Goszcza
| wieś | |
 Widok na wieś z pobliskiego wzgórza | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2006) | ok. 470 |
| Strefa numeracyjna | 12 |
| Kod pocztowy | 32-010[1] |
| Tablice rejestracyjne | KRA |
| SIMC | 0322181 |
Położenie na mapie gminy Kocmyrzów-Luborzyca _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Kocmyrzów-Luborzyca") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |
 50°11′15″N 20°04′01″E/50,187500 20,066944 | |
Goszcza – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Kocmyrzów-Luborzyca.
Integralne części miejscowości: Kielnik, Podporąbcze, Stara Wieś, Załęcze[2].
Wieś sufraganii krakowskiej w powiecie proszowickim województwa krakowskiego w końcu XVI wieku[3]. W latach 1954–1968 wieś należała i była siedzibą władz gromady Goszcza, po jej zniesieniu w gromadzie Luborzyca. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.
Goszcza położona jest ok. 20 km od Krakowa przy linii kolejowej Kraków – Warszawa. Prawie cała wieś położona jest w dolinie i otoczona jest licznymi wzniesieniami, których wysokość nad poziomem morza dochodzi do 300 m.
Historia
- 1198 – po raz pierwszy pojawiła się informacja o istnieniu Goszczy – dokument biskupa krakowskiego Gedki,
- 1279 – Goszcza stała się własnością Kapituły krakowskiej,
- 1373–1374 r. – Goszcza została siedzibą parafii,
- 1474 – zniszczenie wsi przez niepłatne wojska zaciężne,
- 1524 – niemal całkowite opustoszenie wsi z powodu panującej zarazy,
- 1874 – Goszcza została odebrana Kościołowi i przeszła na rzecz skarbu Rosji, a następnie zostaje przekazana w ręce prywatnych właścicieli (Szczepański, potem kolejno rodziny Zubrzyckich i Stolzmanów)[4].
W Goszczy podczas powstania styczniowego w dniach od 6 do 12 marca 1863, stacjonował oddział powstańczy pod dowództwem generała Mariana Langiewicza[5]. Lokalizacja obozu powstańczego była nieprzypadkowa – wieś znajdowała się blisko granicy i niedaleko Krakowa. Ułatwiało to przerzucanie broni, wyposażenia, oraz ochotników z zaboru austriackiego. Oddział powstańczy rozrósł się tutaj do ok. 3 tys. ludzi, a całość zgrupowania ochrzczono mianem „korpusu”.
11 marca 1863 generał Marian Langiewicz ustawił całe swoje wojsko w czworobok i podczas uroczystej odprawy złożył przysięgę na wierność narodowi oraz ogłosił się dyktatorem powstania.
W czasie tutejszego pobytu Langiewicz mieszkał w tutejszym dworze.
Zabytki
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[6]:
22 kwietnia 2010 roku na uroczysku Niedźwiedź w leśnictwie Goszcza posadzono 96 dębów Smoleńskich upamiętniających ofiary katastrofy polskiego Tu-154 w Smoleńsku; w trakcie uroczystości sadzenia drzew w szczególny sposób upamiętniono gen. Bronisława Kwiatkowskiego, Wiesława Wodę, Jerzego Szmajdzińskiego i gen. Włodzimierza Potasińskiego[7].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 327 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 101.
- ↑ Gmina Kocmyrzów-Luborzyca – oficjalny serwis – GOSZCZA. www.kocmyrzow-luborzyca.ug.gov.pl. [dostęp 2015-10-27].
- ↑ Ludomir Grzybowski: Opis powstania polskiego w roku 1863 i 1864 w województwie krakowskim. Kielce: 1994. ISBN 83-7133-005-7.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022.
- ↑ RDLP w Krakowie: Posadzono 96 Dębów Smoleńskich. lasy.gov.pl, 2010-04-19. [dostęp 2010-10-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-31)]. (pol.).
Linki zewnętrzne
- Goszcza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 750.
- Goszcza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 526.
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonia | |
| Integralne części wsi |
|
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kraków County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.34 N
- S: 49.87 N
- W: 19.50 E
- E: 20.37 E
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Gmina Kocmyrzów-Luborzyca coat of arms
Autor: Piotrekwas, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kościół par. p.w. św. Wawrzyńca, Goszcza - boczna elewacja
Autor: Grzegorz Wysocki, Licencja: CC BY 3.0
Goszcza, woj. małopolskie