Gospodarka Dżibuti

Gospodarka Dżibuti

Port w Dżibuti
Informacje ogólne
Waluta	Frank dżibutyjski
Bank centralny	Banque Centrale de Djibouti
Rok podatkowy	Kalendarzowy
Organizacje gospodarcze	LPA, UA, IGAD, WTO
Dane statystyczne
PKB (nominalny)	1,9 mld USD (2016)[1]
PKB (ważony PSN)	3,3 mld dolarów międzynar. (2016)[1]
PKB per capita	3066 dolarów międzynar. (2016)[1]
Wzrost PKB	6,5% (2015)[2]
Struktura PKB	Rolnictwo 3,1% Przemysł 17,3% Usługi 79,7%
Inflacja	3% (2017)[3]
Wymiana handlowa
Eksport	72,6 mln USD (2016) [4]
Towary eksportowane	zwierzęta 28% węgiel drzewny 18% kawa 16%
Główni partnerzy	Arabia Saudyjska 41% Jemen 10% Egipt 8,9%
Import	3,7 mld USD (2016)[4]
Towary importowane	maszyny 17% metale 16% odzież 12% produkty spożywcze 11%
Główni partnerzy	Chiny 54% Etiopia 5,8% Indie 5,5%
Zatrudnienie
Struktura zatrudnienia	Rolnictwo 10% Przemysł 21,2% Usługi 75,7%
Stopa bezrobocia	39% (2015)[5]
Wskaźniki jakości życia
Ludność poniżej progu ubóstwa	23% (2015)
Współczynnik Giniego	40
Wskaźnik rozwoju społecznego	0,473 (2015)[6]
Finanse publiczne
Dług publiczny	64% (2015)[7]

Gospodarka Dżibuti – gospodarka rynkowa w dużym stopniu oparta na usługach, związanych ze strategicznym położeniem kraju nad Morzem Czerwonym. Dzięki nowoczesnemu portowi (i strefie wolnocłowej otwartej 3 stycznia 2017^[5]) zlokalizowanemu w stolicy kraju duże korzyści przynoszą opłaty tranzytowe, cła oraz podatki pośrednie^[5][8]. Ogromne inwestycje chińskich firm przyspieszyły wzrost PKB, który od 2013 wynosi ponad 5%^[9]. Duże znaczenie ma także nowa linia kolejowa łącząca Dżibuti z Etiopią. Według szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego do 2020 wzrost gospodarczy ma wynosić ok. 7% rocznie^[10].

Pomimo dużego wzrostu 23% ludności tego milionowego kraju żyje poniżej granicy ubóstwa, a 39% pełnoletnich obywateli państwa jest bezrobotnych^[5][8]. Kraj uzależniony jest od importu żywności oraz produkcji energii z silników Diesla, a od kilku lat chińskie przedsiębiorstwa rozwijają w kraju hydroelektrownie^[8].

Według rządowej strategii Vision of Djibouti 2035 w ciągu 20 lat kraj ma osiągnąć status gospodarki wschodzącej i ma się stać hubem handlowym dla całej Afryki Wschodniej^[11]. Roczny wzrost gospodarczy ma wynosić między 7,5 a 10% rocznie^[11].

W 2018 roku Dżibuti zajęło 154. miejsce (na 190) w rankingu Doing Business^[12].

Sektory gospodarki

Rolnictwo

Ze względu na klimat podrównikowy suchy oraz niedostateczne zasoby słodkiej wody rolnictwo w Dżibuti jest słabo rozwinięte. Stanowi zaledwie 3% struktury PKB, ale zapewnia pracę 10% zatrudnionych^[5][13]. Ponadto w kraju istnieje duże zagrożenie klęskami żywiołowymi (susze, trzęsienia ziemi, pustynnienie), co dodatkowo utrudnia rozwój rolnictwa^[14]. W Dżibuti znajduje się 6 tys. ha ziemi uprawnej, z czego 3,6 tys. ha ziem wymaga stosowania systemów irygacyjnych^[15]. Z powodu niewielkich możliwości prowadzenia upraw, większość ludzi zajmuje się hodowlą zwierząt (bydło, owce, kozy), które eksportuje się na rynki zagraniczne^[15][16]. Z tych powodów ponad 78% ludności kraju mieszka w miastach^[16]. Z powodu mało wydajnych gospodarstw większość potrzebnej żywności importuje się^[8][14].

Przemysł

Z powodu dużej zależności państwa od handlu międzynarodowego oraz niewielkich zasobów surowców mineralnych, przemysł odgrywa niewielką rolę w gospodarce Dżibuti^[17]. Od kilku lat rząd stara się rozwijać tę gałąź gospodarki poprzez liberalizację prawa, a co za tym idzie przyciąganiem inwestycji z zagranicy. W latach 2010–2014 wzrost inwestycji zagranicznych wyniósł 32%^[17]. W kraju działa 30 dużych przedsiębiorstw handlowych, które stanowią 1% wszystkich zarejestrowanych w Dżibuti firm. Koncentrują się one głównie na rynku wewnętrznym^[17]. Najwięcej firm działa w branżach budowlanych, spożywczych oraz produkcji plastiku i papieru^[17]. Pomimo występowania złóż gipsu, miki, siarki, ametystów, granitu i marmuru nie są eksploatowane^[18].

Energetyka

W 2015 roku 50% mieszkańców Dżibuti posiadało dostęp do energii elektrycznej, na obszarach wiejskich było to 14%^[19]. Całkowita ilość wytworzonej energii wyniosła 100 MW^[19]. W 2015 roku miks energetyczny kraju w 75% opierał się na energii importowanej z hydroelektrowni w Etiopii^[20], 17% energii pochodziło z elektrowni wiatrowych, a pozostałe 8% z elektrowni geotermalnych^[20]. Prawie cała sieć energetyczna kraju skupiona jest wokół stolicy i pobliskich miast, jednak często dochodzi do przerw w dostawach prądu z powodu przestarzałych linii energetycznych^[21].

Według rządowej strategii Vision of Djibouti 2035 do 2020 roku 100% energii elektrycznej ma pochodzić z odnawialnych źródeł energii^[20][21]. Wymaga to ogromnych inwestycji, a pieniądze na nie mają pochodzić od zagranicznych firm i organizacji międzynarodowych, które mocno wspierają rozwój OZE w Afryce Wschodniej^[21]. Ponadto sieć energetyczna Dżibuti ma zostać w większym stopniu zintegrowana z Etiopią^[21].

Turystyka

Dzięki parkom narodowym, piaszczystym plażom, licznym wyspom i jeziorom, Dżibuti ma duży potencjał do rozwoju turystyki^[22]. Przeszkodą jest jednak słabo rozwinięta sieć hotelowa i infrastruktura drogowa, lecz sukcesywnie poprawia się ona dzięki inwestycjom^[22]. W stolicy kraju znajduje się hotel Sheraton i Kempinski, jednak brakuje ofert dla osób o średnich i niskich dochodach^[22]. Prawie połowa turystów przybywa z Francji (48%)^[23], a 21% z innych krajów europejskich^[23]. 6% ruchu turystycznego pochodzi z innych państw Afryki, z czego większość z Etiopii^[23]. Dynamicznie przybywa również turystów z Chin oraz USA^[22][23].

Handel zagraniczny

Dżibuti ma ujemny bilans handlu zagranicznego. W 2015 roku wyeksportowała towary o wartości 72,6 mln dolarów, a importowała towary za 3,7 mld dolarów^[24]. Największymi partnerami handlowymi Dżibuti są Chiny, Arabia Saudyjska, Etiopia oraz Jemen^[24].

W 2015 głównymi towarami eksportowanymi były zwierzęta (28%), węgiel drzewny (18%) oraz kawa (16%). Importowano głównie maszyny (17%), metale (16%), odzież (12%) oraz produkty spożywcze (11%)^[24].

Dżibuti jest członkiem kilku międzynarodowych organizacji handlowych takich, jak Liga Państw Arabskich, Unia Afrykańska, Światowa Organizacja Handlu oraz Międzyrządowa Władzy ds. Rozwoju.

Infrastruktura

Lotnicza

W 2013 roku w Dżibuti działało 13 lotnisk, z czego 3 miały asfaltowe pasy startowe^[25]. Największym portem lotniczym w kraju jest Dżibuti–Ambouli, które jako jedyne obsługuje loty międzykontynentalne^[26]. W kraju działają 3 linie lotnicze: Air Djibouti, Daallo Airlines oraz Warsan Airlines.

Na mapie zaznaczono drogi oraz linie kolejowe w Dżibuti.

Kolejowa

W Dżibuti znajduje się jedna linia kolejowa o długości 97 km, która łączy stolicę kraju z Adids Abeba^[25].

Drogowa

W Dżibuti znajduje się 3065 km dróg, z czego 1379 km to drogi asfaltowe^[25]. W kraju nie ma autostrad^[25].

Telekomunikacyjna

W 2016 roku 13,1% ludności Dżibuti posiadało dostęp do Internetu^[25]. Z telefonów komórkowych korzysta ponad 345 tys. mieszkańców kraju^[25].

Przypisy