Gorzkowice

Gorzkowice
	wieś
	; Zamek w Gorzkowicach i panorama wsi
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Powiat	piotrkowski
Gmina	Gorzkowice
Liczba ludności (2022)	3267
Strefa numeracyjna	44
Kod pocztowy	97-350
Tablice rejestracyjne	EPI
SIMC	0539800
	Położenie na mapie gminy Gorzkowice Gorzkowice
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Gorzkowice
	Położenie na mapie województwa łódzkiego Gorzkowice
	Położenie na mapie powiatu piotrkowskiego Gorzkowice
	51°12′56″N 19°35′36″E/51,215556 19,593333
	Strona internetowa

Artykuł	51°12′56″N 19°35′36″E
- błąd	39 m
WD	51°13'0.1"N, 19°36'0.0"E, 51°12'N, 19°39'E
- błąd	14 m
Odległość	508 m

Panorama wsi

Fragment rynku

Gorzkowice – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim, w gminie Gorzkowice.

Miejscowość jest siedzibą gminy Gorzkowice.

Gorzkowice uzyskały lokację miejską w 1494 roku, zdegradowane przed 1520 rokiem^[3].

Położenie

Gorzkowice położone są w południowej części powiatu piotrkowskiego w odległości 26 km od Piotrkowa Trybunalskiego, 23 km od Radomska i 31 km od Bełchatowa.

Przez miejscowość przebiega niewielka rzeka Prudka dopływ Luciąży.

Części wsi

Integralne części wsi Gorzkowice^[4]^[5]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0539816	Leonów	część wsi

Pochodzenie nazwy

Nazwa Gorzkowice należy do nazwań patronimicznych, powstała poprzez dodanie sufiksu -ice do staropolskiej nazwy osobowej Gorzek (potomkowie Gorzka)^[6].

Historia

Gorzkowice po raz pierwszy pojawiły się w źródłach pisanych w 1335 roku jako własność prywatna^[7]. Wśród licznych właścicieli znajdowali się Kurozwęccy (koniec XV wieku), Myszkowscy herbu Jastrzębiec, Łascy, Koniecpolscy (początek XVII wieku), Walewscy i Zarębowie^[8].

W latach 1494–1508 miejscowość posiadała prawa miejskie. W miejscowości zachował się miejski rynek.

Do 1895 roku istniał w miejscowości drewniany kościół, który spłonął od iskry parowozu kolejowego^[9]. Natychmiast podjęto działania zmierzające do budowy nowej świątyni. Nowy murowany z cegły kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa wzniesiono w latach 1896–98^[10].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gorzkowice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Przez wieś dwukrotnie przeszła trąba powietrzna: 15 sierpnia 2008 (zniszczeniu uległo wówczas wiele domów i gospodarstw) oraz 18 lipca 2009 (zerwane dachy i zniszczone budynki).

Zabytki

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa^[11] na listę zabytków wpisany jest obiekt:

fortalicja ziemna, XVII w., nr rej.: 687 z 16.09.1967
kościół par. pw. Najśw. Serca Pana Jezusa, nr A/81 z 27.07.2009

Leon Konrad Gliński

W roku 1870 w Gorzkowicach urodził się Leon Gliński, lekarz anatomopatolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor pierwszego opisu zmian w przebiegu choroby Glińskiego–Simmondsa (niedoczynności przysadki) (zm. 1918). 13 czerwca 2013 roku na zieleńcu Szkoły Podstawowej im. Henryka Sienkiewicza i Gimnazjum im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Gorzkowicach posadzono pamiątkową brzozę Leona Konrada Glińskiego i lipę Mikołaja Kopernika^[12]^[13]^[14].

Komunikacja

Przez Gorzkowice przechodzi droga Kamieńsk-Przedbórz. Znajduje się tu także stacja kolejowa Gorzkowice, a kiedyś znajdowała się tu także stacja Gorzkowice Wąskotorowe, obecnie rozebrana wraz z linią.

Sport

GUKS Gorzkowice – Gminno-Uczniowski Klub Sportowy „Gorzkowice” w Gorzkowicach założony w 2001 roku po fuzji UKS Gorzkowice – KS Tulipan.
LZS Motor Bujniczki – Ludowy Zespół Sportowy “Motor” Bujniczki założony w 2002 roku.
GUKS STS Gorzkowice – Gminny Uczniowski Klub Sportowy Sekcja Tenisa Stołowego w Gorzkowicach założona w 1992 roku.

