Grądy Wielkie

Artykuł

53°16′3″N 22°21′14″E

- błąd

38 m

WD

53°20'N, 22°23'E

- błąd

20575 m

Odległość

2063 m

Grądy Wielkie
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Powiat

łomżyński

Gmina

Jedwabne

Liczba ludności (2011)

61[1][2]

Strefa numeracyjna

86

Kod pocztowy

18-420[3]

Tablice rejestracyjne

BLM

SIMC

0398037[4]

Położenie na mapie gminy Jedwabne
Mapa konturowa gminy Jedwabne, na dole znajduje się punkt z opisem „Grądy Wielkie”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Grądy Wielkie”
Położenie na mapie powiatu łomżyńskiego
Mapa konturowa powiatu łomżyńskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Grądy Wielkie”
Ziemia53°16′03″N 22°21′14″E/53,267500 22,353889

Grądy Wielkiewieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Jedwabne[4][5].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Jakuba Apostoła w Jedwabnem[6].

Historia

Nie są znane początki wsi. Grądy istniały już na początku XV wieku. Pierwsze znane zapiski z 1417 roku mówią o Janie z Grądów. W pierwszej połowie XV wieku Grądy należały do rodziny Szorców herbu Mora. W 1465 roku, po ożenku z Katarzyną Szorc, część Grądów przypadła Krystynowi z Karwowa. On to po osiedleniu się w Grądach zaczął używać nazwiska Grądzki.

W połowie XVIII wieku Grądy dzieliły się na dwie miejscowości – Grądy Szlacheckie i Grądy Włościańskie. Pod koniec XVIII wieku Grądy Włościańskie nazywane były Grądami Chłopskimi. W 1784 roku wsie były zaściankami szlacheckimi zamieszkanymi przez następujące rodziny:

  • Grądy Chłopskie (Włościańskie):
    Chojnowscy
    Filipkowscy
    Krajewscy
  • Grądy Szlacheckie:
    Grzymałowie
    Karwowscy
    Kossakowscy (spotykane również jako Kosakowscy)
    Ramotowscy
    Rostkowscy
    Truszkolascy

W połowie XIX wieku zaczęto używać nazw – Grądy Duże i Grądy Małe. Po drugiej wojnie światowej Grądy Duże zmieniły nazwę na Grądy Wielkie.

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało tu 113 osób w 18 budynkach[7]. Miejscowość należała do parafii rzymskokatolickiej w Jedwabnem. Podlegała pod Sąd Grodzki w Stawiskach i Okręgowy w Łomży; właściwy urząd pocztowy mieścił się w Jedwabnem[8].

W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. 2 listopada została włączona do Białoruskiej SRR. 4 grudnia 1939 włączona do nowo utworzonego obwodu białostockiego[9]. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. 22 lipca 1941 r. włączona w skład okręgu białostockiego III Rzeszy[10].

Zobacz też

Przypisy

  1. Wieś Grądy Wielkie w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2021-03-10] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 334 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Opis parafii na stronie diecezji
  7. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 44.
  8. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 487.
  9. Карманный атлас СССР. 11-е изд. – Ленинград: ГУГК при СНК СССР, 1940, karta 39
  10. Städte und Amtsbezirke im Bezirk Bialystok [Stand 31. 7. 1944], territorial.de [dostęp 2020-04-11].

Bibliografia

  • Czesław Brodzicki „Początki osadnictwa Wizny i ziemi wiskiej na tle wydarzeń historycznych w tym regionie Polski (do 1529 roku)” Warszawa 1994 rok
  • Franciszek Czaykowski „Regestr Diesezjów czyli właściciele ziemscy w Koronie 1783 – 1784” z przypisami i wstępem Krzysztofa Chłapowskiego i Sławomira Górzyckiego Warszawa 2006 rok

Media użyte na tej stronie

Podlaskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.50 N
  • S: 52.17 N
  • W: 21.45 E
  • E: 24.10 E
Powiat łomżyński location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu łomżyńskiego, Polska
Jedwabne (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Jedwabne, Polska