Gleby organiczne

Gleby organiczne — ogólna nazwa gleb z miąższym (grubym) materiałem organicznym na powierzchni. Jest to także rząd gleb w systematyce gleb Polski z 2011 r.

Według Systematyki gleb Polski (2011)

jako gleby organiczne opisujemy gleby które:

1) Są nasycone wodą minimum 30 dni w roku lub są sztucznie odwodnione i zawierają (poza żywymi korzeniami)

  • ≥30% materii organicznej (≥18% Corg) gdy część mineralna gleby zawiera ≥60% frakcji ilastej
  • ≥20% materii organicznej (≥12% Corg) gdy część mineralna gleby zawiera 0% frakcji ilastej
  • proporcjonalną ilość materii organicznej między 20% a 30%, gdy mineralna część gleby zawiera od 0% do 60% frakcji ilastej
W tej grupie znajdują się torfy, gytie, namuły i mursze;

2) Są nasycone wodą <30 dni w roku i zawierają ≥35% materii organicznej (≥20% Corg)

W tej grupie znajdują się do ściółki leśne o znacznej miąższości;

3) Mają miąższość warstwy organicznej minimum 40 cm (lub minimum 10 cm, jeśli materiał organiczny leży na litej skale).

Poziomy i warstwy organiczne w glebach (spełniające kryteria 1) i 2), zatem również mniej miąższe niż 40 cm) oznacza się symbolem O. Jedynie organiczne (jak i mineralne) osady podwodne (limniczne) są oznaczane symbolem L (torf osadowy, gytia, muł).

Gleby, które mają mniejszą ilość materii organicznej lub mają miąższość wierzchniego poziomu organicznego poniżej 40 cm określa się jako gleby mineralne[1].

Systematyka

Rząd gleb organicznych w systematyce gleb Polski z 2011 r. dzieli się na 6 typów[1]:

  • Rząd 10. Gleby organiczne (O)
    • Typ 10.1. Gleby torfowe fibrowe (OTi)
    • Typ 10.2. Gleby torfowe hemowe (OTe)
    • Typ 10.3. Gleby torfowe saprowe (OTa)
    • Typ 10.4. Gleby organiczne ściółkowe (OS)
    • Typ 10.5. Gleby organiczne limnowe (OL)
    • Typ 10.6. Gleby organiczne murszowe (OM)

Według Systematyki gleb Polski (1989) oraz wcześniejszych

jako gleby organiczne opisujemy gleby które:

1) Zawierają ≥20% materii organicznej (≥12% Corg);

2) Mają miąższość warstwy organicznej minimum 30 cm.

Zgodnie z Systematyką z 1989 r. poziomy organiczne oznaczano jako O — poziom organiczny, P — poziom bagienny (torfowy, mułowy, gytiowy), M — poziom murszowy.

W systematyce gleb Polski z 1989 r. większość gleb organicznych było klasyfikowane w rzędach Gleby bagienne i Gleby pobagienne.

Jeżeli poziom organiczny miał między 10 a 30 cm lub poziom zawierał pomiędzy 10 a 20% (czasem 5 a 20%) materii organicznej to takie gleby opisywano jako gleby mineralno-organiczne[2].

Według Ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych

Jako gleby organiczne (gleby pochodzenia organicznego) rozumie się gleby wytworzone przy udziale materii organicznej, w warunkach nadmiernego uwilgotnienia, gleby torfowe i murszowe[3].

Według międzynarodowej systematyki gleb WRB

W międzynarodowej systematyce gleb WRB określenie gleby organiczne (organic soils) jest podane jako potoczne określenie Histosoli (Histosols). Histosole na ogół posiadają ≥40 cm materiału organicznego (od ≥10 cm do ≥60 cm, w zależności od specyficznych warunków), zawierającego ≥35% glebowej materii organicznej (≥20% Corg). Zalicza się do nich zarówno gleby organiczne pochodzenia hydrogenicznego, jak i gleby z miąższymi ściółkami[4].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Systematyka gleb Polski, wydanie 5. „Roczniki gleboznawcze”. 62, 3, 2011. Polskie Towarzystwo Gleboznawcze. Warszawa. 
  2. ↑ Systematyka gleb Polski, wydanie 4. „Roczniki gleboznawcze”. 40, 3/4, 1989. Polskie Towarzystwo Gleboznawcze. Warszawa. 
  3. ↑ Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2409)
  4. ↑ IUSS Working Group WRB: World reference base for soil resources 2014. International soil classification system for naming soils and creating legends for soil maps.. Rome: FAO, 2014, seria: World Soil Resources Reports No. 106. ISBN 978-92-5-108370-3. ISBN 978-92-5-108369-7. (ang.).Sprawdź autora:1.
Gleby i gleboznawstwo
  • Przegląd zagadnień z zakresu gleboznawstwa
Pojęcia podstawowe
Profil glebowy
Bonitacja rolnicza gleb