Gostomia (województwo opolskie)

Gostomia
wieś
Ilustracja
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0

Kościół pw. Aniołów Stróżów
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

prudnicki

Gmina

Biała

Liczba ludności 

450[1]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-210[2]

Tablice rejestracyjne

OPR

SIMC

0491239

Położenie na mapie gminy Biała
Mapa konturowa gminy Biała, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Gostomia”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Gostomia”
Położenie na mapie powiatu prudnickiego
Mapa konturowa powiatu prudnickiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Gostomia”
Ziemia50°23′13″N 17°44′19″E/50,386944 17,738611
Strona internetowa

Gostomia (dodatkowa nazwa w j. niem. Simsdorf, śl. Gostōmia[3]) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała[4][5]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Wysoczyzny Bialskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 450 osób[1].

Częścią wsi jest Róża[4][5].

Geografia

Położenie

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 7,5 km od granicy z Czechami, na Wysoczyźnie Bialskiej. Należy do Euroregionu Pradziad[6]. Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik)[7].

Środowisko naturalne

W Gostomi panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,2 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Biedrzychowic wynoszą 623 mm. Dominują wiatry zachodnie[8].

Nazwa

W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod polską nazwą Gostomio oraz niemiecką – Simsdorf we fragmencie „Der Ort wird im generallen Simsdorf, polnisch Gostomio genannt.”[9]. Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje wieś pod polską nazwą Gostomie, a także niemiecką Simsdorf podając również nazwy wynotowane z historycznych dokumentów we fragmencie: „Simsdorf (1223 Goscoma, 1401 Semisdorf, 1534 Gostomi, polnisch Gostomie)”[10]. 15 marca 1947 r. nadano miejscowości polską nazwę Gostomia[11].

Historia

(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0
Pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli podczas I wojny światowej

Wieś po raz pierwszy wzmiankowana była w 1233 jako „Gostoma”. Pierwsza wzmianka o tutejszej parafii Aniołów Stróżów pochodzi z rejestru dziesięcin z 1335[12].

Obecny kościół Aniołów Stróżów został wybudowany w 1788[13].

Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 650 mieszkańców Białej 39 posługiwało się językiem niemieckim, 608 językiem polskim, a 3 było dwujęzycznych[14]. Po I wojnie światowej we wsi powstał pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli podczas niej.

W latach 1945–1950 Gostomia należała do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego.

W latach 1945–1954 siedziba gminy Gostomia, a w latach 1954–1972 gromady Gostomia.

W marcu 1951 pochodząca z Gostomi praczka Waleria Kaczor uczestniczyła w największej lądowej ucieczce polskich żołnierzy na Zachód.

Mieszkańcy

Miejscowość zamieszkiwana jest przez mniejszość niemiecką oraz Ślązaków. Mieszkańcy wsi posługują się gwarą prudnicką, będącą odmianą dialektu śląskiego. Należą do podgrupy gwarowej nazywanej Goloki[15].

Zabytki

(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0
Wiatrak holenderski

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[16]:

  • kościół par. pod wezwaniem Aniołów Stróżów, z 1788 r.
  • wiatrak holender, z XVIII w., trzystuletni młyn

inne zabytki:

  • zabytkowe kaplice.

Kultura

W Gostomi działa Niemieckie Koło Przyjaźni (Deutscher Freundeskreis) – oddział terenowy Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim[17].

Ludzie urodzeni w Gostomi

Zobacz też

  • Stolczowie z Gostomii

Przypisy

  1. ↑ a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 323 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ Grzegorz Kulik, 5 błędów, które robisz w języku śląskim, a o tym nie wiesz, wachtyrz.eu [dostęp 2021-03-27], Cytat: Potyj my już mieli ino dozwolōno przijś w zygrodach cebulkã sadzić, tak do warzyniŏ. (Gostōmia kole Prudnika, 1959).
  4. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  5. ↑ a b GUS. Rejestr TERYT.
  6. ↑ Mapa interaktywna, emapy.com [dostęp 2020-07-18].
  7. ↑ Bank Danych o Lasach – Mapa, bdl.lasy.gov.pl [dostęp 2021-01-23].
  8. ↑ Klimat: Gostomia: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org, pl.climate-data.org [dostęp 2020-07-18].
  9. ↑ Knie 1830 ↓, s. 729.
  10. ↑ Felix Triest 1865 ↓, s. 1096.
  11. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 15 marca 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 37, poz. 297).
  12. ↑ Rocznik Diecezji Opolskiej. Opole: Wydawnictwo Świętego Krzyża, 2006, s. 78. ISBN 83-7342-095-9. (pol.).
  13. ↑ Knie 1830 ↓, s. 638.
  14. ↑ Kazimierz Nabzdyk, Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 74.
  15. ↑ Robert Hellfeier, Chrzelicka mowa? cz. I, „Panorama Bialska”, Rafał Magosz – redaktor naczelny, 6 (279), Biała: Gminne Centrum Kultury, czerwiec 2018, s. 8, ISSN 1232-7352.
  16. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 103. [dostęp 2013-01-08].
  17. ↑ DFK Gostomia / Simsdorf

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Gmina Biała
Miasto
Wsie
Osady leśne
Integralne
części wsi
Części miasta

POL Biała COA.svg

Media użyte na tej stronie

Biała (gmina w województwie opolskim) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map gmina Biała, Poland.
Opole Voivodeship location map.svg
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.2778 N
  • S: 49.942 N
  • W: 16.8461 E
  • E: 18.8073 E
Prudnik County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Prudnik County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.56 N
  • S: 50.25 N
  • W: 17.43 E
  • E: 18.06 E
2011-09 Gostomia 08.jpg
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0
Gostomia (dodatkowa nazwa w j. niem. Simsdorf) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała.
2011-09 Gostomia 12.jpg
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0
Gostomia (dodatkowa nazwa w j. niem. Simsdorf) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała. Gostomia nr 95, wiatrak holender, XVIII w. (wpisany do rejestru zabytkow).
2011-09 Gostomia 05.jpg
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0
Gostomia (dodatkowa nazwa w j. niem. Simsdorf) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała.