Gladiator (rzeźba w Muzeum Narodowym w Krakowie)
 | |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania | |
| Medium | |
| Wymiary | 180 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Gladiator – rzeźba autorstwa polskiego rzeźbiarza i malarza Piusa Welońskiego wykonana w Rzymie w roku 1880 (odlew w 1881). Posąg z brązu znajduje się w Sali Siemiradzkiego Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach (oddział Muzeum Narodowego w Krakowie)[1].
Gladiatora kopiowano w różnej skali i z różnych materiałów. Można go oglądać nie tylko w Krakowie ale także w Warszawie między innymi w parku Ujazdowskim (odlew z brązu) i wykonanego w marmurze w sali kinowej Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki[2].
Gladiator w Sali Siemiradzkiego Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku
Gladiator w parku Ujazdowskim
(c) Halibutt / Wikimedia Commons / CC-BY-SA 3.0Gladiator w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki
Opis rzeźby
Rzeźba Welońskiego o wysokości 180 centymetrów przedstawia rzymskiego gladiatora typu retiarius (łac. sieciarz) z uniesioną prawą ręką idącego do walki na śmierć i życie ze słowami Ave Caesar, morituri te salutant (z łac. „Witaj Cezarze, idący na śmierć cię pozdrawiają”) – wskazuje na to napis wyryty na postumencie. Retiarius wyposażony jest w sieć zawieszoną na lewym ramieniu, trójząb trzymany w lewej dłoni i sztylet pugio na pasie z krabem po prawej. Uzupełnieniem wyposażenia jest galerus za lewą nogą.
Pełnoplastyczna, całopostaciowa rzeźba gladiatora wzbudziła podziw krytyki. Henryk Struve pisał[3]:
Wyznać możemy, że od dawna, [...] nie widzieliśmy utworu rzeźbiarskiego wywołującego równie potężne i imponujące wrażenie. [...] dokładność anatomiczna w odtworzeniu każdego muskułu, wyrazistość ich modelowania oraz proporcjonalność całej olbrzymiej figury świadczą wymownie, że artysta uczył się ze wzorów pierwszorzędnych, klasycznych.
Pius Weloński za rzeźbę Gladiator otrzymał godność członka Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu.
Gladiator jako alegoria
Słowiańska fizjonomia gladiatora, zwracała uwagę polskiej publiczności dopatrującej się w dziele Welońskiego ukrytego przesłania narodowego. Świadomość narodowa kazała widzieć w tej rzeźbie alegorię sytuacji Polaków pod zaborami, bowiem los i życie rzymskiego gladiatora zależne było od jego właściciela.
Przypisy
- ↑ Wirtualne Muzea Małopolski: Rzeźba „Gladiator” Piusa Welońskiego (pol.). [dostęp 2018-10-11].
- ↑ Culture.pl: Pius Weloński, „Gladiator” (pol.). [dostęp 2018-10-11].
- ↑ Cyfrowe Dziedzictwo Kulturowe w regionie Małopolski: Gladiator (pol.). [dostęp 2018-10-11].
Media użyte na tej stronie
Autor: Pius Weloński , Licencja: CC BY-SA 4.0
Gladiator - kopia rzeźby Piusa Welońskiego w Parku Ujazdowskim (Warszawa)
.jpg)
(c) Halibutt / Wikimedia Commons / CC-BY-SA 3.0
Rzeźba "Gladiator" Piusa Welońskiego, dawniej zdobiąca wnękę u szczytów schodów prowadzących z hallu głównego na piętra, obecnie eksponowana w jednej z sal
Autor: Pudelek (Marcin Szala), Licencja: CC BY-SA 3.0
Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach - sala Siemiradzkiego