Przypisy

↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 322 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 32–33.
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
↑ Stanisław Rospond, Słownik etymologiczny miast i gmin PRL, Zakład Narodowy im.Ossolińskich Wydawnictwo Wrocław 1984, s. 100.
↑ Leszek Kajzer: Zamki i dwory obronne w Polsce Centralnej. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2004, s. 206. ISBN 83-7181-328-7.
↑ Leszek Kajzer: Leksykon zamków w Polsce. Warszawa: Arkady, 2003, s. 194. ISBN 83-213-4158-6.
↑ Parafia Gorzkowice – Rys historyczny, www.parafia-gorzkowice.pl [dostęp 2020-12-20] .
↑ CezaryC. Graczykowski CezaryC., Moje Gorzkowice, 2010, s. 87–99, ISBN 978-83-931963-0-2 .
↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-18].
↑ Gliński LK. Z kazuistyki zmian anatomo-patologicznych w przysadce mózgowej. Przegląd Lekarski, Kraków, 1913, 52: 13-14. Streszczenie w: Deutsche Medizinische Wochenschrift, 1913, 39: 473.
↑ Skoczylas Michał M. Historia medycyny a potencjał turystyczny Nadpilicza Środkowego. W: red. Magowska Anita, Pękacka-Falkowska Katarzyna, Owecki Michał. Wybrane problemy historii medycyny. W kręgu epistemologii i praktyki. Poznań: Wydawnictwo Kontekst, 2020, s. 53–75. ISBN 978-83-65275-95-0, treść on-line.
↑ https://hbpl.ptpk.org/kronika/ Kronika Sekcji Nauk o Człowieku (Sekcji Biologii Człowieka) Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika.

Linki zewnętrzne

Gorzkowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 731 .
Gorzkowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 523 .

[1] NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04] .

[poczta-2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 322 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[3] Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 32–33.

[Dz.U._29/2013-4] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).

[teryt-5] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].

[6] Stanisław Rospond, Słownik etymologiczny miast i gmin PRL, Zakład Narodowy im.Ossolińskich Wydawnictwo Wrocław 1984, s. 100.

[kaj1-7] Leszek Kajzer: Zamki i dwory obronne w Polsce Centralnej. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2004, s. 206. ISBN 83-7181-328-7.

[leks-8] Leszek Kajzer: Leksykon zamków w Polsce. Warszawa: Arkady, 2003, s. 194. ISBN 83-213-4158-6.

[9] Parafia Gorzkowice – Rys historyczny, www.parafia-gorzkowice.pl [dostęp 2020-12-20] .

[10] CezaryC. Graczykowski CezaryC., Moje Gorzkowice, 2010, s. 87–99, ISBN 978-83-931963-0-2 .

[11] NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-18].

[12] Gliński LK. Z kazuistyki zmian anatomo-patologicznych w przysadce mózgowej. Przegląd Lekarski, Kraków, 1913, 52: 13-14. Streszczenie w: Deutsche Medizinische Wochenschrift, 1913, 39: 473.

[13] Skoczylas Michał M. Historia medycyny a potencjał turystyczny Nadpilicza Środkowego. W: red. Magowska Anita, Pękacka-Falkowska Katarzyna, Owecki Michał. Wybrane problemy historii medycyny. W kręgu epistemologii i praktyki. Poznań: Wydawnictwo Kontekst, 2020, s. 53–75. ISBN 978-83-65275-95-0, treść on-line.

[14] ttps://hbpl.ptpk.org/kronika/ Kronika Sekcji Nauk o Człowieku (Sekcji Biologii Człowieka) Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Siedziba gminy	Gorzkowice
Wsie	Białek Borzęcin Bujnice Bujniczki Cieszanowice Czerno Daniszewice Gorzkowice Gorzkowiczki Gościnna Góry Rdułtowskie Grabostów Grabowiec Kolonia Bujnice Kolonia Bujniczki Kolonia Krzemieniewice Kotków Krosno Krzemieniewice Marianek Plucice Sobaków Sobakówek Szczepanowice Szczukocice Wilkoszewice Wola Kotkowska Żuchowice
Kolonie	Jadwinów Kolonia Gorzędów Komorniki Rdułtowice Rogów
Integralne części wsi	Bukowina Józefina Kamienny Most Kolonia Kotków Kolonia Plucice Kolonia Żuchowice Kopanina Krosno-Biadów Krosno-Bugaj Krosno-Dąbrowy Krosno-Huby Krosno-Ludwików Leonów Pieńki Gorzkowskie Pieńki Stolarskie Porąbka Poręba Sobakowska Porosło Ryszardów Sosnowiec Trzchów Wielki Staw

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne