Golub-Dobrzyń

Golub-Dobrzyń
miasto i gmina
Ilustracja
(c) Andrzej Woliński, CC BY-SA 3.0

Rynek w Golubiu
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

golubsko-dobrzyński

Prawa miejskie

Golub: ok. 1300
Dobrzyń n. Drwęcą: 1789–1870 i 1919
Połączenie miast: de facto 1941, de jure 1951

Burmistrz

Mariusz Jan Piątkowski

Powierzchnia

7,5 km²

Populacja (2020-12-31)
• liczba ludności
• gęstość


12 412[1]
1654,9 os./km²

Strefa numeracyjna

+48 56

Kod pocztowy

87-400, 87-401

Tablice rejestracyjne

CGD

Położenie na mapie powiatu golubsko-dobrzyńskiego
Mapa konturowa powiatu golubsko-dobrzyńskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Golub-Dobrzyń”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Ziemia53°06′45″N 19°03′05″E/53,112500 19,051389
TERC (TERYT)

0405011

SIMC

0983155

Urząd miejski
Plac Tysiąclecia 25
87-400 Golub-Dobrzyń
Strona internetowa
BIP

Golub-Dobrzyńmiasto w Polsce położone w województwie kujawsko-pomorskim, siedziba powiatu golubsko-dobrzyńskiego i gminy wiejskiej Golub-Dobrzyń.

Golub-Dobrzyń powstał formalnie 15 maja 1951 (de facto już w 1941 roku[2]) przez połączenie miast Golubia i Dobrzynia nad Drwęcą[3], leżących na przeciwległych brzegach Drwęcy.

Rzeka nie tylko oddzielała od siebie miasta, lecz także stanowiła linię graniczną między Polską a państwem zakonu krzyżackiego w latach 1231–1454; w latach 1466–1772 oddzielała woj. chełmińskie od ziemi dobrzyńskiej, a od 1815–1918 oddzielała zabór pruski od rosyjskiego[4].

Prawobrzeżny Golub był miastem już w XIV w., chociaż dokładna data ustanowienia jego praw miejskich nie jest znana. Pierwszy dokument lokacyjny zaginął już w średniowieczu. Wznowił go wielki mistrz zakonu krzyżackiego Michał Küchmeister w roku 1421. W 1772 r. znalazł się w zaborze pruskim, przejściowo w latach 1807–1815 w Księstwie Warszawskim, po czym ponownie w Królestwie Prus do 1918 r. Jest prawie sześć razy mniejszy od Dobrzynia; w 2011 roku liczył 1887 mieszkańców[5].

Lewobrzeżny Dobrzyń nad Drwęcą posiadał prawa miejskie w latach 1789–1870 i ponownie od 1919[6][7]. W 1793 r. znalazł się w zaborze pruskim, od 1807 do 1815 w Księstwie Warszawskim, później w Królestwie Polskim do 1832 r., a następnie w Imperium Rosyjskim aż do 1918 r. Według danych z 2011 Dobrzyń miał 10 722 mieszkańców[5]

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa toruńskiego, a wcześniej w latach 1950–1975 do województwa bydgoskiego.

Według danych GUS z 31 grudnia 2020 r. Golub-Dobrzyń liczył 12 412 mieszkańców[1].

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2005[8] miasto Golub-Dobrzyń ma obszar 7,5 km², w tym:

  • użytki rolne: 47%
  • użytki leśne: 15%

co stanowi 1,22% powierzchni powiatu.

Demografia

Według danych z 1 stycznia 2006[9] miasto miało 13 057 mieszkańców. Na dzień 31 grudnia 2009 natomiast, liczba zamieszkujących Golub-Dobrzyń osób wynosiła 14 069[10].

Dane z 31 grudnia 2020[10]:

OpisOgółemKobietyMężczyźni
Jednostkaosób%osób%osób%
Populacja12 412100650452,5620647,5
Gęstość zaludnienia
[mieszk./km²]
1654,9867,2787,7
  • Piramida wieku mieszkańców Golubia-Dobrzynia w 2014 roku[11].


Piramida wieku Golub Dobrzyn.png

Golub na litografii Napoleona Ordy (1880)[12]

Historia

Zobacz hasła Golub oraz Dobrzyń.

