

Gizela
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Lokalizacja

Pojezierze Chełmińsko-Dobrzyńskie

Struga
Długość19,58 km
Powierzchnia zlewni

70,4 km²

Ujście
Recypient

Drwęca

Miejscena północny zachód od Gierłoży
Wysokość

91 m n.p.m.[1]

Współrzędne

53°37′02″N 19°44′18″E/53,617222 19,738333

Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”

Gizela (także: Gryźlina[2], Gryźla[3]) – struga, lewobrzeżny dopływ Drwęcy[4] o długości 19,58 km[5] i powierzchni zlewni 70,4 km².

Przebieg

Źródła strugi znajdują się w północnej części Wzgórz Dylewskich. Płynie głównie przez tereny rolnicze (dominują grunty orne) i w znacznej części znajduje się na obszarze Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich. Przepływa przez mezoregiony: Garb Lubawski i Dolinę Drwęcy, wchodzące w skład makroregionu Pojezierze Chełmińsko-Dobrzyńskie oraz przez miejscowości Glaznoty, Zajączki, Gierłoż.

Zlewnia rzeki zbudowana jest z glin zwałowych oraz z piasków, miejscami z domieszką żwirów. Gleby głównie płowe i brunatne, charakteryzujące się zróżnicowaną przepuszczalnością. Przepływy charakterystyczne z okresu 1962-1985 powyżej ujścia do Drwęcy: SSQ – 0,54 m³/s, SNQ – 0,18, NNQ – 0,04.

Gizela była kiedyś granicą pomiędzy II Rzecząpospolitą a Prusami Wschodnimi.

Czystość

Struga pod koniec XX wieku była odbiornikiem zanieczyszczeń bytowo-gospodarskich, spływających rowem melioracyjnym z oczyszczalni mechaniczno-biologicznych w Bałcynach i Zajączkach w ilości 40 i 20 m³/d (dane z 1999 r., luty i październik). Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Olsztynie badania jakości wód prowadzi w jednym przekroju pomiarowo-kontrolnym, zlokalizowanym powyżej ujścia do Drwęcy (Gierłoż). W roku 1999 wody Gizeli nie odpowiadały normom, jedynie z uwagi na stan sanitarny. Wskaźnik BZT5 i ChZT-Mn mieściły się w granicach dopuszczalnych dla II klasy a ChZT-Cr odpowiadało I klasie czystości. Azot amonowy i azotanowy wskazywał na I klasę, azot ogólny na II, a azotyny na III klasę czystości. Fosforany klasyfikowały wody rzeki do II klasy a fosfor ogólny do III klasy czystości. Indeks saprobowości sestonu odpowiadał klasie III. Miano coli (stan sanitarny) klasyfikował wody jako pozaklasowe (NON).

Przyroda

Gizela jest rzeką pstrągową z dominującym pstrągiem potokowym uzupełnianym przez głowacze, strzeble oraz troć wędrowną, która czasem wpływa tutaj z Drwęcy na tarło[3].

Przypisy

  1. ↑ Gizela na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Główny Geodeta Kraju. [dostęp 2017-06-22].
  2. ↑ Gizela na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej (wynik wyszukiwania), Główny Geodeta Kraju, za: Mapa topograficzna w skali 1:10 000; Protokół z posiedzenia KNMiOF w dniach 9 - 10 maja 2005 [dostęp 2017-06-22].
  3. ↑ a b Marian Paruzel, Gizela, w: Wiadomości Wędkarskie, nr 5/2002, s. 20-21, ISSN 0137-8104
  4. ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. s. 68. [dostęp 2017-06-22].
  5. ↑ Gizela na mapie Geoportalu Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej >> Moduł: Obszary Dorzeczy (wynik wyszukiwania). Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. [dostęp 2017-06-22].

Bibliografia

  • „Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w latach 1999-2000”. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Olsztyn 2001.

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Warmian-Masurian Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.52 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.05 E
  • E: 22.95 E