Goździki

Fiolka z olejkiem goździkowym.
Wysuszone goździki
Goździki gotowe do wyschnięcia

Goździki – nierozkwitłe, wysuszone pąki kwiatowe drzewa goździkowego, służące jako przyprawa.

Goździki mają barwę ciemnobrunatną, powstałą w czasie suszenia i odymiania. Smak mają piekący, dzięki olejkowi znajdującemu się w pąkach w ilości 15–20%. Charakterystyczny zapach daje goździkom eugenol.

Często spotykane są goździki z Zanzibaru. Obecnie największym producentem goździków jest Tanzania (wyspy Zanzibar i Pemba), następne miejsca zajmują Indonezja, Madagaskar, Sri Lanka, Kenia, Komory i Seszele.

Goździki są używane jako przyprawa do kompotów, konfitur, marynat i wyrobów cukierniczych.

Właściwości lecznicze

Goździki używane są w medycynie indyjskiej Ajurweda, medycynie chińskiej i w medycynie zachodniej (ziołolecznictwo i stomatologia), w której używa się olejku goździkowego jako anodyny (środka przeciwbólowego), zwłaszcza w praktyce stomatologicznej w nagłych przypadkach bólu zębów.

Goździki są także używane jako środki wiatropędne w celu zwiększenia wydzielania kwasu solnego przez żołądek i do poprawy perystaltyki przewodu pokarmowego. Goździki są również uważane za naturalne leki przeciwrobacze[1]. Olejek eteryczny stosowany jest w aromaterapii, gdy zachodzi potrzeba stymulacji i zwiększenia ciepłoty, zwłaszcza w przypadku problemów z trawieniem[2]. Eugenol, główny składnik olejku goździkowego, wykazuje również działanie przeciwbakteryjne[3], przeciwgrzybowe[3], przeciwzapalne[4] i przeciwbólowe[4][5]. W aromaterapii, poza ryzykiem podrażnienia skóry czy błon śluzowych, olejek goździkowy należy używać ostrożnie ze względu na ryzyko interakcji z lekami, embriotoksyczności oraz wpływu na krzepnięcie krwi. W tym drugim aspekcie największe ryzyko stwarza zastosowanie doustne[2].

Pąki goździkowca pomagają także zmniejszyć ból zęba i zmniejszyć objawy związane z zakażeniem zęba z uwagi na ich właściwości antyseptyczne. Olej goździkowy zastosowany do wnęki zepsutego zęba łagodzi jego ból[6].

Przypisy

  1. Balch, Phyllis i Balch, James. Prescription for Nutritional Healing, wyd. 3, Avery Publishing, 2000, s. 94.
  2. a b Marta K. Grochowalska, Goździkowiec, goździk i Rondeletia, czyli odkrywamy tajemnice dawnych receptur perfum. Cz. I, „Pharmacopola”, 2 (2), 2022, s. 36–44.
  3. a b Magdalena Ulanowska, Beata Olas, Biological Properties and Prospects for the Application of Eugenol—A Review, „International Journal of Molecular Sciences”, 22 (7), 2021, s. 3671, DOI10.3390/ijms22073671, ISSN 1422-0067, PMID33916044, PMCIDPMC8036490 [dostęp 2022-10-11] (ang.).
  4. a b Apparecido N. Daniel i inni, Anti-inflammatory and antinociceptive activities A of eugenol essential oil in experimental animal models, „Revista Brasileira de Farmacognosia”, 19, 2009, s. 212–217, DOI10.1590/S0102-695X2009000200006, ISSN 0102-695X [dostęp 2022-10-11] (ang.).
  5. Soo-Hyun Park i inni, The analgesic effects and mechanisms of orally administered eugenol, „Archives of Pharmacal Research”, 34 (3), 2011, s. 501–507, DOI10.1007/s12272-011-0320-z, ISSN 1976-3786 [dostęp 2022-10-11] (ang.).
  6. Clove healing power and curative properties. Asian Online Recipes. [dostęp 2022-05-02].


Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

REF new (questionmark).svg
Autor: Sławobóg, Licencja: LGPL
Icon for missing references
Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Cloves ready to be dried.jpg
Autor: Emily Kathryn Stephenson, Licencja: CC BY-SA 4.0
This is an image of "African people at work" from
ClovesDried.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
CloveEssOil.png
Glass vial containing Clove (Syzygium aromaticum) Essential Oil