Grides

Grides – koncertowy album grupy Soft Machine nagrany w 1970 i wydany w 2006 r. oraz DVD nagrane w marcu 1971 r.

Historia i charakter albumu

3 października 1970 r. rozpoczęło się kolejne europejskie tournée Soft Machine. Jego ostatnim koncertem był występ w „Concertgebouw” w Amsterdamie w Holandii. W tym samym czasie, w wolnych od występów okresach, grupa nagrywała swój kolejny album, który ukaże się pod tytułem Fourth.

Według Michaela Wattsa, dziennikarza tygodnika Melody Maker, był to najlepszy koncert z trzech odbytych na terenie Holandii^[2]. Pierwszy koncert w Eindhoven rozpoczął się bardzo późno i miał niewielką publiczność dość chłodno reagującą na muzykę zespołu, który wobec braku sprzężenia zwrotnego z widzami grał dosyć ospale. Kolejny występ w Rotterdamie był już dużo lepszy, chociaż dalej „brakowało prawdziwego ognia”^[3]

Publiczność amsterdamska była do grupy nastawiona bardzo przychylnie, reagowała bardzo emocjonalnie i zespół odpowiedział na to bardzo dobrym, energicznym i dynamicznym występem. W rezultacie widzowie domagali się bisu i grupa spełniła ich życzenie.

• Zespół dokonywał już w tym okresie nagrań sesyjnych do swojego czwartego albumu i nowy materiał wykonywany na tym koncercie był jeszcze nie do końca opracowany. Były to utwory „Teeth” i „Virtually”. Wyraźnie słychać, że ta pierwsza kompozycja jest gotowa w połowie. Brak jej szczególnie spektakularnej części końcowej składającej się z efektownego sola Ratledge’a na organach. Utwór jest także inaczej skonstruowany i pewne jego elementy (zwłaszcza partia grana w rytmie na 6/4) zostaną potem poprzesuwane.

• „Virtually” był już wykonywany kilka tygodni wcześniej, bo 8 i 10 października w klubie „U Ronniego Scotta” (ang. Ronnie Scott’s) i już prezentował się bardzo zdecydowanie i zaskakująco prosto. Od tej pory jednak uległ pewnej dekonstrukcji; podczas tego występu elementy utworu został przedstawione raczej w formie dość luźno związanych modułów. Nawet główny temat kompozycji jest dość trudno ropoznawalny i grany rubato, aż do momentu, gdy Elton Dean i Mike Ratledge zaczynają grać go unisono. Część pierwsza kompozycji jest zdecydownie różna od wersji studyjnej. Na albumie jest ona właściwie „pojedynkiem” gitary basowej Hoppera z kontrabasem Roya Babbingtona.

• „Neo-Caliban Grides” Deana jest także wyraźnie daleki od swojej ostatecznej formy i to było przyczyną, że ostatecznie nie ukazał się na albumie Fourth i pojawił się dopiero na znakomitym debiutanckim albumie Deana. Caliban to jedna z postaci z Burzy Szekspira. Postać ta pojawi się później także na albumie Softs w utworze Karla Jenkinsa „Ban Ban Caliban”.

• Jak zwykle starszy materiał także legł pewnym zmianom. Dean zaczął towarzyszyć improwizacjom Ratledga wspierając go bardzo efektywnie harmonicznie na elektrycznym pianinie Hohnera. Słychać to na „Out-Bloody-Rageous”, „Esther's Nose Job” i w utworze wykonanym na bis.

Nowością na tym albumie jest także całkowity brak partii wokalnych Wyatta i to nawet w tak oczywistych momentach jak „Eamonn Andrews” czy „Esther's Nose Job”. W tym ostatnim utworze partia wokalna Wyatta wykonywana scatem została zastąpiona przez solo basowe.

