Gorzeń Górny

Gorzeń Górny

wieś
(c) Giraff, CC-BY-SA-3.0 Zabytkowy dworek Emila Zegadłowicza
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	wadowicki
Gmina	Wadowice
Liczba ludności (2011)	291[1][2]
Strefa numeracyjna	33
Kod pocztowy	34-100[3]
Tablice rejestracyjne	KWA
SIMC	0074180
Położenie na mapie gminy Wadowice Gorzeń Górny
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Gorzeń Górny
Położenie na mapie województwa małopolskiego Gorzeń Górny
Położenie na mapie powiatu wadowickiego Gorzeń Górny
49°51′21″N 19°29′55″E/49,855833 19,498611

Gorzeń Górny – wieś w Polsce administracyjnie należąca do województwa małopolskiego, powiatu wadowickiego i gminy Wadowice^[4][5].

Jest położona na lewym brzegu rzeki Skawy, na skraju Beskidu Małego, u podnóża Iłowca (477 m n.p.m.), stanowiącego najwyżej położony punkt wsi.

Graniczy z miejscowościami: Ponikiew, Jaroszowice, Zawadka i Gorzeń Dolny.

Przez sołectwo Gorzeń Górny przebiega odcinek drogi krajowej nr 28 (Zator – Medyka). Od tej drogi odgałęziają się drogi powiatowe nr 04-250 Gorzeń Górny – Koziniec oraz nr 04-251 Gorzeń Górny – Ponikiew.

Obszar Gorzenia Górnego obejmuje 202 ha. Przeważają użytki rolne (55% powierzchni). Lasy i grunty leśne stanowią 36% powierzchni miejscowości. Gorzeń Górny zamieszkują 282 osoby (2008).

Zasoby turystyczne i przyrodnicze

• dworek (XVIII w.) otoczony starym parkiem, mieszczący do grudnia 2017 Muzeum Emila Zegadłowicza poety, dramaturga i mecenasa kultury
• Klecza Górna – Gorzeń Górny – Bliźniaki – Inwałd
• Wadowice – Gorzeń Górny – PKS Czartak
• dwa pomniki przyrody ożywionej:
  • lipa drobnolistna o obwodzie pnia 300 cm
  • wiąz pospolity o obwodzie pnia 430 cm

Historia

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1419 roku, choć jej teren był zamieszkały już w czasach prehistorycznych, o czym świadczą pozostałości grodziska na wzgórzu Grapa, pochodzącego być może z okresu kultury łużyckiej. W XVI wieku Gorzeń Górny stanowił własność Gorzeńskich herbu Topór, a w XVII wieku księdza Głogurskiego i Biberstein-Starowieyskich. W 1725 r. Franciszek Starowieyski sprzedał go Skorupkom-Padlewskim. Od 1792 roku był własnością Jakuba Littmana Hupperta, który wybudował tu klasycystyczny dworek. Od wnuków Hupperta kupiła go Eleonora Czerniczkowa, która z kolei w 1883 roku sprzedała go profesorowi gimnazjum w Wadowicach Tytusowi Zegadłowiczowi. Po nim odziedziczył go syn Emil Zegadłowicz, który rozsławił wioskę zarówno za sprawą własnej twórczości literackiej, jak i założonej w Gorzeniu Górnym grupy artystycznej „Czartak”. Do dworku Zegadłowiczów przyjeżdżało wówczas (lata 20. i 30. XX wieku) wielu artystów, publicystów i uczestników polskiego życia publicznego, aby dyskutować, tworzyć i wypoczywać. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bielskiego.

Zobacz też

• Gorzeń Dolny
• Gorzeń
• Emil Zegadłowicz
• Czartak

Przypisy

Bibliografia

• Aleksy Siemionow Ziemia Wadowicka, 1984
• Radosław Truś Beskid Mały, 2008
• Plan odnowy miejscowości Gorzeń Górny na lata 2009-2015 –Załącznik do Uchwały Rady Miejskiej w Wadowicach z dnia 24.02.2009 r.. wadowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-25)].