Gołków

Gołków

wieś
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	piaseczyński
Gmina	Piaseczno
Liczba ludności (2022)	1075[1]
Strefa numeracyjna	22
Kod pocztowy	05-502[2]
Tablice rejestracyjne	WPI
SIMC	0006296
Położenie na mapie gminy Piaseczno Gołków
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Gołków
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Gołków
Położenie na mapie powiatu piaseczyńskiego Gołków
52°02′35″N 20°58′28″E/52,043056 20,974444

Cmentarz z I wojny światowej w Gołkowie

Gołków – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie piaseczyńskim, w gminie Piaseczno.

Historia

Wieś szlachecka Gołkowo położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie tarczyńskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego^[3]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa warszawskiego.

Wieś staropolska rodu Gołkowskich. Od ok. 1775 roku właścicielem wsi był bankier Piotr Tepper, a od 1793 roku Tomasz Dangel i jego potomkowie, a następnie od 1825 r. książę Adam Woroniecki. W XIX wieku Gołków należał kolejno do: Antoniego Zalewskiego (1856 r.), Michała Wessla (1862 r.), Racheli z Karęgów Wessel (1864 r.) oraz od 1872 roku – na mocy kontraktu kupna-sprzedaży i zamiany na nieruchomość warszawską – Gustawa Bauerfeinda. Gołków należał do rodziny Bauerfeindów do czasu reformy rolnej z 1944 roku. Zgodnie z ukazem cesarskim z 1867 roku we wsi Gołków ludzie otrzymali grunty na własność. Po tej reformie wieś Gołków składała się z 27 osad.

W 1893 roku sprzedano osadę młynarską w Gołkowie. Młyn wodny na planie z 1848 roku nosił nazwę Zofin. W późniejszym czasie nazywany był Czerwonką, podobnie jak położona po drugiej stronie drogi karczma.

W 1872 roku młynem zarządzała wdowa Karolina Koblewska. Starała się ona o kredyt umożliwiający remont nieczynnego i podupadłego wtedy budynku. Był to budynek murowany, piętrowy. Wdowa planowała uruchomienie młyna w tzw. systemie amerykańskim umożliwiającym redukcję pracy ludzkiej i uzyskanie wyrobów należycie oczyszczonych i podzielonych na różne gatunki.

W 1911 roku wydzielono Cegielnię Gołków jako osobną nieruchomość. Cegielnia w Gołkowie zaznaczona jest już na mapie wojskowej w 1839 roku. W okresie poprzedzającym wybuch I wojny światowej na wyposażenie zakładu składały się m.in.: maszyna parowa o mocy 100 koni, kocioł parowy 80 m³, dwie duże i jedna mała prasa, dwie pary walców, dwie pompy parowe, 9500 ramek do suszenia dachówek, miech i narzędzia kowalskie. W 1901 roku do Cegielni poprowadzono bocznicę od głównej linii kolejki wąskotorowej Warszawa – Góra Kalwaria. Linię wąskotorową z Piaseczna przedłużono do Grójca w okresie od 1911 roku do wiosny 1914 roku. Wówczas w Gołkowie wyznaczono przystanek i zbudowano murowany budynek stacji. Pas gruntu pod budowę stacji wykupiło Towarzystwo Akcyjne Warszawskich Kolei Podjazdowych.

W pobliżu Gołkowa 9–10 lipca 1794 r. miała miejsce bitwa powstania kościuszkowskiego (bitwa pod Gołkowem).

Podczas I wojny światowej był tu cmentarz żołnierzy rosyjskich i niemieckich.

Przez miejscowość przechodzi trasa dawnej Grójeckiej Kolei Dojazdowej, obecnie Piaseczyńskiej Kolei Wąskotorowej.

W wybudowanej na terenie wsi luksusowej willi od marca 2019 r. realizowany jest reality-show Big Brother^[4].

Komunikacja

Gołków leży na trasie między Piasecznem a Tarczynem. Dojazd autobusami:

• ZTM Warszawa
  • linia strefowa 727 z pętli Metro Wilanowska w kierunku Głosków-Szkoła / Antoninów (Cm.Południowy)
  • L-2 oraz L12 z pętli Urząd Miasta w Piasecznie w kierunku Złotokłosu
  • L-5 z pętli Urząd Miasta w Piasecznie w kierunku Bobrowca
• PKS Grójec na trasie Piaseczno - Tarczyn

Zobacz też

• Gołków-Letnisko
• Gołkowo

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Zdjęcia Cegielni w Gołkowie. golkow.fm.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-21)]..
• Forum mieszkańców Gołkowa. golkow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-12)]..