Gródków

Gródków
— wieś —
Przejazd kolejowy w Gródkowie
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	będziński
Gmina	Psary
Liczba ludności (2008)	921
Strefa numeracyjna	32
Kod pocztowy	42-575
Tablice rejestracyjne	SBE
SIMC	0220240
Położenie na mapie gminy Psary Gródków
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Gródków
Położenie na mapie województwa śląskiego Gródków
Położenie na mapie powiatu będzińskiego Gródków
50°21′44″N 19°06′19″E/50,362222 19,105278

Gródków (do 31 grudnia 2016 Grodków^[1]) – wieś podmiejska w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie będzińskim, w gminie Psary; graniczy z miastem Będzin.

Historia

Miejscowość ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XV wieku. Wymieniona po raz pierwszy w 1443 w dokumencie zapisanym w języku łacińskim jako Grothkow, 1470–1480 Grodkow^[2].

Wieś była własnością szlachecką, a później książęcą. W 1443 Wacław I cieszyński sprzedał księstwo wraz z Grodkowem biskupowi krakowskiemu kardynałowi Zbigniewowi Oleśnickiemu. Od XV wieku miejscowość należała do biskupstwa krakowskiego i leżała w województwie krakowskim w Koronie Królestwa Polskiego, a od unii lubelskiej z 1569 w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W latach 1470–1480 polski historyk Jan Długosz w dziele Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis odnotowuje we wsi istnienie łanów, a jako dziedzica wymienia Gawrusza herbu miecz i dwa księżyce widniejące na tarczy herbu Przeginia. W 1542 historyczne dokumenty własnościowe wymieniają we wsi dom oraz 2 zagrody znajdujące się na roli zwanej Gomółczyńską, łąkę zwaną Okrągła Łąka, rolę zwaną Piotrkowskie leżącą przy granicy z Psarami, a także pastwiska oraz las^[3][4].

Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze rosyjskim i leżała w Królestwie Polskim. W Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego wymieniona jest pod nazwą Grudków jako wieś, folwark oraz majorat leżące w powiecie będzińskim w gminie Bobrowniki i parafii Grodziec. W 1881 w miejscowości znajdowały się 33 domy zamieszkiwane przez 235 mieszkańców. Wieś liczyła 306 morg ziemi włościańskiej oraz 132 morg ziemi majorackiej^[5].

10 czerwca 1907 we wsi urodził się Antoni Rosikoń – prof. dr inżynier budowy dróg i mostów, specjalista z zakresu szkód górniczych w infrastrukturze kolejowej, odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Przypisy

Bibliografia

• Zofia Leszczyńska-Skrętowa: Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, Cz. I, zesz. 4, hasło: „Gródków”. Wrocław: Ossolineum, 1986, s. 56. ISBN 83-04-00129-2.

Linki zewnętrzne

• Gródków w Słowniku historyczno-geograficznym województwa krakowskiego w średniowieczu (online).
• Gródków, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 860 . Miejscowość wymieniona pod nazwą Grudków