Grób Nieznanego Żołnierza w Krakowie

Grób Nieznanego Żołnierza
Ilustracja
Grób Nieznanego Żołnierza.
Za nim Pomnik Grunwaldzki
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kraków

Miejsce

Plac Jana Matejki

Projektant

Wiktor Zin

Data odsłonięcia

14 czerwca 1925

Ważniejsze przebudowy

1976 (odbudowa)

Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie
Mapa konturowa Starego Miasta w Krakowie, blisko górnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „Grób Nieznanego Żołnierza”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Grób Nieznanego Żołnierza”
Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Grób Nieznanego Żołnierza”
Ziemia50°03′58,5″N 19°56′31,3″E/50,066250 19,942028
Grób Nieznanego Żołnierza, fragment

Grób Nieznanego Żołnierzacenotaf upamiętniający poległych na polach bitewnych nieznanych polskich żołnierzy, usytuowany w Krakowie na placu Matejki przed pomnikiem Grunwaldzkim. Na marmurowym postumencie znajduje się znicz z brązu, zapalany podczas uroczystości.

Historia

Płyta złożona przed Pomnikiem Grunwaldzkim 14 czerwca 1925 roku.

Odsłonięcie Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie spowodowało podobne akcje w wielu innych miastach Polski. W Krakowie z inicjatywą ufundowania pomnika wystąpiła redakcja „Gońca Krakowskiego” i rozpoczęła akcję zbierania funduszy na ten cel. Pomysłu jednak nie zrealizowano ponieważ w nocy z 13 na 14 czerwca 1925 pod pomnik Grunwaldzki podjechała platforma, z której wyładowano gotową płytę pomnika z napisem: „Nieznanemu żołnierzowi polskiemu poległemu za Ojczyznę 1914-1920”. W południe 14 października odbyła się manifestacja mieszkańców Krakowa, o udział w której apelował Ilustrowany Kurier Codzienny. Do zgromadzonych tłumów przemawiali: Witold Ostrowski, profesor Boleslaw Pochmarski, Stanisław Klimecki i Jan Łobodycz[1]. Fundator pomnika chciał pozostać anonimowy, ale w kolejnych dniach zbyt dużo informacji pojawiało się w „Ilustrowanym Kurierze Codziennym”, którego właścicielem i wydawcą był Marian Dąbrowski. Miasto domyślało się, że to właśnie właściciel IKC-a był anonimowym fundatorem pomnika. Pomnik był miejscem manifestacji patriotycznych do momentu zniszczenia go wraz z Pomnikiem Grunwaldzkim przez Niemców w listopadzie 1939[2].

W 1946 na wysokich metalowych prętach umieszczono urnę z ziemią z pól bitewnych II wojny światowej, gdzie walczył polski żołnierz[3]. Tutaj składano wieńce i kwiaty. W związku z odbudową pomnika Grunwaldzkiego konstrukcję rozebrano, urnę zaś złożono w 1976 w piwniczce obecnego pomnika – Grobu Nieznanego Żołnierza wykonanego z czarnego marmuru według projektu prof. Wiktora Zina. Pomnik zdobi metalowy znicz zasilany gazem, który zapalany jest podczas uroczystości organizowanych pod pomnikiem, na nim wyryte zostały miejsca bitew żołnierzy polskich w latach ostatniej wojny: Warszawa, Kutno, Westerplatte, Kock, Tobruk, Monte Cassino, Berlin, Studzianki, Lenino, Kołobrzeg, Odra, Nysa.

Zobacz też

Przypisy

  1. Kraków w hołdzie „Nieznanemu żołnierzowi”, „Ilustrowany Kuryer Codzienny” (nr 164), 1925, s. 6.
  2. Grób Nieznanego Żołnierza. Polska Niezwykła.
  3. Grób Nieznanego Żołnierza / W: Encyklopedia Krakowa, s. 264, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 2000.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Krakow Center - basic map.svg
Autor: RaNo, Licencja: CC BY-SA 4.0
Old town in Krakow - basic map
Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Kraków location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
  • N: 50.15 N
  • S: 49.95 N
  • W: 19.76 E
  • E: 20.26 E
Legenda pomnik.svg
Symbol pomnika do legendy mapy
Grunwald Monument and Tomb of the Unknown Soldier, Matejko square, Kraków, Poland.jpg
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pomnik Grunwaldzki i Grób Nieznanego Żołnierza, pl. Matejki, Kleparz, Kraków
Grob nieznanego zolnierza 1925.jpg
Płyta poświęcona nieznanemu żołnierzowi złozona w tym miejscu 14 czerwca 1925 roku..