Grenokit

Grenokit

(c) Christian Rewitzer, CC BY-SA 3.0
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	CdS
Twardość w skali Mohsa	3-3,5
Przełam	muszlowy
Łupliwość	wyraźna
Układ krystalograficzny	heksagonalny
Gęstość minerału	4,9-5 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	żółta, pomarańczowa, brunatnoczerwona, czerwona
Rysa	żółta, ceglastoczerwona
Połysk	tłusty, żywiczny na pow. przełamu, diamentowy na ścianach kryształu

Grenokit, greenockit – minerał z gromady siarczków. Należy do grupy minerałów rzadkich.

Nazwa pochodzi od nazwiska Charlesa Murraya, lorda Greenock, który pierwszy opisał ten minerał.

Właściwości

Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju krótkosłupowym, tabliczkowym, płytkowym, są to formy hemimorficzne z przeważającym słupem pionowym (najczęściej są to słupy heksagonalne z jednej strony zakończone piramidą). Występuje w skupieniach zbitych, naciekowych. Tworzy naskorupienia, naloty, powłoki. Występuje w geodach i migdałach. Jest kruchy, przezroczysty. Odmiany zasobne w cynk w promieniach nadfioletowych ujawniają fluorescencję żółtopomarańczową. Rozpuszcza się w kwasie solnym. Jest izomorficzny z wurcytem.

Występowanie

Minerał wtórny pojawiający się w formie nalotów i powłok w strefie wietrzenia kruszców cynku. Jako minerał pierwotny występuje w żyłach kruszcowych złóż siarczkowych. Współwystępuje ze sfalerytem, wurcytem, galeną. Spotykany jest w towarzystwie kalcytu, kwarcu, prehnitu, wavelitu, realgaru.

Miejsca występowania: USA – Arkansas, Missouri, Kanada, Wielka Brytania, Czechy.

W Polsce bywa znajdowany w kopalniach cynku okolic Bytomia, w okolicach Kowar (Rudawy Janowickie), w Górach Sowich i Sudetach.

Zastosowanie

• Interesuje naukowców i kolekcjonerów
• zawiera ok. 77,8% kadmu, przeważnie jest jednak go bardzo mało i nie ma praktycznego znaczenia.

Monokryształy siarczku kadmu aktywowane złotem, CdS(Ag), stosowane są jako scyntylator o długim czasie scyntylacji 10⁻⁴ sekundy i maksimum emisji na fali o długości 590 nm.

Wykorzystywany jest do produkcji złącza p-n w ogniwach fotowoltaicznych typu CIGS.

Bibliografia

• J.Parafiniuk – Minerały systematyczny katalog 2004 – TG „Spirifer” W-wa 2005
• A.Bolewski – Mineralogia szczegółowa – Wyd.Geolog. 1965
• A.Bolewski, A. Manecki – Mineralogia szczegółowa – Wyd. PAE. 1993
• O. Medenbach, C. Sussieck – Fornefeld -Minerały – „Świat Książki” 1996
• W. Schumann – Minerały świata – O. Wyd. „Alma – Press” 2003
• Opis minerału na webmineral. [dostęp 2017-02-27].

Linki zewnętrzne

• Grenokit na stronie Mindat.org (ang.)