Graniczna Placówka Kontrolna Ogrodniki

GPK Ogrodniki

GPK SG w Ogrodnikach

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1 sierpnia 1988[a]
Rozformowanie	24 sierpnia 2005 (przekształcenia)
Tradycje
Kontynuacja	Placówka SG w Ogrodnikach
Dowódcy
Ostatni	kpt. Tadeusz Moroz
Organizacja
Dyslokacja	Ogrodniki
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza Straż Graniczna
Podległość	Podlasko-Mazurska Brygada WOP Podlaski Oddział SG

Graniczna Placówka Kontrolna Ogrodniki – nieistniejący obecnie pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza wykonujący kontrolę graniczną osób, towarów i środków transportu bezpośrednio w przejściu granicznym na granicy ze Związkiem Radzieckim.

Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Ogrodnikach – nieistniejąca obecnie graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej wykonująca kontrolę graniczną osób, towarów i środków transportu bezpośrednio w przejściu granicznym na granicy z Republiką Litewską.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Graniczna Placówka Kontrolna Ogrodniki (GPK Ogrodniki) została utworzona 1 sierpnia 1988 roku w strukturach Podlasko-Mazurskiej Brygady WOP w Białymstoku^[1] i przejęła od strażnicy WOP Sejny wykonywanie bezpośrednio kontroli granicznej osób, towarów i środków transportu:

• przejście graniczne Ogrodniki – drogowe (lokalnego znaczenia) – rejon znaku grananicznego nr 1855^[2].

Graniczna Placówka Kontrolna Ogrodniki do 15 maja 1991 roku była w strukturach Podlasko-Mazurskiej Brygady WOP^[3].

Straż Graniczna:
15 maja 1991 roku po rozwiązaniu Wojsk Ochrony Pogranicza, 16 maja 1991 roku Graniczna Placówka Kontrolna Ogrodniki weszła w podporządkowanie Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej w Białymstoku^[4] i przyjęła nazwę Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Ogrodnikach.

W ramach reorganizacji struktur Straży Granicznej związanej z przygotowaniem Polski do wstąpienia, do Unii Europejskiej i przystąpieniem do Traktatu z Schengen. Podczas restrukturyzacji wprowadzono kompleksową ochronę granicy już na najniższym szczeblu organizacyjnym tj. strażnica i graniczna placówka kontrolna. Wprowadzona całościowa ochrona granicy zniosła podział na graniczne jednostki organizacyjne ochraniające tylko tzw. „zieloną granicę” i prowadzące tylko kontrole ruchu granicznego. W wyniku tego 2 stycznia 2003 w skład granicznej placówki kontrolnej Straży Granicznej w Ogrodnikach weszła Strażnica Straży Granicznej w Sejnach (Strażnica SG w Sejnach)^[b][5].

Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Ogrodnikach pod tą nazwą funkcjonowała do 23 sierpnia 2005 roku i 24 sierpnia 2005 roku, kiedy to została przekształcona na placówkę Straży Granicznej w Ogrodnikach (PSG w Ogrodnikach)^[c].

Ochrona granicy

W 2002 roku po stronie litewskiej na długości 102,4 km ochraniał granicę SOGP w Łodziejach^[6].

Podległe przejścia graniczne

• Ogrodniki-Lazdijai – drogowe^[5].

Wydarzenia

• 1994 – 23 listopada w przejściu granicznym Ogrodniki-Lazdijai, szer. Józef Kamiński z GPK SG w Ogrodnikach, zatrzymał samochód typu TIR z przemytem papierosów o wartości ok. 10 mld. starych złotych^[7].
• 1999 – w przejściu granicznym Ogrodniki-Lazdijai, funkcjonariusze GPK SG w Ogrodnikach, zatrzymali 41 samochodów. Były to przeważnie najdroższe modele znanych firm motoryzacyjnych^[8].

Dowódcy/Komendanci granicznej placówki kontrolnej

Dowódców i komendantów strażnicy podano za Zarys historyczny Służb Granicznych na Sejneńszczyźnie. Muzeum Ziemi Sejneńskiej.:

• kpt. Tadeusz Moroz^[9] (był 31.12.1990^[3]–15.05.1991)

Komendanci GPK SG:

• kpt. SG Tadeusz Moroz (16.05.1991–24.05.1991)
• mjr SG Henryk Kolada
• kpt. SG Kazimierz Duda
• mjr SG Kazimierz Kozicki (był w 2000^[10]–był w 2004^[11]).

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
• Tadeusz Jarmoliński: Kontrola ruchu granicznego w Polsce w latach 1945 – 1990. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2013. ISBN 978-83-909484-7-8.
• Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej w latach 1989-2004. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza : (1945-1991) : krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Jan Nikołajuk: Podlaski Oddział Straży Granicznej im. gen. dyw Henryka Minkiewicza w Białymstoku. W: Leszek Elas [patronat]: Straż Graniczna w dwudziestoleciu 1991-2011. Materiały poseminaryjne - Tom I. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2011. ISBN 978-83-909484-4-7.
• Wydział Prezydialny Wydział Prezydialny Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej: Straż Graniczna od 1991 – Podlaski Oddział Straży Granicznej (pol.). W: Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.pl. [dostęp 2020-01-27].
• Koło Nr 14 im. Powstańców Sejneńskich Związku Żołnierzy Wojska Polskiego przy Placówce SG w Sejnach: Zarys historyczny Służb Granicznych na Sejneńszczyźnie (pol.). W: Muzeum Ziemi Sejneńskiej [on-line]. muzeum.sejny.pl, 2012-11-26. [dostęp 2020-01-31].
• Jan Nikołajuk: Reorganizacja formacji granicznej na przykładzie oddziału w Białymstoku. W: Biuletyn 3/2014. T. Z historii Ochrony Granic. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2014, s. 73–96. ISSN 1429-2505.
• Kajetan Szczepański: Kronika Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej 15 maja 1990–2000. Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa, 2000, s. 1–106.