Burmistrzowie

  • Henryk Kowalski, burmistrz w latach 1990–1995; pierwszy po okresie Polski Ludowej
  • Janina Tuszyńska, burmistrz w latach 1995–1998
  • Bohdan Bartoszewski, burmistrz w latach 1998–2002
  • Roman Tasarz, burmistrz w latach 2002–2014
  • Mariusz Piątkowski, burmistrz od 2014 r.

Zabytki

Kościół pw. św. Katarzyny w Golubiu
Dom „Pod Kapturem”
Golubska starówka nocą

Według rejestru zabytków NID[13] na listę zabytków nieruchomych wpisane są:

  • Zamek w Golubiu z XIV wieku, przebudowany w XVI i XVII wieku, nr rej.: A-149/65 z 18.10.1934
  • Kościół św. Katarzyny w Golubiu z początku XIV w. w stylu gotyckim z renesansową kaplicą Kostków, parafialny, ul. Kościelna 13, nr rej.: A/341 z 22.04.1930
  • Kościół św. Katarzyny w Dobrzyniu z 1823–1827 r., parafialny, Plac Tysiąclecia 14, nr rej.: A/494 z 31.08.1927 i z 23.01.1996, wewnątrz wyposażenie pochodzące częściowo ze zburzonego kościoła św. Mikołaja w Toruniu
  • Mury obronne w Golubiu (fragmenty) z XIV i XV w. z zachowaną basztą, nr rej.: A/140/432 z 21.12.1959 (brak decyzji w KOBiDZ)
  • Dom podcieniowy z 1771 r., Rynek 19, szachulcowy, nr rej.: A/581 z 2.07.1960
  • kamienica, Rynek 35, XIV/XV, 1617, XIX-XX, nr rej.: A/1525 z 20.04.2009
  • stare miasto w Golubiu, XIV, nr rej.: 366/124 z 17.09.1957

inne:

  • zespół kamienic z XVIII i XIX w. w Golubiu
  • kościół poewangelicki z 1909 r. w stylu neogotyckim w Golubiu
  • Najmniejszy dzwon Zygmunta, uruchamiany na specjalne okazje
  • W centrum Dobrzynia zachowane kwartały przedwojennej zabudowy

Osiedla mieszkaniowe

  • Stare Miasto
  • Podzamek
  • Osiedle Brodnickie
  • Osiedle Młodych (Sahara, Żeromskiego)
  • Osiedle Zwycięstwa
  • Osiedle Leśne
  • Osiedle Drwęckie
  • Osiedle Panorama
  • Osiedle Sokołowskie
  • Osiedle Ruziec

Sklepy sieciowe

  • Biedronka
  • Polo Market
  • Intermarché, Bricomarché
  • Netto
  • Lidl
  • Rossmann
  • Pepco
  • Delikatesy Centrum
  • Dino
  • Lewiatan
  • Media Expert
  • Natura
  • Odido
  • 5.10.15
  • Żabka

Edukacja

Kościół poewangelicki z 1909 r., obecnie siedziba szkoły podstawowej

Przedszkola

  • Przedszkole Publiczne nr 2 im. Marii Konopnickiej
  • Niepubliczne Przedszkole im. Juliana Tuwima „Julianek”

Szkoły Podstawowe

  • Szkoła Podstawowa nr 1 im. Konstytucji 3 Maja, ul. Zamkowa 19 oraz ul. Brodnicka 1
  • Szkoła Podstawowa nr 2 im. Orła Białego w Zespole Szkół Miejskich, ul. Żeromskiego 11
  • Specjalna Szkoła Podstawowa nr 3 w Zespole Szkół nr 3, ul. Konopnickiej 15

Szkoły ponadgimnazjalne

  • Zespół Szkół nr 1 im. Anny Wazówny, ul. PTTK 28
    • Liceum Ogólnokształcące
    • Szkoła Policealna dla Dorosłych
  • Zespół Szkół nr 2, ul. Kilińskiego 31
    • Liceum Ogólnokształcące
    • Technikum Rolnicze
    • Technikum Ekonomiczne
    • Technikum Architektury Krajobrazu
    • Technikum Organizacji Reklamy
    • Technikum Informatyczne
    • Branżowa Szkoła I Stopnia
  • Zespół Szkół Miejskich w Golubiu-Dobrzyniu, ul. Żeromskiego 11
    • Szkoła Podstawowa nr 2 im. Orła Białego
    • Ogólnokształcąca Szkoła Sztuk Pięknych
  • Szkoła Muzyczna I stopnia Res Facta Musica, ul. Żeromskiego 11
  • Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, ul. Żeromskiego 11
  • Publiczna Szkoła Muzyczna I stopnia, ul. Konopnickiej 15

