Goździeńczyk grzebieniasty

Goździeńczyk grzebieniasty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieprznikowce
Rodzina	kolczakowate
Rodzaj	goździeńczyk
Gatunek	goździeńczyk grzebieniasty
	Nazwa systematyczna
	Clavulina coralloides (L.) J. Schröt.; Krypt.-Fl. Schlesien 3.1(25–32): 443 (Breslau, 1888)

Goździeńczyk grzebieniasty (Clavulina coralloides (L.) J. Schröt.) – gatunek grzybów z rodziny kolczakowatych (Hydnaceae). Jest to gatunek typowy rodzaju Clavulina^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Clavulina, Hydnaceae, Cantharellales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1753 r. K. Linneusz nadając mu nazwę Clavaria coralloides. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1888 r. J. Schröter, przenosząc go do rodzaju Clavulina^[1].

Synonimów naukowych ma ok. 50. Niektóre z nich:^[2]:

Clavaria coralloides L. 1753
Clavaria cristata (Holmsk.) Pers. 1800
Clavulina cristata (Holmsk.) J. Schröt. 1888
Clavulina cristata f. subcinerea Donk 1933
Clavulina cristata var. coralloides Corner 1950
Clavulina cristata var. incarnata Corner 1950
Clavulina cristata var. lappa P. Karst. 1882
Clavulina cristata var. subrugosa Corner 1950
Ramaria cristata Holmsk. 1790
Stichoramaria cristata (Holmsk.) Ulbr. 1928

Nazwę polską nadali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1968 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako płaskosz kolczysty, goździanka koralowa, kozia broda koralowa, goździeniec grzebieniasty, goździeniec koralowy^[3].

Charakterystyka

Morfologia

Młode owocniki są czysto białe, później kremowe, w końcu szarawe, czasami cielistej barwy. Osiągają do 8 cm wysokości i 2–4 cm szerokości. Tak jak u innych gatunków rodziny, owocnik jest drzewkowato rozgałęziony. Zakończenia gałązek są drobnoząbkowane, często ciemnieją podczas suchej pogody^[4]. Miąższ białawy, kruchy, pozbawiony wyraźnego zapachu, łagodny w smaku^[5] (niekiedy trochę gorzkawy).

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników biały. Zarodniki niemal kuliste, gładkie, o rozmiarach 7–11 × 6,5–10 μm. Podstawki o długości 5–7 μm z dwoma podwiniętymi sterygmami^[6].

Skład chemiczny

Oprócz typowych kwasów tłuszczowych: palmitynowego, oleinowego i linolowego, goździeńczyk grzebieniasty zawiera dwa nietypowe związki: kwas cis-9, cis-14-oktadekadien-12-owy, oraz sprzężony kwas cis-9, trans-11, trans-13, cis-15-oktadekatetraenowy. Goździeńczyk grzebieniasty jest jedynym znanym gatunkiem grzyba, mającym w swoim składzie ten ostatni związek^[7].

Występowanie i siedlisko

Spotykany w Ameryce Północnej i Europie^[8]. W Polsce jest pospolity. Owocniki rosną pojedynczo lub w skupiskach na ziemi, czasem na rozkładającym się drewnie, w lasach iglastych i liściastych. Owocniki wytwarza od lipca do października^[3].

Saprotrof^[3]. Grzyb jadalny^[9]^[10], ale rzadko jest zbierany z powodu niewielkich rozmiarów i twardego miąższu^[11].

Gatunki podobne

Podobne gatunki goździeńczyków to goździeńczyk pomarszczony (Clavulina rugosa) i goździeńczyk popielaty (Clavulina cinerea). Koralówka blada (Ramaria pallida) jest większa i ma równolegle rosnące odgałęzienia.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Index Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
↑ Arora, David (1986). Mushrooms demystified: a comprehensive guide to the fleshy fungi. Berkeley, Calif: Ten Speed Press. ISBN 0-89815-169-4
↑ Miller, Hope Ridings; Miller, Orson K. (2006). North American mushrooms: a field guide to edible and inedible fungi. Guilford, Conn: Falcon Guide. p. 345. ISBN 0-7627-3109-5.
↑ MushroomExpert [dostęp 2014-08-23] (ang.).
↑ Endo S. (1997). Vegetables are a treasurehouse of effective lipid sources. Nihon yukagaku kaishi 46(10): 1247-1256.
↑ Discover Life Maps. [dostęp 2014-08-23].
↑ RogerR. Phillips RogerR., Mushrooms of North America, GeoffreyG. Kibby, NickyN. Foy, wyd. 1st ed, Boston: Little, Brown, 1991, s. 292, ISBN 0-316-70613-2, OCLC 20490537 .
↑ IanI. Burrows IanI., Food from the Wild, London: New Holland Publishers Ltd, 2005, s. 98, ISBN 1-84330-891-6, OCLC 57354129 .
↑ Orr, Dorothy B.; Orr, Robert Thomas (1980). Mushrooms of Western North America (California Natural History Guides). Berkeley: University of California Press. p. 65. ISBN 0-520-03660-3.

[if-1] Index Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).

[2] Species Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).

[checklist-3] Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1

[4] Arora, David (1986). Mushrooms demystified: a comprehensive guide to the fleshy fungi. Berkeley, Calif: Ten Speed Press. ISBN 0-89815-169-4

[miller-5] Miller, Hope Ridings; Miller, Orson K. (2006). North American mushrooms: a field guide to edible and inedible fungi. Guilford, Conn: Falcon Guide. p. 345. ISBN 0-7627-3109-5.

[mushroom-6] MushroomExpert [dostęp 2014-08-23] (ang.).

[7] Endo S. (1997). Vegetables are a treasurehouse of effective lipid sources. Nihon yukagaku kaishi 46(10): 1247-1256.

[8] Discover Life Maps. [dostęp 2014-08-23].

[9] RogerR. Phillips RogerR., Mushrooms of North America, GeoffreyG. Kibby, NickyN. Foy, wyd. 1st ed, Boston: Little, Brown, 1991, s. 292, ISBN 0-316-70613-2, OCLC 20490537 .

[10] IanI. Burrows IanI., Food from the Wild, London: New Holland Publishers Ltd, 2005, s. 98, ISBN 1-84330-891-6, OCLC 57354129 .

[11] Orr, Dorothy B.; Orr, Robert Thomas (1980). Mushrooms of Western North America (California Natural History Guides). Berkeley: University of California Press. p. 65. ISBN 0-520-03660-3.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne