Gospodarka mieszana

Gospodarka mieszana (lub regulowana gospodarka rynkowa) – typ gospodarki, w której regulacja rynkowa jest wspomagana i modyfikowana przez państwo[1].

Cechy gospodarki mieszanej

  • prywatna lub publiczna własność środków produkcji.
  • społeczna gospodarka rynkowa:
    1. Przedsiębiorstwa są zainteresowane losem pracownika (dobre pensje, pomoc finansowa, kształcenie).
    2. Wszelkie oddolne inicjatywy pracowników są szczególnie cenione (wszystkie pomysły i działania pracownika mające dobry wpływ na działalność i sukcesy firmy).
  • wolna konkurencja na rynku, która dotyczy firm, szkół, służby zdrowia, prawników itp.
  • państwo otacza opieką socjalną swoich obywateli (nieodpłatna oświata, służba zdrowia, różne dotacje finansowe dla bezrobotnych).
  • państwo w sytuacjach kryzysowych wspomaga gospodarkę np.:
    1. banki gwarantują bezpieczeństwo przedsiębiorstw.
    2. przychylne i dobre prawo.
  • za rozwój przedsiębiorstw odpowiadają wspólnie wszyscy pracownicy.

Mieszana gospodarka dobrobytu

W literaturze z dziedziny polityki społecznej wyróżnia się także mieszaną (wielosektorową) gospodarkę dobrobytu (ang. mixed economy of welfare)[2]. Koncepcja ta jest powiązana z zagadnieniem społecznego podziału dobrobytu (ang. social division of welfare), która dotyczy rozdzielania i nierówności w dostępie do świadczeń publicznych, pracowniczych i podatkowych.

Idea mieszanej gospodarki dobrobytu pozwala na analizowanie i programowanie dwóch zagadnień. Pierwszym jest zakres aktywności podmiotów z poszczególnych sektorów we współczesnych państwach dobrobytu oraz procesów ich tworzenia i zmian. W ten sposób odnosi się np. do zmian w czasie i przestrzeni sektorów publicznego, rynkowego, pozarządowego i nieformalnego. Drugie zagadnienie obejmuje zaś trzy wymiary wielosektorowej gospodarki dobrobytu. Są to: źródła i procesy produkcji świadczeń, sposoby ich finansowania oraz formy regulacji.

W Polsce koncepcja mieszanej gospodarki dobrobytu była stosowana m.in. w badaniach udziału organizacji pozarządowych i podmiotów gospodarki społecznej w świadczeniu usług publicznych, w badaniach usług outplacement i pozarządowych agencji zatrudnienia oraz w analizach z zakresu polityki publicznej wobec starzenia się ludności[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ gospodarka mieszana, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-12-19].
  2. ↑ Martin Powell (red.), Zrozumieć wielosektorową gospodarkę dobrobytu. Współczesna polityka społeczna, Elipsa–Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP, Warszawa 2010.
  3. ↑ Mirosław Grewiński, Wielosektorowa polityka społeczna. O przeobrażeniach państwa opiekuńczego, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP, Warszawa 2009; Andrzej Klimczuk, Mixed Economy of Welfare Emerging in Poland: Outplacement and Non-Governmental Employment Agencies Examples, „E-Journal of International and Comparative Labour Studies” 2/2015, s. 110–134; Andrzej Klimczuk, Modele wielosektorowej polityki społecznej wobec ludzi starych i starości w kontekście zmiany technologicznej, „Zarządanie publiczne” 2/2015, s. 41–53.

Bibliografia

  • Karl Hedderwick: Ekonomiczno-finansowa analiza przedsiębiorstw: popularny poradnik dla działaczy związkowych i wszystkich zainteresowanych oceną sytuacji ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstwa w warunkach gospodarki rynkowej na podstawie sprawozdawczości finansowej. Gdańsk: Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, 1992. ISBN 83-85610-10-3.