Granatnik RPG-76 Komar

Granatnik RPG-76 Komar

Państwo	Polska
Producent	Zakłady Sprzętu Precyzyjnego w Niewiadowie
Rodzaj	ręczny granatnik przeciwpancerny
Obsługa	1
Historia
Produkcja	1983–1995
Wyprodukowano	około 100 tysięcy[1]
Dane techniczne
Kaliber	40 mm / granat 68 mm[2]
Wymiary
Długość	810 mm (niezaładowany)[2] 1200 mm (w położeniu bojowym)[2]
Masa
broni	około 0,32 kg (niezaładowany)[2] 2,1 kg (załadowany)
Inne
Prędkość pocz. pocisku	145 m/s[2]
Zasięg skuteczny	150 m (do celów ruchomych) 200 m (do celów nieruchomych)[2]
Przebijalność pancerza	około 300 mm[2]

RPG-76 Komar – polski granatnik przeciwpancerny wykorzystujący wyrzutnię jednorazowego użytku.

Historia konstrukcji

W 1971 roku w Wojskowym Instytucie Technicznym Uzbrojenia rozpoczęto program o kryptonimie „Argon”. Jego celem było opracowanie granatnika przeciwpancernego z jednorazową wyrzutnią, który mógłby uzupełnić granatniki RPG-7. Badano dwie wersje granatnika: bezodrzutową i rakietową. Do dalszych prac wybrano wersję rakietową (powodem była możliwość wykorzystania wcześniejszych prac nad granatem nasadkowym z pomocniczym napędem rakietowym PGN-60). Na tym etapie projektowania w pracach, obok zespołu polskiego (Z. Zaborowski, K. Kowalewski, T. Witczak, Z. Kapustka, A. Perełkiewicz, K. Laskowski, Z. Kupidura), uczestniczył zespół z bułgarskiego Wojskowego Instytutu Naukowo-Badawczego w Sofii. Zadaniem Bułgarów było opracowanie silnika rakietowego i wyrzutni. Pierwsza prezentacja nowej broni miała miejsce w 1973 roku na III Centralnej Wojskowej Wystawie Wynalazczości i Racjonalizatorstwa. Broń oznaczono wtedy jako „kumulacyjny granat przeciwpancerny z wyrzutnią jednorazowego użytku RPG-73”. Badania zakończono w 1976 roku i wówczas granatnik otrzymał nazwę RPG-76 Komar, od roku opracowania^[3]. W 1980 roku powstała seria prototypowa granatników. W następnych latach doszło do załamania się współpracy z Bułgarią – prace nad granatnikiem dokończono samodzielnie. Został on wprowadzony do uzbrojenia w 1985 roku. Produkowany był w Zakładach Sprzętu Precyzyjnego w Niewiadowie. W latach 1983–1995 wyprodukowano ich dla Wojska Polskiego ponad 100 000 sztuk^[3].

Wkrótce po zakończeniu produkcji, w drugiej połowie lat 90. granatniki zostały wycofane z uzbrojenia i zmagazynowane z uwagi zwiększenia wymagań w zakresie bezpieczeństwa i brak samolikwidatora^[3]. W ramach pilnej potrzeby trafiły jednak na wyposażenie Polskich Kontyngentów Wojskowych w Iraku oraz w Afganistanie, gdzie były używane jako broń wsparcia^[3][4]. Zaletą okazała się możliwość odpalania z wnętrza pojazdu^[3]. W latach 2009–2011 opracowano nowy zapalnik z samolikwidatorem, lecz wojsko zrezygnowało z modernizacji posiadanych granatników^[3].

W styczniu 2018 roku Agencja Mienia Wojskowego zaoferowała na sprzedaż 24 589 granatników RPG-76 wyprodukowanych w latach 1985–1990. Biorąc pod uwagę, że pochodziły one z ostatnich lat produkcji tej broni, były to prawdopodobnie ostatnie RPG-76 posiadane przez Wojsko Polskie^[1].

W pierwszej połowie marca 2022 roku, podczas inwazji Rosji na Ukrainę, w mediach społecznościowych opublikowano film z szkolenia w obsłudze tego granatnika żołnierzy ukraińskich, a następnie dalsze materiały. Liczba przekazanych granatników, ani termin dostawy nie zostały oficjalnie ujawnione^[5].

Opis konstrukcji

Granatnik przeciwpancerny RPG-76 Komar składa się z aluminiowej wyrzutni o masie 0,32 kg w postaci gładkoprzewodowej cienkościennej rury o kalibrze 40 mm, będącej jednocześnie zasobnikiem transportowym pocisku i nadkalibrowego pocisku rakietowego o kalibrze 68 mm wyposażonego w zapalnik denny DCR. Do wyrzutni mocowane są przyrządy celownicze (celownik z trzema szczerbinami odpowiadającymi odległościom 50, 150, 250 m), mechanizm spustowo-odpalający, rurowa kolba składana oraz pas transportowy. W położeniu marszowym broń ma złożoną kolbę i celownik mechaniczny, a pocisk znajdujący się w wyrzutni jest zaryglowany zatrzaskiem sprężynowym. Rozłożenie kolby powoduje odryglowanie pocisku i napięcie sprężyny mechanizmu spustowego. Po naciśnięciu spustu następuje uruchomienie silnika rakietowego pocisku (dysze są odchylone o 40 stopni, co chroni strzelca przed poparzeniem).

Pocisk o masie 1,78 kg składa się z głowicy kumulacyjnej o kalibrze 68 mm^[2] elaborowanej heksogenem, silnika rakietowego, stabilizatora i bezwładnościowego zapalnika o działaniu natychmiastowym.

Użytkownicy

•  Polska – 1985–2018
•  Ukraina – 2022

Przypisy

Bibliografia

• Jacek Szymański, Ryszard Woźniak. Ręczne granatniki przeciwpancerne część III. „Nowa Technika Wojskowa”. 1996. Nr. 1. s. 20-22. ISSN 1230-1655. 
• Zbigniew Gwóźdź. Prosty i efektywny. „Komandos”. 1999. nr 10(85). s. 54-55. ISSN 0867-8669.