Granica polsko-środkowolitewska

Granica międzypaństwowa
Mapa
Państwa graniczące II Rzeczpospolita
 Litwa Środkowa
Okres istnienia19201922

Granica polsko-środkowolitewska – granica Polski z Litwą Środkową, formalnie była granicą państwową od 12 października 1920 roku do 24 marca 1922 roku.

Historia

Litwa Środkowa powstała w wyniku akcji zbrojnej oddziałów generała Lucjana Żeligowskiego, podjętej na rozkaz Józefa Piłsudskiego, przeprowadzonej wbrew zobowiązaniom podjętym na konferencji w Spa i rozejmowi z Litwą w 1920 roku. Niezależne formalnie państwo zostało utworzone 12 października 1920 roku. Obejmowała tereny Wileńszczyzny, których oficjalnie nie można było zająć ze względu na zaciągnięte wcześniej zobowiązania międzynarodowe. Granica formalnie była granicą państwową (faktycznie była to linia demarkacyjna).

W styczniu 1922 roku do Litwy Środkowej dołączono na północy powiat brasławski, a na południu powiat lidzki.

Granica przestała istnieć w momencie przyłączenia Litwy Środkowej do Polski 24 marca 1922 roku.

Przebieg

Przebieg granicy opisywał art. 4 Dekretu № 1 Naczelnego Dowódcy Wojsk Litwy Środkowej z dnia 12 października 1920 r.[1].

W listopadzie 1920 roku granica polsko-środkowolitewska przebiegała od trójstyku granic Litwy (Kowieńskiej)-Polski i Litwy Środkowej na północ od Ignalino. Następnie bieg granicy pokrywał się z północną (rzeka Dzisna) i wschodnią granicą ówczesnego powiatu powiatu święciańskiego (m.in. przez jezioro Narocz), wschodnią i południową granicą powiatu oszmiańskiego, południową granicą powiatu wileńskiego i trockiego. Po przyłączeniu powiatów brasławskiego i lidzkiego granica biegła: na północy od granicy z Łotwą (okolice Drui), następnie biegła w kierunku południowym wschodnimi granicami powiatów brasławskiego i święcianskiego (m.in. przez jezioro Narocz), dochodziła do rzeki Wilejki (pomiędzy Smorgoniami a Wilejką), granicą powiatu oszmianskiego do styku z granicą powiatu lidzkiego (Surwiliszki), następnie dochodziła do Niemna, przekraczała go dochodząc w okolice Nowogródka, następnie zmieniała bieg na północny dochodząc do granicy z Litwą (Kowieńską) na rzece Mereczanka na południe od Oran.

Przypisy

  1. Dekret Nr 1 Naczelnego Dowódcy Wojsk Litwy Środkowej z dnia 12 października 1920 r. o ustanowieniu władzy zwierzchniej na terenie Litwy Środkowej, o określeniu jej terytorium i o godle (Dz. Urz. TKR z 1920 r. Nr 1, poz. I)

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Germany (1935–1945).svg
National flag and merchant ensign of Germany from 1935 to 1945.
Flag of Hungary (1915-1918, 1919-1946).svg
Flag of Hungary from 6 November 1915 to 29 November 1918 and from August 1919 until mid/late 1946.
Flag of the Habsburg Monarchy.svg