DVD

27 lutego 1971 r. zespół wyruszył na kolejne europejskie tournée. Pierwszy koncert odbył się „Høvikodden Arts Centre” w Oslo w Norwegii. Ostatnim jego akcentem był koncert na „Arts Festival” w „Deutschlandhalle” w Berlinie z takimi zespołami jak Family i Man.

Przedostatni „występ” tournée odbył się 23 marca w „Gondel Filmkunsttheater” w Bremie w Niemczech. Został on sfilmowany przez TV Radia Bremen i po zmontowaniu wyemitowany 4 dni później w programie telewizyjnym „Beat Club”^[4].

Występ ten zasadniczo nie różnił się od ówczesnych koncertów zespołu, a więc nie szedł na żadne kompromisy. To spowodowało, iż pewne szczególnie nieortodoksyjne muzycznie fragmenty zostały wycięte przed ich emisją. Wycięto więc osiem pierwszych minut występu (z „Neo-Caliban Grides”), następnie – główny temat „Out-Bloody-Rageous” oraz powolną jego partię z Wyattem grającym na perkusji rękami.

"Grides” i „Eamonn Andrews” są tutaj wykonane w radykalnie odmiennych wersjach i „ozdobione” raczej niemodnymi już wtedy efektami wizualnymi przez TV. W tym ostatnim utworze Wyatt wykonuje partię wokalną wykorzystując tekst z „Hope for Happiness”.

Zespół zaprezentował także nową kompozycję Ratledge’a „All White", która zostanie wydana na albumie Fifth.

To wideo jest właściwie jedyną szansą na zobaczenie klasycznego kwartetu grupy.

Muzycy

• Mike Ratledge – organy, elektryczne pianino
• Robert Wyatt – perkusja, wokal
• Hugh Hopper – gitara basowa

Spis utworów

Pierwsze zestaw

1.	Facelift (Hopper)	6:59
2.	Virtually (Hopper)	15:34
3.	Out-Bloody-Rageous (Ratledge)	8:12
4.	Neo-Caliban Grides (Dean)	10:12
		40:57

Drugi zestaw

1.	Teeth (Ratledge)	8:03
2.	Slightly All the Time (Ratledge)	10:34
3.	Eamonn Andrews (Ratledge)	1:36
4.	Esther's Noise Job (Ratledge)	11:22
5.	Slightly All the Time/Noisette (Ratledge/Hopper)	6:43
		38:18

Opis płyty

Dysk audio

• Data nagrania CD – 25 października 1970
• Miejsce – Concertgebouw, Amsterdam, Holandia
• Remastering – Michael King
• Studio – Sounds Good, Kanada

Dysk audio-wideo

• Data nagrania DVD – 23 marca 1971
• Miejsce – TV studio Radia Bremen
• Reżyser – Mike Leckebusch
• Inżynier dźwięku – Otto G. Hühn
• Operator pierwszej kamery – Martin Heuer
• Operatorzy innych kamer – Jochen Theundert, Dieter Frank, Wilfried Scheidl
• Konwersja na system NTSC – Dave Davis/QCA
• Remasternig dźwięku na DVD – Brad Blackford/Euphonic Mastering

Całość

• Kierowanie wydaniem – Steven Feigenbaum
• Fotografia na okładce – Shep Shepherd
• Projekt graficzny CD – Bill Ellsworth
• Tekst we wkładce – Aymeric Leroy
• Czas nagrania – 77:46
• Firma nagraniowa – Cuneiform USA
• Numer katalogowy – Rune 230/231
• Data wydania – 2006

Przypisy

Bibliografia

• GrahamG. Bennett GrahamG., Soft Machine. Out-Bloody-Rageous, London: SAF, 2005, ISBN 0-946719-84-5, OCLC 60668224 .
• MichaelM. King MichaelM., Wrong Movements. A Robert Wyatt History, AllenA. Huotari, Wembley: SAF, 1994, ISBN 0-946719-10-1, OCLC 30736497 .

Linki zewnętrzne

• Okładka
• Recenzja. progreviews.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-25)]. (ang.)