Wielgolas (gmina)

Wielgolas
gmina wiejska
1867–1870, 1923–1954[1]
Państwo

 PRL

Województwo

1923–39: warszawskie
1945–54: warszawskie

Powiat

miński

Data powstania

1 stycznia 1867

Data likwidacji

29 września 1954

Siedziba

Latowicz

Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad

13

brak współrzędnych
Portal Polska

Wielgolas – dawna gmina wiejska istniejąca przejściowo w XIX wieku oraz w latach 1923–1954 w woj. warszawskim. Nazwa gminy pochodzi od wsi Wielgolas, lecz siedzibą władz gminy był Latowicz, który równocześnie był siedzibą gminy Latowicz[2].

Za Królestwa Polskiego gmina Wielgolas należała do powiatu mińskiego w guberni warszawskiej[3][4].

Gminę zniesiono w połowie 1870 roku a jej obszar włączono do gminy Łukowiec[5][6][7].

Gminę reaktywowano 26 lutego 1923 roku z niektórych miejscowości zniesionej gminy Łukowiec[8]. W okresie międzywojennym gmina Wielgolas należała do powiatu mińskiego w woj. warszawskim. 1 kwietnia 1939 roku do gminy Wielgolas przyłączono część obszaru gminy Cegłów[9].

Po wojnie gmina zachowała przynależność administracyjną. Według stanu z 1 lipca 1952 roku gmina składała się z 13 gromad: Borówek, Budy Wielgoleskie, Budziska, Chyżyny, Dębe Małe, Dzielnik, Gołełąki, Kamionka, Kozłów, Starogród, Starogród Nowy, Transbór i Wielgolas[10].

Jednostka została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[11]. Po reaktywowaniu gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku gminy Wielgolas nie przywrócono[12], a jej dawny obszar wszedł w skład reaktywowanej gminy Latowicz.

Przypisy

  1. ↑ W czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
  2. ↑ Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
  3. ↑ Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, str. 279)
  4. ↑ Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, str. 359)
  5. ↑ Krótka statystyka gubernij Królestwa Polskiego obejmująca rozległość i ludność tychże gubernij oraz wykaz miast, osad i gmin (Przedruk uzupełniony ze Skorowidza do Dziennika Praw, wydanego w połowie 1870 r.). Warszawa 1870
  6. ↑ Skorowidz Królestwa Polskiego czyli Spis alfabetyczny miast, wsi, folwarków, kolonii i wszystkich nomenklatur w guberniach Królestwa Polskiego, z wykazaniem: gubernii, powiatu, gminy, parafii, sądu pokoju lub gminnego, oraz najbliższej stacyi pocztowej, wraz z oddzielnym spisem gmin podług najświeższej ich liczby i nazwy ułożony, wykazujący: odległość każdej danej gminy od miasta powiatowego i sądu swojego gminnego; czy i jakie znajdują się w gminie zakłady fabryczne lub przemysłowe, szkoły itp. oraz ludność każdej gminy, obejmujący także podział sądownictwa krajowego świeżo urządzonego. T. 2
  7. ↑ Powiat (nowo)miński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 452.
  8. ↑ Dz.U. z 1923 r. nr 18, poz. 122
  9. ↑ Dz.U. z 1939 r. nr 41, poz. 274
  10. ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  11. ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  12. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
Powiat miński (1867–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta
Gminy wiejskie
(1867–1954 i 1973–75)
Gromady (1954–72)

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).