Gminy w Niemczech

Struktura podziału administracyjnego Niemiec
Gminy w Niemczech (2013)

Gminy w Niemczech (niem. Gemeinde) – stanowią podstawowe jednostki terytorialnego podziału administracyjnego Niemiec (w miastach-krajach są to dzielnice)[1].

Ustroje gmin w poszczególnych landach uregulowane są przez ustawodawstwa krajowe, co powoduje ich mocne zróżnicowane, przede wszystkim pod względem uprawnień organów gminy, długości ich kadencji i sposobów ich wyboru[2].

Zadania

Zadania gmin można podzielić na[3]:

  • zlecone przez państwo i własne,
  • obowiązkowe lub dobrowolne.

Zadania własne o charakterze obowiązkowym: opieka socjalna, opieka nad młodzieżą, szkolnictwo podstawowe, budowa i utrzymanie dróg, wodociągi i kanalizacja, ochrona przeciwpożarowa, cmentarnictwo[3].

Zadania własne o charakterze dobrowolnym: utrzymanie domów spokojnej starości, domów dziecka, szpitali, bibliotek, innych obiektów użyteczności publicznej, zagospodarowanie i utrzymanie terenów sportowych i rekreacyjnych[3].

Zadania powierzone przez administrację państwową: sprawy meldunkowe, paszportowe, akta stanu cywilnego, obrona cywilna, nadzór nad opieką zdrowotną, nadzór budowlany, inspekcja przemysłowa[3].

Budżet gminy

Budżet gminy odgrywa ważną rolę, gdyż od niego zależy czy zaplanowane zadania zostaną zrealizowane i czy gmina będzie mogła sfinansować dane cele. Źródłem finansów gmin są zyski z majątku gruntowego, z różnych opłat za korzystanie z instytucji komunalnych i gminnych, jak i dotacji i pożyczek. Najważniejszym źródłem dochodu gminy są podatki, ponieważ gmina może nimi dobrowolnie rozporządzać.


Systemy ustroju gmin

W Niemczech wyróżnia się cztery rodzaje systemów w zależności od urzędu, który jest decyzyjny:

  • Model północnoniemiecki – obywatele wybierają radę gminy. Spośród rady gminy wybierany jest burmistrz, który reprezentuje gminę na zewnątrz. Rada wybiera również urzędników komunalnych z wyboru[4].
  • Model południowoniemiecki – obywatele wybierają radę, która jest naczelnym organem. Sprawuje ona kontrolę i podejmuje zasadnicze decyzje. Drugi organ to burmistrz i jest on wybierany w wyborach bezpośrednich. Burmistrz przewodniczy radzie, natomiast rada sprawuje nadzór nad burmistrzem[5].
  • Model magistracki – obywatele wybierają radę miasta, która jest pierwszą izbą. Do jej zadań należy wybór drugiej izby i magistratu. Burmistrz może być wybierany przez radę miasta bądź przez mieszkańców gminy w wyborach bezpośrednich. Zajmuje się on sprawowaniem magistratu[6].
  • Model burmistrzowski – najczęściej spotykany w Niemczech. Wyróżnia się tu wysoka pozycja burmistrza, którego wybiera rada. Burmistrz jest przewodniczącym z prawem głosu, ale tylko we właściwym ustroju burmistrzowskim. Natomiast w modelu niewłaściwym tylko przewodniczy radzie. Kadencja burmistrza i rady trwa od 6 do 8 lat w zależności od landu[7].


Zobacz też

Przypisy

  1. Radosław Kamiński: Ustrojowy model niemieckiej gminy i jego lokalne zróżnicowanie organizacyjne, HOMO POLITICUS vol. 7–8/2012–2013, s. 50.
  2. Radosław Kamiński: Ustrojowy model niemieckiej gminy i jego lokalne zróżnicowanie organizacyjne, HOMO POLITICUS vol. 7–8/2012–2013, s. 55.
  3. a b c d Mariusz Kardas, Celina Kucharska: Analiza porównawcza modeli samorządu terytorialnego Niemiec, Wielkiej Brytanii i Szwecji, Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych, Rocznik III/2011, s. 97.
  4. Samorząd terytorialny. Ustrój i gospodarka. Z. Niewiadomski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Branta, 2001, s. 235.
  5. Aleksander W. Bauknecht: Samorząd terytorialny w Republice Federalnej Niemiec. Olsztyn: Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, 2011, s. 114.
  6. Zbigniew Bukowski, Tomasz Jędrzejewski, Piotr Rączka: Ustrój samorządu terytorialnego. Toruń: Dom Organizatora, 2011, s. 366.
  7. Samorząd terytorialny. Ustrój i gospodarka. Z. Niewiadomski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Branta, 2001, s. 235.

Media użyte na tej stronie

Administrative divisions of Germany.svg
Autor: Fred the Oyster (EN), glglgl (original SVG), David Liuzzo (original PNG), C.Löser (content for PNG), Gzhegozh (UK), Roman Poulvas (RU), Poux (FR), JAn Dudík (CS), Soued031 (LB), Trygve W Nodeland (NO), Civvi (IT), R4m.3sp4d4s (ES), Andrew Dalby (LA), Salamander724 (KO), UkainoADX (JA), Nico (DA), Liglioto (BG), Aeroid (merged SVG), Licencja: CC BY-SA 2.0 de
Graphic with the administrative division of the Federal Republic of Germany, showing the vertical (Federal) separation of powers across the federal government (White), the states (Yellow), and the municipalities (Brown).
  •   federal government
  •   states
  •   municipalities
Germany (+districts +municipalities) location map current.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Germany with states, districts, municipalities