Gorc

Gorc
Ilustracja
Gorc – widok od południowej strony (dol. Jamnego Potoku)
Państwo

 Polska

Położenie

województwo małopolskie

Pasmo

Gorce, Karpaty

Wysokość

1228 m n.p.m.

Wybitność

178 m

Położenie na mapie Gorców
Mapa konturowa Gorców, blisko centrum na prawo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Gorc”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, blisko górnej krawiędzi nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Gorc”
Ziemia49°33′54,6″N 20°15′10,8″E/49,565167 20,253000
Widok na Gorc z polany Gorc Porębski
Widok na Gorc i przełęcz Przysłop z Lubomierza

Gorc (1228 m) – szczyt we wschodniej części grzbietu głównego Gorców. Jego charakterystyczna sylwetka z kilkoma polanami jest dobrze rozpoznawalna z dużych odległości. Zbudowany jest z grubych ławic piaskowców magurskich i zlepieńców. Północne stoki pokryte są lasami jodłowo-bukowymi, wyższe partie świerkowymi. Wchodzi w skład wielokilometrowej długości Pasma Gorca ciągnącego się od Turbacza na wschód. Nazwa szczytu pochodzić może od sposobu powstania polan, które zostały uzyskane sposobem żarowym, czyli są „wygorzałe”[1].

Na niektórych mapach może być on oznaczany jako Gorc Kamienicki. Nazwa ta została przeniesiona od nazwy polany Gorc Kamienicki znajdującej się na północnym grzbiecie Gorca[1].

Topografia

Gorc jest zwornikiem dla kilku grzbietów:

  • południowo-zachodni (główny grzbiet pasma Gorców), biegnący poprzez Jaworzynę Kamienicką do Turbacza.
  • północny grzbiet do polany Gorc Kamienicki, na której rozgałęzia się na 2 grzbiety:
    • północno-zachodni grzbiet Magorzycy, Kiczory i Wielkiego Wierchu
    • północno-wschodni grzbiet oddzielający dolinę Potoku Zasadnego od doliny potoku Głębieniec
  • wschodni grzbiet poprzez Lelonek, przełęcz Wierchmłynne i Tworogi biegnący aż do Dunajca
  • południowo-wschodni grzbiet Strzelowskie opadający do doliny Ochotnicy
  • południowy grzbiet Jaworzynki Gorcowskiej opadający do doliny Ochotnicy[2][3].

Z Gorca spływają liczne potoki zasilające Kamienicę lub Ochotnicę. Większe z nich to: Gorcowski Potok, Młynne, Zasadny Potok, Głębieniec, Ustępny, Spaleniec[3].

Gorc jest najdalej na wschód wysuniętym szczytem Gorczańskiego Parku Narodowego i przebiega przez niego granica tego parku. Od południowej strony doliną Potoku Gorcowego, niemal pod wierzchołek Gorca podchodzą pastwiska i pola uprawne wsi Ochotnica Dolna. Niegdyś większość południowych stoków Gorca pokryta była wypasanymi polanami z licznymi szałasami i polami uprawnymi, obecnie znaczna ich część jest nieużytkowana i zaczyna zarastać lasem[4].

Na południowo-wschodnim grzbiecie znajduje się niewielka Jaskinia w Gorcu[5].

Turystyka

Gorc jest celem wycieczek turystycznych, funkcjonuje na nim również sezonowa studencka baza namiotowa na Gorcu. Sam szczyt Gorca porośnięty jest rzadkim lasem, który przesłania widoki. Dawniej na szczycie stała drewniana wieża triangulacyjna, z jej pomostu wznoszącego się wysoko ponad koronami drzew roztaczała się na wszystkie strony szeroka panorama – przy dobrej widoczności sięgająca odległego o 80 km Krakowa. Obecnie dobre widoki roztaczają się jeszcze z jego polan, już zaczynających zarastać lasem. Pod szczytem są trzy polany: Gorc Gorcowski, Gorc Młynieński i Gorc Kamienicki z rozległymi widokami na Beskid Wyspowy i Sądecki, Pieniny i Tatry. Na stokach Gorca znajdują się następne polany: Nowa Polana, Świnkówka, Ustępne, Hale Gorcowskie[1].

