Glukoneogeneza

Glukoneogeneza

Glukoneogenezaenzymatyczny proces przekształcania niecukrowcowych prekursorów, np. aminokwasów glukogennych, glicerolu czy mleczanów w glukozę. Resynteza glukozy następuje głównie w hepatocytach i w mniejszym stopniu w komórkach nerek, a głównym punktem wejścia substratów do tego szlaku jest pirogronian[1].

Niecukrowcowe substraty przekształcane są najpierw w pirogronian lub wchodzą do szlaku na etapie późniejszych intermediatów, takich jak fosfodihydroksyaceton lub szczawiooctan, w który pirogronian jest przekształcany w reakcji karboksylacji zachodzącej w mitochondriach, kosztem jednej cząsteczki ATP[2].

Ostatnim krokiem glukoneogenezy jest z reguły wytworzenie glukozo-6-fosforanu z fruktozo-6-fosforanu przez izomerazę fosfoglukozy. Wolna glukoza nie jest tworzona od razu, gdyż wydyfundowałaby z komórki. Fosforyloglukoza jest hydrolizowana do glukozy przez enzym znajdujący się w membranie retikulum endoplazmatycznego. Stamtąd glukoza jest wysyłana do cytozolu.

Glukoneogeneza nie może być traktowana jako proces odwrotny do glikolizy, gdyż trzy występujące w niej reakcje nieodwracalne są zastąpione przez inne. Dzięki temu synteza i rozkład glukozy muszą podlegać oddzielnym systemom regulacji i nie mogą zachodzić jednocześnie w jednej komórce. Szybkość procesu zależy w głównej mierze od 1,6-bisfosfatazy fruktozy (FBP-1,6). Większość czynników wpływających na aktywność szlaku glukoneogenezy to substancje powodujące inhibicję wykorzystywanych w nim enzymów, jednak zarówno acetylo-CoA jak i cytrynian działają na nie aktywująco (pierwszy na karboksylazę pirogronianu, drugi na bisfosfatazę fruktozy)[2].

Zjawisko syntetyzowania glukozy z mleczanów nosi nazwę cyklu Corich.

Sumaryczna reakcja glukoneogenezy jest następująca:

2 cząsteczki pirogronianu + 2 NADH + 4 H+ + 4 ATP + 2 GTP + 6 H2Oglukoza + 2 NAD+ + 4 ADP + 2 GDP + 6 Pi

Zobacz też


Przypisy

  1. Integracja metabolizmu. W: Jeremy Mark Berg, John L Tymoczko, Lubert Stryer, Neil D Clarke, Zofia Szweykowska-Kulińska, Artur Jarmołowski, Halina Augustyniak: Biochemia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 845-866. ISBN 978-83-01-14379-4.
  2. a b Glikoliza i glukoneogeneza. W: Jeremy Mark Berg, John L Tymoczko, Lubert Stryer, Neil D Clarke, Zofia Szweykowska-Kulińska, Artur Jarmołowski, Halina Augustyniak: Biochemia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 425-464. ISBN 978-83-01-14379-4.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Gluconeogenese.png
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0