Graniczna Placówka Kontrolna Terespol (kolejowa)
| Historia | |
| Państwo |  Polska |
|---|---|
| Sformowanie | 1945 |
| Rozformowanie | czerwiec 1956 |
| Tradycje | |
| Rodowód | PPK Terespol – kolejowy |
| Kontynuacja | GPK Terespol |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | Terespol |
| Formacja | Wojska Ochrony Pogranicza |
| Podległość | 7 Oddział Ochrony Pogranicza 7 Lubelski Oddział WOP 13 Brygada OP 23 Brygada WOP Dowództwo WOP |
Graniczna Placówka Kontrolna Terespol – kolejowa – zlikwidowany pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza wykonujący kontrolę graniczną osób, towarów i środków transportu bezpośrednio w przejściu granicznym na granicy z ZSRR.
Formowanie i zmiany organizacyjne
W październiku 1945 roku Naczelny Dowódca WP nakazywał sformować na granicy 51 przejściowych punktów kontrolnych[a]. Graniczna Placówka Kontrolna Terespol powstała w 1945 roku jako Kolejowy Przejściowy Punkt Kontrolny (PPK Terespol – kolejowy) I kategorii o etacie nr 8/10[1] w strukturach 7 Lubelskiego Oddziału Ochrony Pogranicza. Obsada PPK Terespol składała się z 33 żołnierzy i 3 pracowników cywilnych[2].
W 1946 roku Przejściowy Punkt Kontrolny Terespol został przeformowany do kategorii A według etatu nr 7/10 w strukturach 7 Lubelskiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza. w 1947 roku przyjął nazwę Graniczna Placówka Kontrolna WOP Terespol (GPK WOP Terespol).
W 1948 roku nastąpiła kolejna reorganizacja Wojsk Ochrony Pogranicza. Oddziały WOP przeformowano w brygady ochrony pogranicza, a GPK WOP Terespol – kolejowy przemianowano na Graniczna Placówka Ochrony Pogranicza nr 28 Terespol kategorii A – kolejowa i przeformowano według etatu nr 7/51 w strukturach 13 Brygady OP[3]. W 1950 roku przeformowana na etat nr 096/20[4].
W 1956 roku została wyłączona z etatu 23 Brygady WOP i podporządkowana dowództwu WOP[b].
Reorganizacja, jaką przechodziły Wojska Ochrony Pogranicza w czerwcu 1956 roku, doprowadziły do likwidacji 23 Brygady i podległych jej pododdziałów[3]. W miejsce zniesionej jednostki utworzono dwie samodzielne: Grupę Manewrową Wojsk Ochrony Pogranicza Tomaszów (Chełm) Lubelski i Samodzielny Oddział Zwiadowczy WOP Chełm do którego została włączona Graniczna Placówka Kontrolna Terespol[3] z połączenia: Granicznej Placówki Kontrolnej Terespol – kolejowa i Granicznej Placówki Kontrolnej Terespol – drogowa.
Podległe przejście graniczne
- Terespol-Brześć (kolejowa).
Dowódcy/komendanci granicznej placówki kontrolnej
- por. Jan Banak[5]
- por. Stanisław Janczarek[5]
- kpt. Mikołaj Gaczyński[5] (do 1954)
- mjr Wacław Czajkowski[5].
Uwagi
- ↑ Rozkaz nr 0304/Org. ND WP z 28.10.1945 roku (Prochwicz 2011 ↓, s. 123).
- ↑ Zarządzenie dowódcy WOP nr 013/ww z 16.06.1956 roku (ASGran., sygn. 2825/1 ↓, s. 113).
Przypisy
- ↑ ASGran., sygn. 217/32 ↓.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 47.
- ↑ a b c Nadbużańska Brygada WOP (pol.). W: Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.strazgraniczna.pl. [dostęp 2021-11-18].
- ↑ ASGran., sygn. 2825/1 ↓.
- ↑ a b c d Jarmoliński 2013 ↓, s. 167.
Bibliografia
- Henryk Dominiczak, Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985, Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
- Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
- Tadeusz Jarmoliński: Kontrola ruchu granicznego w Polsce w latach 1945–1990. Warszawa–Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 92; 75-531 Koszalin, 2013.
- Archiwum Straży Granicznej, zespół DWOP, sygn. 217/32, k. 56–60. Wykaz przejściowych punktów kontrolnych. Pismo z 9.11.1945 roku.
- Archiwum Straży Granicznej, Zespół DWOP, sygn. 2825/1. Rejestr główny jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).