Granaty

Granaty
Od lewej: Zadni, Pośredni i Skrajny Granat
Państwo	Polska
Pasmo	Tatry, Karpaty
Wysokość	2240, 2234, 2225 m n.p.m.
Pierwsze wejście	19 września 1867 Eugeniusz Janota, Bronisław Gustawicz i przewodnik Maciej Sieczka
Położenie na mapie Tatr Granaty
49°13′29″N 20°01′59″E/49,224722 20,033056

Granaty (słow. Granáty, niem. Granatenspitze, węg. Gránát-csúcsok) – trzywierzchołkowy masyw górski w długiej wschodniej grani Świnicy w polskich Tatrach Wysokich^[1].

Topografia

Granaty ciągną się od Sieczkowej Szczerby na południu po Pańszczycką Przełączkę Wyżnią na północy i Granacką Przełęcz na wschodzie. Sieczkowa Szczerba oddziela je od Sieczkowych Turni, Pańszczycka Przełączka Wyżnia od Pańszczyckich Czub, Granacka Przełęcz od Orlich Turniczek. Do Granatów należą szczyty:

• Zadni Granat (2240 m),
• Pośredni Granat (2234 m),
• Skrajny Granat (2225 m)^[2]

Granaty wznoszą się nad trzema dolinami: Doliną Czarną Gąsienicową, Dolinką Buczynową i Pańszczycą^[3]. Szczyty Granatów rozdzielają Sieczkowe Przełączki – Pośrednia Sieczkowa Przełączka (2218 m) i Skrajna Sieczkowa Przełączka (2197 m). Nazwy przełęczy pochodzą od nazwiska przewodnika tatrzańskiego Macieja Sieczki, zdobywcy Granatów. Skrajny Granat jest zwornikiem dla grani Żółtej Turni (odchodzącej od niego w kierunku północnym). Z uwagi na swoje położenie uważany jest za główny wierzchołek masywu^[4].

Historia

Pierwszymi udokumentowanymi zdobywcami szczytów Granatów byli ksiądz Eugeniusz Janota i Bronisław Gustawicz wraz z przewodnikiem Maciejem Sieczką podczas wyprawy 19 września 1867 r. Na szczycie Skrajnego Granatu znaleźli wówczas ślady wcześniejszego pobytu człowieka. Pierwsze zimowe wejścia:

• Zadni i Pośredni Granat – Henryk Bednarski i Stanisław Zdyb 29 marca 1908 r.,
• Skrajny Granat – Mariusz Zaruski, Wacław Majewski, Władysław Pawlica i Stanisław Zdyb 9 lutego 1910 r.^[4]

W II tomie przewodnika W.H. Paryskiego z 1951 r. Granaty ciągnęły się od Pańszczyckiej Przełęczy po Przełączkę nad Dolinką Buczynową, obejmowały więc również Czarne Ściany i Pańszczyckie Czuby^[4]. W 1961 r. Ryszard Schramm wyróżnił trzy Sieczkowe Przełączki, a w 2013 r. Władysław Cywiński Sieczkowe Turnie. Spowodowało to zmniejszenie masywu Granatów o Czarne Ściany^[2].

Turystyka

Przez wszystkie szczyty Granatów prowadzi szlak Orlej Perci. Dołączają do niego dwa szlaki łącznikowe:

• zielony z Dolinki Koziej,
• żółty znad Czarnego Stawu Gąsienicowego zboczami Żółtej Turni^[3].

Najłatwiej jest wejść na Granaty zielonym szlakiem z Dolinki Koziej. Widoki z Granatów są rozległe i piękne, szczególnie ze Skrajnego Granatu. Przejście Granatów przy dobrej pogodzie jest względnie łatwe, mimo to jednak zdarzyło się tutaj wiele śmiertelnych wypadków, zazwyczaj wskutek zabłądzenia we mgle, lub poślizgnięcia się i upadku w przepaść. Ze Skrajnej Sieczkowej Przełączki w kierunku Hali Gąsienicowej schodzi Żleb Drège’a, który niejeden raz stawał się pułapką dla turystów próbujących nim zejść na doliny, zwabionych łatwością terenu w jego górnej części. Nazwa żlebu pochodzi od nazwiska studenta z Warszawy, który 22 sierpnia 1911 roku podczas schodzenia żlebem spadł około 100 metrów i poniósł śmierć^[1]. Do 2012 r. w Granatach było 6 wypadków śmiertelnych^[5].

– czerwony (Orla Perć) przebiegający granią główną z Zawratu przez Kozi Wierch, Granaty i Buczynowe Turnie na Krzyżne.

• Czas przejścia z Zawratu na Krzyżne: 6:40 h
• Czas przejścia z Krzyżnego na Kozi Wierch (część Zawrat – Kozi Wierch jest jednokierunkowa!): 3:35 h

– zielony szlak na Zadni Granat. Trasa prowadzi najpierw niebieskim szlakiem (Czarny Staw – Zawrat) nad Zmarzły Staw, potem Dolinką Kozią krótko żółtym (na Kozią Przełęcz) i zielonym na Zadni Granat.

• Czas przejścia znad Czarnego Stawu do początku szlaku zielonego: 45 min, ↓ 45 min
• Czas przejścia szlakiem zielonym: 1:15 h, ↓ 1:05 h

– żółty szlak znad Czarnego Stawu Gąsienicowego na Skrajny Granat. Czas przejścia: 1:45 h, ↓ 1:20 h^[6]

Granaty, widok z Koziego Wierchu. Widoczny zielony szlak łącznikowy

Granaty – widok z Kasprowego Wierchu

Żółta Turnia i Granaty na obrazie Stanisława Ignacego Witkiewicza z 1911 roku

Granaty i Wierch pod Fajki zimą

Widok od północnego zachodu

Pośredni Granat

Ciekawa flora. Występują tutaj m.in. mietlica alpejska, przymiotno węgierskie, wiechlina tatrzańska i skalnica odgiętolistna – bardzo rzadkie rośliny, w Polsce znajdujące się tylko w Tatrach i to w nielicznych tylko miejscach^[7].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Archiwalne widoki gór w bibliotece Polona