Gołcza

Gołcza

wieś
Urząd Gminy w Gołczy
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	miechowski
Gmina	Gołcza
Sołectwo	Gołcza
Liczba ludności (2011)	473[1]
Strefa numeracyjna	12
Kod pocztowy	32-075
Tablice rejestracyjne	KMI
SIMC	0319279
Położenie na mapie gminy Gołcza Gołcza
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Gołcza
Położenie na mapie województwa małopolskiego Gołcza
Położenie na mapie powiatu miechowskiego Gołcza
50°20′13″N 19°55′39″E/50,336944 19,927500

Gołcza – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie miechowskim, w gminie Gołcza.

Do 1954 roku siedziba gminy Rzerzuśnia. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego. Integralna część miejscowości: Podkrępie^[2].

Przez Gołczę płynie rzeka Gołczanka, która jest prawym dopływem rzeki Szreniawa. Na rzece Gołczance znajduje się starorzecze, w okolicy szkoły w Gołczy.

Historia Gołczy

Ta sekcja od 2011-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Najstarsze źródło historyczne wspomina o Gołczy w 1325 – wtedy istniała w tej miejscowości parafia, a jej plebanem był niejaki Jakub. Inne wzmianki notują wieś pod rozmaitymi nazwami np.: De Golecz (1398), De Golcz (1425), Golcza (1470–1480). Osada była własnością szlachecką – najpierw Jana Niemierzy z Gołczy herbu Mądrostki i Stanisława Gołeckiego, a później krewnych^[3]. Miejscowe probostwo stanowiło uposażenie kapituły św. Floriana w Krakowie. W 1779 wieś będąca w zastawie przeszła na fundusz Akademii Krakowskiej^[3]. Tu urodził się Jan Nepomucen Kossakowski (1755–1808), późniejszy biskup inflancki i wileński, członek Komisji Edukacji Narodowej.

Gołcza po trzecim rozbiorze Polski znalazła się w zaborze austriackim w tzw. Galicji Zachodniej. W 1809 Galicja Zachodnia została przyłączona do Księstwa Warszawskiego, a w 1815 po kongresie wiedeńskim Gołcza znalazła się pod zaborem rosyjskim. W 1905 roku rząd carski prowadził w Gołczy czterooddziałową szkołę podstawową o celach rusyfikacyjnych. Języka polskiego uczono tylko dwie godziny tygodniowo i tylko w soboty. W tej sytuacji Andrzej Duda założył tajną szkołę polską, w której uczył języka polskiego, rachunków i geografii. Dzięki tej niepozornej szkółce kilku mieszkańcom udało się skończyć studia wyższe.

Po odzyskaniu niepodległości szybko rozwija się życie kulturalne. Powstają polskie szkoły, ochotnicza straż pożarna, domy ludowe. Po II wojnie światowej następuje szybki rozwój gminy. Odbudowano domy, drogi, zelektryfikowano miejscowości.

Obecnie wszystkie wioski posiadają sieć wodociągową, większość posiada sieć gazową i telekomunikacyjną, niektóre posiadają stałe łącza internetowe. Ukończono budowę sieci kanalizacyjnej w Rzeżuśni i w części Gołczy, obecnie trwają prace przygotowawcze do podłączenia kolejnych miejscowości.

Zabytki

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[4]:

• Pozostałości zespołu kościelnego w Gołczy

Galeria

• 

  Stary plac kościelny, drewniana dzwonnica i brama

• 

  Kościół Wniebowzięcia NMP

• 

  Stary cmentarz. Grób Szyców

• 

  Centrum wsi

• 

  Ośrodek zdrowia

Zobacz też

• Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gołczy
• Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gołczy

Przypisy

Bibliografia

• Antoni Walaszczyk: Informator Turystyczny Powiatu Miechowskiego. Kraków: Wydawnictwo Artystyczno Graficzne, 1972.

Linki zewnętrzne

GOŁCZA, Wniebowzięcia NMP, Oficjalna Strona Diecezji Kieleckiej

• Gołcza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 667 .
• Gołcza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 514 .