↑ Civil flag or Landesfarben of the Habsburg monarchy (1700-1806)
↑ Merchant ensign of the Habsburg monarchy (from 1730 to 1750)
↑ Flag of the Austrian Empire (1804-1867)
↑ Civil flag used in Cisleithania part of Austria-Hungary (1867-1918)
House colours of the House of Habsburg
Sweden-Flag-1562.svg
Swallow-tailed flag used between the reign of Gustav I of Sweden until c. 1650, when it was succeeded by a triple-tailed flag.
Flag of the Ottoman Empire (1844–1922).svg
The Ottoman flag of 1844–1922. Late Ottoman flag which was made based on the historical documents listed in the Source section. Note that a five-pointed star was rarely used in the star-and-crescent symbol before the 19th century.
Coin of Vladimir the Great (reverse).svg
Autor: Lobachev Vladimir, Licencja: CC BY-SA 4.0
Srebrenik of Vladimir Svyatoslavich. 980-1015. The reverse side. Break through A. Year Silaev.
Grunwald Słupsk i Szczecin.svg
Autor: J a1, Licencja: CC BY-SA 3.0
Banner of Kazimierz, duke of Pomerania - Szczecin in battle of Grunwald (1410)
Flag of Ducal Prussia.svg
Flag of Ducal Prussia
Flag of the Teutonic Order.svg
The Banner of the Order of Teutonic Knights
PL road sign F-2a.svg
Znak F-2a: granica państwa
Flag of Slovakia (1939–1945).svg
The flag of the First Slovak Republic from 1939-1945.
Flag of Moldavia.svg
Contemporary reconstruction. Flag of Moldavia in the 15th-16th centuries. Made after: Seal of en:Alexandru cel Bun (1400-1432) from the National Museum of History of Romania. [1], Image:AlexandruCelBunSeal.png, Image:StefanCelMareSeal.png. The first information regarding the color of the Moldavian flag (including elements) comes from a book of documents published in Krakow in 1533: The grand flag had a red field on which was nicely painted with gold the coat of arms of Moldavia (banderim magnum sericeum, coloris rubri, in quo arma terrae Moldaviae pulhre auro depicta erant).
Transsylvanian Banner.svg
Banner of the Arms of Transylvania, red stripe was added later.
Flag of Golden Horde-2-.svg
Autor: Original uploader was Lord Leatherface, Licencja: CC-BY-SA-3.0
The purported flag of the Golden Horde, as shown in the Catalan Atlas (1375).

Based on Early Mongol Flags at crwflags.com:

One of the charges is a crescent and the other looks like a simplified form of the tamga from the flag of Idel Ural. On different copies of the flag, the crescent has different size; it is often smaller than shown here, sometimes even reduced into a simple oblique stroke and conjoined with the other charge into a si[n]gle symmetrical object; the other charge also sometimes lacks the oblique part [2, 3]. It was obviously difficult to draw the charges always the same way. The cities with this flag which are easy to identify are [2, 7, 8]: Sarai, the capital (spelled Sarra) - there is also a depiction of the ruler, "Jani Beg Lord of Sarai" ("Jambech senyor de Sarra"); Tana, present-day Azov, Russia; and Urgench, Uzbekistan (spelled Organci, with a cedilla under the c; nowadays ruined). This flag is a variant of the flag of "Emperor of Sarai" ("Emperador de Sara") from "Libro del conoscimiento de los reinos" [7] and might be the one that had really existed, considering the similarity of its charges with those from the flag of Idel Ural.
[2] Enciclopedia universal ilustrada, vol. XXI, Espan~a Madrid: Espasa-Calpe S.A., 1968
[3] Istorija otkric'a i istraz<ivanja, vol. I: Poc<etak istraz<ivanja; Mladinska knjiga, Ljubljana, 1979; Original title: A History of Discovery and Exploration, vol. I: The Search Begins;(C) 1973 Aldus Books Limited, London
[7] Libro del Conoscimiento. Viajes medievales, vol. I Madrid: Fundacio'n Jose' Antonio de Castro, 2005 ISBN 84-96452-11-5 (complete edition) ISBN 84-96452-12-3 (vol. I) [e9s50]
[8] A[p]pendices. (Ibid.)
Tomislav Todorovic, 21 April 2007
Rzeczpospolita Central Lithuania - Litwa Środkowa - mapa.gif
Autor: Oryginalnym przesyłającym był Mix321 z polskiej Wikipedii, who also retouched the image. Original author was User:Halibutt., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Spolonizowana grafika Rzeczpospolita_Central_Lithuana.png. Oryginalny autor : Wikipedysta:Halibutt. Oryginalna wersja : Rzeczpospolita Central Lithuania.png