Gra w cykora

Gra w cykora (w literaturze występuje również jako gra w tchórza, jastrząb-gołąb lub dylemat kurczaków[1]) – model niekooperacyjnej gry o sumie niezerowej, w której najwięcej można zyskać lub stracić, wybierając strategię konfrontacyjną. Strategia pokojowa natomiast chroni wprawdzie przed największą stratą, ale nie przynosi też żadnej nagrody[1].

Klasyczną postać tej gry opisuje przykład:

Dwie osoby wsiadają do samochodów i z dużą prędkością jadą naprzeciwko siebie – ten, kto pierwszy zahamuje lub zjedzie z trasy, jest "cykorem" i przegrywa. Ten, który skręci, ratuje życie, ale traci prestiż, jadący do końca prosto wygrywa prestiżowo, jeśli jednak obydwaj zdecydują się jechać do końca – zginą.

W grze w cykora są tylko dwie niezdominowane strategie proste – jazda do końca lub skręt w ostatniej chwili. Możliwe wyniki gry przedstawia poniższa tabela:

Gracz B jedzie do końcaGracz B ucieka
Gracz A jedzie do końcaWypadekGracz B to tchórz
Gracz A uciekaGracz A to tchórzObaj gracze to tchórze

W przeciwieństwie do dylematu więźnia najgorsza jest nie sytuacja asymetryczna (jeden jedzie, drugi ucieka), lecz symetryczna (obaj jadą na siebie) – jeśli koszty honorowe byłyby większe od kosztów wypadku, gra zmienia się w zwykły dylemat więźnia.

Gra ma dwie równowagi Nasha w strategiach czystych: pierwszy gracz jedzie, drugi ucieka oraz drugi gracz jedzie, pierwszy ucieka. Gra ma także równowagę Nasha w strategiach mieszanych, w których obaj gracze randomizują. Prawdopodobieństwo w randomizacji zależy od wartości różnych sytuacji dla obu graczy.

W sytuacjach rzeczywistych, które modeluje gra w cykora, najbardziej opłacalna jest "strategia szaleńca" – trzeba przekonać przeciwnika, że nie myśli się racjonalnie i zamierza jechać bez względu na okoliczności. Właśnie taka jest interpretacja antropologiczna pewnych pozornie irracjonalnych zachowań społecznych. Do tego służy okno Overtona.

Przypisy

  1. a b Ziemowit Jacek Pietraś: Decydowanie polityczne. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 224-229. ISBN 83-01-12679-5.