Gliptoteka monachijska

Gliptoteka monachijska

Glyptothek, Staatliche Antikensammlung

(c) Chris 73 / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0 Gmach Gliptoteki monachijskiej od frontu
Państwo	Niemcy
Miejscowość	Monachium
Adres	Königsplatz, 80333 München
Data założenia	1830
Zakres zbiorów	sztuka starożytna
Położenie na mapie Monachium Gliptoteka monachijska
Położenie na mapie Niemiec Gliptoteka monachijska
Położenie na mapie Bawarii Gliptoteka monachijska
48°08′46,64″N 11°33′56,29″E/48,146289 11,565636
Strona internetowa

Gliptoteka monachijska – muzeum sztuki starożytnej w Monachium w Niemczech.

Historia kolekcji

Kolekcja muzeum była gromadzona od początku XIX wieku, trzon kolekcji został zebrany pomiędzy 1804 a 1830. Zbiory powstały dzięki staraniom króla Bawarii Ludwika I, na polecenie którego również wybudowany został w latach 1816–1830 neoklasycystyczny gmach Gliptoteki według projektu architekta Leo von Klenzego. Obecnie Gliptoteka jest częścią dzielnicy muzealnej Monachium (Kunstareal).

Gliptoteka była jednym z projektów realizowanych na Königsplatz w Monachium na polecenie Ludwika I, który dążył do stworzenia swoistego pomnika starożytnej kultury greckiej w Niemczech – „niemieckich Aten”. Układ kompleksu budynków na Königsplatz został zaprojektowany przez Karla von Fischera i Leo von Klenzego w 1815, przy czym formę forum z Gliptoteką po jego północnej stronie nadał mu von Lenze. Ściany muzeum zostały ozdobione kolorowymi freskami i stiukami przez wybitnych artystów tamtych czasów: Petera von Corneliusa i Wilhelma von Kaulbacha. Do oficjalnego otwarcia muzeum w Gliptotece doszło w 1830.

Wnętrze Gliptoteki w 1900

Ważną cezurą w historii muzeum była II wojna światowa. Wojna oszczędziła wprawdzie zbiory dzieł sztuki, bezpowrotnemu zniszczeniu uległy jednak freski na ścianach muzeum. Z powodu zniszczeń wojennych Gliptoteka była zamknięta dla zwiedzających między 1945 a 1972.

Architektura gmachu

Budynek był pierwotnie zbudowany całkowicie z marmuru. Zrekonstruowany budynek muzeum nie dorównuje jednak swojemu pierwowzorowi. Do jego budowy zużyto mniej marmuru, a kolumny jońskie i rzeźby nie zostały dokończone.

Muzeum zostało zaaranżowane w klasycznym stylu greckim. Portyk budynku ma charakter joński, a w zewnętrznych ścianach budynku znajduje się 18 nisz, po 6 w każdej ścianie (z wyjątkiem tylnej), w których stoi 18 oryginalnych rzeźb greckich i rzymskich.

Gliptoteka zawiera kolekcję rzeźb pochodzących od czasów archaicznych (około 650 p.n.e.) do czasów rzymskich (około 550 p.n.e.).

Układ i zawartość kolekcji

Muzeum dzieli się na trzy podstawowe działy:

1. sztuki egipskiej (niem. Agyptische Sammlung);
2. rzeźby greckiej i rzymskiej (niem. Antikensammlung), obejmujący szereg dzieł, m.in. archaicznego kurosa zwanego Apollem z Tenei, grupę marmurów egineckich (częściowo rekonstruowanych), relief Meduza Rondanini, statuę śpiącego satyra (Faun Barberini), greckie i rzymskie rzeźby portretowe (m.in. popiersia cesarzy Oktawiana Augusta, Nerona, Septymiusza Sewera i jego żony Julii Domny) oraz rzymskie mozaiki oraz reliefy z rzymskich sarkofagów;
3. drobnej sztuki greckiej i rzymskiej (niem. Museum fur Antike Kleinkunst), obejmujący wielki zbiór ceramiki greckiej ze wszystkich epok, w tym wazy sygnowane przez Brygosa, Eksekiasa i Eufroniosa, oraz kolekcję antycznych brązów (statuetki, zwierciadła) i biżuterii.

Zabytki kolekcji monachijskiej

• 

  Walka Greków z Trojańczykami z centralną postacią Ateny, zachodni tympanon marmurów egineckich

• 

  Apollo z Tenei, około 560-550 p.n.e.

• 

  Meduza Rondanini, relief, rzymska kopia dzieła Fidiasza

• 

  Dyskobol, rzymska kopia greckiego dzieła Myrona, II wiek p.n.e.

• 

  Faun Barberini, marmurowa kopia oryginału z brązu, około 200 p.n.e.

• 

  Rzymska mozaika z willi w Sentinum, około 200-250 n.e.

• 

  Popiersie cesarza Oktawiana Augusta

Bibliografia

• Encyklopedia sztuki starożytnej, praca zbiorowa, WAiF i Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 203, 536, ISBN 83-01-12466-0 (PWN), ISBN 83-221-0684-X (WAiF).
• Artykuł z anglojęzycznej Wikipedii.