W 2015 r. wybudowano na szczycie Gorca wieżę widokową. Ma całkowicie obudowane schody wejściowe i taras widokowy, dzięki temu mogą na nią wejść nawet osoby z lękiem wysokości[6].

Przez Gorc biegnie granica między wsią Zasadne w powiecie limanowskim (stoki północno-zachodnie) i Ochotnicą Dolną w powiecie nowotarskim (stoki południowo-wschodnie)[2].

Wieża widokowa

Szlaki turystyki pieszej

szlak turystyczny niebieski RzekiNowa PolanaŚwinkówka – Gorc Kamienicki – Gorc. Odległość 5,6 km, suma podejść 510 m, suma zejść 40 m, czas przejścia 2 godz., z powrotem 1 godz. 15 min[3].
szlak turystyczny zielony Gorc – Przysłop DolnyPrzysłopPrzysłop GórnyŚredniak – polana JaworzynaTrzy KopcePolana GabrowskaHala DługaTurbacz[2]. Odległość 10,4 km, suma podejść 370 m, suma zejść 270 m, czas przejścia 2 godz. 50 min, z powrotem 2 godz. 30 min[3].
szlak turystyczny zielony Ochotnica Dolna – Jaworzynka Gorcowska – Hale GorcowskieHale Podgorcowe – Gorc Gorcowski – Gorc. Odległość 7,3 km, suma podejść 640 m, suma zejść 40 m, czas przejścia 2:50 h, ↓ 1:40 h[3].

Przypisy

  1. a b c M. Cieszkowski i inni, Gorce – przewodnik dla prawdziwego turysty, P. Lubieński (red.), Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2004, ISBN 83-89188-19-8.
  2. a b c Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [dostęp 2019-08-31].
  3. a b c d e Gorce. Mapa turystyczna 1:50 000, Kraków: Compass, 2007, ISBN 83-89472-59-7.
  4. Jolanta Wyznakiewicz, Wędrówka przez Gorce, Pieniny i Beskid Sądecki. Przewodnik turystyczny, Pruszków: Zakł. Wyd.-Propagandowy PTTK, 1982.
  5. Jaskinie Polski, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, jaskiniepolski.pgi.gov.pl [dostęp 2018-03-26].
  6. Gmina Ochotnica Dolna [dostęp 2019-07-31] [zarchiwizowane z adresu 2015-11-07].
Panorama Tatr z Gorca

Media użyte na tej stronie

Mapa Gorców.png
Mapa lokalizacyjna (topograficzna) Gorców.
Carpathians relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Carpathians.
  • Projection: Equirectangular projection, strechted by 148.0%.
  • Geographic limits of the map:
  • N: 50.0° N
  • S: 44.25° N
  • W: 16.0° E
  • E: 27.5° E
  • GMT projection: -JX19.473333333333333cd/14.410266666666665cd
  • GMT region: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
  • GMT region for grdcut: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
  • Relief: SRTM30plus.
  • Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
U+25B2.svg
Black up-pointing triangle , U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
POL Szlak niebieski.svg
Niebieski szlak turystyczny.
POL Szlak zielony.svg
Zielony szlak turystyczny.
Gorc a3.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 3.0
Gorc (Gorce). Widok od południowej strony
Gorc i Przełęcz Przysłop a1.JPG
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
U góry Gorc, pod nim Przełęcz Przysłop, z jej prawej strony Jaworzynka. Widok ze zboczy Cyrkowej Góry
Gorc wieża widokowa 2.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wieża widokowa na Gorcu
Panorama Tatr z Gorca.JPG
Autor: Paweł Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Panorama Tatr Z Gorca
Gorc G44.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok na Gorc z polany Gorc Porębski