Granówko (województwo wielkopolskie)
| Artykuł | 52.1981000°N 16.5443900°E |
|---|---|
| - błąd | 0 m |
| WD | 52°12'N, 16°33'E |
| - błąd | 2297 m |
| Odległość | 462 m |
| wieś | |
 Pałac w Granówku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2012) | 324[1] |
| Strefa numeracyjna | 61 |
| Kod pocztowy | 62-066[2] |
| Tablice rejestracyjne | PGO |
| SIMC | 0583763 |
Położenie na mapie gminy Granowo _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Granowo") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu grodziskiego _location_map.png "Mapa lokalizacyjna powiatu grodziskiego") | |
 52°11′53,1600″N 16°32′39,8040″E/52,198100 16,544390 | |
Granówko – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie grodziskim, w gminie Granowo[3]. Miejscowość leży w bezleśnej okolicy, na południe od siedziby gminy[4].
Historia
Wzmiankowane od 1423 r., pierwotnie należało do Granowskich. Wieś była w posiadaniu m.in. Jaskulskich herbu Leszczyc[5]. W 1804 r. kupili je Nieżychowscy i posiadali do 1939 (z przerwą w latach 1903-1923, kiedy majątkiem zarządzał Rodryg Dunin).
Wieś szlachecka Granowko położona była w 1581 roku w powiecie kościańskim województwa poznańskiego[6].
W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Granówko należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Kosten rejencji poznańskiej[5]. Granówko należało do okręgu czempińskiego tego powiatu i stanowiło - wraz ze wsią Dalekie - odrębny majątek, którego właścicielem był wówczas Nieżychowski[5]. Według spisu urzędowego z 1837 roku Granówko liczyło 266 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 24 dymy (domostwa)[5].
Pod koniec XIX wieku Granówko liczyło 24 domostw i 216 mieszkańców, wszyscy wyznania katolickiego[7]. Dominium Granówko obejmowało również folwark Dalekie[7]. Należało wówczas do powiatu kościańskiego (Granowo leżało od 1887 roku w powiecie grodziskim)[7]. Od 1923 do 1939 właścicielem dóbr był Józef Nieżychowski. W 1953 r. założono tu spółdzielnię produkcyjną, która od 1975 r. wchodziła w skład RKS Granowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego[4].
Zabytki
W rejestrze zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa umieszczono:
- zespół pałacowy, na który składa się pałac z lat 1820-1830 w stylu późnego klasycyzmu z portykiem z kolumnami jońskimi, krajobrazowy park o pow. 5,4 ha z XIX-XX wieku[4][8], ogrodzenie, brama i stróżówka[9]
- spichrz folwarczny z I poł. XIX wieku[9]
W Granówku pod koniec XX wieku znajdował się XIX-wieczny wiatrak[8]
Osoby związane z Granówkiem
W Granówku urodził się:
- major Kazimierz Nieżychowski (1892-1987) - powstaniec wielkopolski, organizator powstańczej artylerii, działacz społeczny i uczestnik wojny obronnej w 1939 r,
- Stanisław Antoni Dunin (1907-1939) - oficer, odznaczony Orderem Virtuti Militari.
Dawni właściciele pochowani są w grobowcu przy kościele w Granowie.
Przypisy
- ↑ Gmina w liczbach. UG w Granowie. [dostęp 2015-01-22].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 337 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 611, 13 lutego 2013. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-01-22].
- ↑ a b c Alicja Dziewulska, Jan Maj: Kościan: mapa topograficzna Polski. Wydanie turystyczne. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne, 1997. ISBN 83-7135-149-6.
- ↑ a b c d Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 214.
- ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, Wielkopolska t. I, Warszawa 1883, s. 68.
- ↑ a b c Granówko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 797.
- ↑ a b Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska. Warszawa: Sport i Turystyka, 1996, s. 410. ISBN 83-7079-589-7.
- ↑ a b Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 37. [dostęp 2015-01-22].
Bibliografia
- Paweł Anders: Grodzisk Wielkopolski. Poznań: Wydawnictwo WBP, 1995, s. 54-55. ISBN 83-85811-26-5.
Linki zewnętrzne
- Granówko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 797.
- Granówko, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu [online], Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa gminy Granowo, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.70 N
- S: 51.05 N
- W: 15.68 E
- E: 19.19 E
Autor:
Mapa powiatu grodziskiego, Polska
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