Kultura

  • Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna im. Ks. K. Malinowskiego
    • Czytelnia, ul. Żeromskiego 11
    • Filia dla Dzieci i Młodzieży, ul. Żeromskiego 11
    • Filia Osiedle Młodych, ul. Mickiewicza 6
    • Wypożyczalnia, ul. Hallera 13
  • Dom Kultury, ul. Hallera 13

Związki wyznaniowe

Kościół św. Katarzyny w Dobrzyniu

Kościół rzymskokatolicki

Świadkowie Jehowy

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2022-07-04].
  2. Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948., s. 125, 129.
  3. Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 200.
  4. Zarys historii, serwis.bip.golub-dobrzyn.com.pl [dostęp 2021-02-04].
  5. a b Bruzda, Sandra (2011, June 13). E-mail: Demographic data for 2011 for the left-bank part of Golub-Dobrzyń (Dobrzyń nad Drwęcą) – formerly in Congress Poland. Golub-Dobrzyń, Urząd Miasta, Wydział Organizacyjny i Spraw Społecznych in Golub-Dobrzyń.
  6. Postanowienie z 19 (31) grudnia 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, s. 471).
  7. Dz.Pr.P.P. 1919 nr 13, poz. 140.
  8. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  9. Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  10. a b Dane Urzędu Stanu Cywilnego w UM Golub-Dobrzyń: Ludność. (Stan na dzień 31 XII 2012 r.). [dostęp 2013-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-19)].
  11. Golub-Dobrzyń w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  12. Napoleon Orda, Album widoków historycznych Polski. Poswięcony rodakom. Seria 5, Album widoków przedstawiających miejsca historyczne Księstwa Poznańskiego i Prus Zachodnich, W Warszawie: lit. M. Fajansa, 1880.
  13. NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo kujawsko-pomorskie. [dostęp 2013-10-25].
  14. Parafia św. Katarzyny w Dobrzyniu nad Drwęcą: Parafia św. Katarzyny w Dobrzyniu nad Drwęcą (Golub-Dobrzyń). Parafia w Dobrzyniu nad Drwęcą. [dostęp 2014-12-01].
  15. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2020-07-22].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Golub-Dobrzyń, Stare Miasto nocą.jpg
Autor: 1bumer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Golubska starówka nocą
POL Golub-Dobrzyń COA.svg
Herb Golubia-Dobrzynia
Golub Dobrzyń ewangelicki.jpg
Autor: Robert Niedźwiedzki, Licencja: CC BY-SA 4.0
church in Golub Dobrzyń, 1909
Album widokow przedstawiajacych miejsca historyczne Ksiestwa Poznanskiego i Prus Zachodnich 1880 (5414523) (cropped).jpg
Tytuł: Album widoków historycznych Polski : poswięcony rodakom. Seria 5, Album widoków przedstawiających miejsca historyczne Księstwa Poznańskiego i Prus Zachodnich
Adres wydawniczy: W Warszawie : lit. M. Fajansa , 1880
Gatunek: albumy; grafika polska; litografia
Forma i typ: grafiki i rysunki
Opis fizyczny: [2] s., [30] k. tabl. : il. ; 32x46 cm
Współtwórcy: Fajans, Maksymilian (1827-1890) Wyd
Data wg nadr. cenzury.
IGP2339-castle hdr-1-2A.jpg
Autor: Andrzej5003, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Zamek w Golubiu-Dobrzyniu (A-149/65 z 18.10.1934)
Kosciol dobrzyn 2.JPG
Autor: Jacek Sadowski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół p.w. św. Katarzyny w Dobrzyniu (Golub-Dobrzyń)
Golub church.jpg
Kościół p.w. św. Katarzyny w Golubiu-Dobrzyniu
Golub-Dobrzyń County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Golub-Dobrzyń County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 53.25 N
  • S: 52.95 N
  • W: 18.71 E
  • E: 19.27 E
Golub Dobrzyń - panoramio (1).jpg
(c) Andrzej Woliński, CC BY-SA 3.0
Golub Dobrzyń
Piramida wieku Golub Dobrzyn.png
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców Golubia-Dobrzynia, 2014