Gmach Domu Bankowego Wilhelma Landaua w Warszawie

Gmach Domu Bankowego Wilhelma Landaua w Warszawie
	nr rej. 1255-A z 28.12.1984
	; Budynek od strony wschodniej
Państwo	Polska
Miejscowość	Warszawa
Adres	ul. Senatorska 38
Architekt	Stanisław Grochowicz, Gustaw Landau-Gutenteger
Rozpoczęcie budowy	1904
Ukończenie budowy	1906
	Położenie na mapie Warszawy (c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5 Gmach Domu Bankowego Wilhelma Landaua w Warszawie
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Gmach Domu Bankowego Wilhelma Landaua w Warszawie
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Gmach Domu Bankowego Wilhelma Landaua w Warszawie
	52°14′34,534″N 21°00′14,533″E/52,242926 21,004037

Gmach Domu Bankowego Wilhelma Landaua – zabytkowy budynek znajdujący się przy ul. Senatorskiej 38 w Warszawie. Jeden z najlepiej zachowanych w mieście obiektów w stylu secesyjnym.

Opis

Budynek, zaprojektowany przez Stanisława Grochowicza i Gustawa Landaua-Gutentegera, został wzniesiony w latach 1904–1906. Spadkobiercom właściciela banku Wilhelma Landaua (zmarłego w 1899) zależało na dobrym usytuowaniu części wejściowej i hali kasowej, dobrym oświetleniu pomieszczeń naturalnym światłem, zapewnieniu jak najlepszych warunków, zarówno dla obsługi klientów, jak i dla pracującego w nim personelu, a także nowoczesnym rozwiązaniu pomieszczeń skarbcowych.

Gmach posiada liczne elementy na zewnątrz z okresu secesji oraz wnętrze w tymże stylu, które udało się zachować mimo wielu remontów i akcji renowacyjnych. Widać to np. po: posadzce z motywem liścia klonu, sztukatorskiej oprawie okien, meblach, boazerii, barierach ozdobionych kwiatami o wąskich, wiotkich łodygach.

Bank Landaua funkcjonował w tym miejscu do 1925 roku, następnie w budynku mieścił się Polski Bank Przemysłowy. Podczas II wojny światowej budynek był wykorzystywany na potrzeby Szpitala Maltańskiego, mieszczącego się w sąsiadującym z budynkiem pałacu Mniszchów^[2]. W skarbcu banku urządzono salę operacyjną i magazyn, a na pierwszym piętrze znajdowała się apteka^[2]. Mieszkali w nim także pracownicy Sanitarnej Pomocniczej Służby Przeciwlotniczej, którzy m.in. pomagali w szpitalu jako sanitariusze^[2].

Budynek przetrwał wojnę bez większych strat (m.in. zniszczony świetlik w hali kasowej), jednak po 1945 została pozbawiona efektownej kopuły wieńczącej główne wejście do budynku^[3].

Po wojnie zmieniono numerację budynku z 42 na 38^[4]. Po 1945 roku w gmachu mieściły się m.in. Stołeczny Ośrodek Propagandy Partyjnej^[5], ośrodek języka rosyjskiego prowadzony przez Państwowy Instytut Języka Rosyjskiego im. A.S. Puszkina^[6] oraz Instytut Francuski (1994−2009).

W latach 50. na bocznej ścianie budynku umieszczono tablicę projektu Karola Tchorka upamiętniającą egzekucje Polaków z 7 i 14 sierpnia 1944^[7].

W 1984 roku budynek został wpisany do rejestru zabytków^[1].

W latach 2015–2018 budynek był siedzibą Parku Miniatur Województwa Mazowieckiego^[8].

Zobacz też

Filia banku Landaua w Łodzi

Galeria

Hol główny, dawna hala kasowa banku
Klatka schodowa
Antresola
Wnętrze skarbca depozytowego, z instalacją Jakuba Glińskiego upamiętniającą podkop z 1920 roku

Przypisy

↑ ^a ^b Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księga A) − stan na 30 czerwca 2022 roku. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 54. [dostęp 2022-08-23].
↑ ^a ^b ^c Zofia Radłowska: Skwerek przy Senatorskiej – wspomnienie sprzed lat [w:] Moje Miejsce Magiczne. Przewodnik po Warszawie. Łódź: Piątek Trzynastego, 1999, s. 95. ISBN 83-87735-16-7.
↑ Jerzy S. Majewski: Warszawa na starych pocztówkach. Warszawa: Agora, 2013, s. 119. ISBN 978-83-268-1238-5.
↑ Bank Przemysłowy Polski dawny Dom Bankowy Wilhelma Landaua. warszawa1939.pl. [dostęp 2017-02-12].
↑ Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund: Atlas architektury Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1977, s. 195.
↑ Ogólnopolski Spis Teleadresowy 1990, WKiŁ Warszawa, część I, s. 44
↑ Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w.. Warszawa: Argraf, 2004, s. 265. ISBN 83-912463-4-5.
↑ Tomasz Urzykowski. Park Miniatur uratowany. „Gazeta Stołeczna”, s. 2, 7-8 kwietnia 2018.

Bibliografia

Jerzy S. Majewski, Elegancka Warszawa, gazeta.pl, 18 kwietnia 2008 (dostęp: 30 lipca 2016)

[NID-1] Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księga A) − stan na 30 czerwca 2022 roku. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 54. [dostęp 2022-08-23].

[Radłowska95-2] Zofia Radłowska: Skwerek przy Senatorskiej – wspomnienie sprzed lat [w:] Moje Miejsce Magiczne. Przewodnik po Warszawie. Łódź: Piątek Trzynastego, 1999, s. 95. ISBN 83-87735-16-7.

[3] Jerzy S. Majewski: Warszawa na starych pocztówkach. Warszawa: Agora, 2013, s. 119. ISBN 978-83-268-1238-5.

[4] Bank Przemysłowy Polski dawny Dom Bankowy Wilhelma Landaua. warszawa1939.pl. [dostęp 2017-02-12].

[5] Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund: Atlas architektury Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1977, s. 195.

[6] Ogólnopolski Spis Teleadresowy 1990, WKiŁ Warszawa, część I, s. 44

[7] Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w.. Warszawa: Argraf, 2004, s. 265. ISBN 83-912463-4-5.

[8] Tomasz Urzykowski. Park Miniatur uratowany. „Gazeta Stołeczna”, s. 2, 7-8 kwietnia 2018.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne