Grishnákh

Grishnákh (zm. 29 lutego 3019 Trzeciej Ery^[1]) – postać ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia. Ork, dowódca grupy żołdaków z Mordoru, która zaatakowała Drużynę Pierścienia.

Twierdził, że był zaufanym wysłannikiem Barad-dûr, choć być może wyolbrzymiał swoją rolę. W przeciwieństwie do większości szeregowych sług Saurona posiadał pewną wiedzę o jego klejnocie, znał też Golluma (najprawdopodobniej brał udział w przesłuchiwaniu i torturowaniu go).

Pojawia się w Dwóch wieżach, drugiej części Władcy Pierścieni.

Życiorys

Połączył się z bandą Uglúka z Isengardu i razem zaatakowali Drużynę Pierścienia pod Amon Hen (26 lutego). Gdy orkowie zabili Boromira i pojmali hobbitów Merry’ego Brandybucka i Pippina Tuka, Grishnákh usiłował skierować cały oddział na wschód. Planował bowiem dotrzeć do Anduiny, gdzie oczekiwał Nazgûl na skrzydlatej bestii. Wraz z nim Grishnákh miał zabrać cennych jeńców do Mordoru. W tym celu podsycał spory pomiędzy mniejszymi orkami a Urukami Sarumana. Wraz ze swoim oddziałem uszedł tymczasowo ku pobliskiemu lasowi, jednak wraz z oddziałem Ugluka zostało „kilku większych i odważniejszych orków z Północy”, mimo iż też byli zwykłymi orkami. Wkrótce Grishnakh powrócił, tłumacząc się, iż nie może porzucić owych kilku towarzyszy. Podczas dalszego marszu oddział Grishnakha trzymał się jednak oddzielnie, być może, jak wspomina narrator, była to część tajemnego planu Grishnakha.

Ostatecznie jednak oddział Rohirrimów Éomera otoczył orków na skraju Fangornu. Wtedy Grishnákh, korzystając z nieobecności strażników, zaczął obszukiwać hobbitów w poszukiwaniu Pierścienia. W końcu porwał obu jeńców. Udało mu się wymknąć z obozu, lecz został zauważony przez Jeźdźców Rohanu i zabity, natomiast Merry z Pippinem zdołali zbiec.

Grishnákh był typowym orkiem z Mordoru, przysadzistym, silnym, o szerokich barach, bardzo długich ramionach i krzywych nogach. Jego imię pochodzi z języka orków. Dokładny opis chwili w rozdziale „Uruk-hai”, w której stoi twarzą w twarz z Uglukiem, ukazuje, że Grishnakh był mu równy wzrostem oraz miał jasną skórę, mimo iż czarnoskóry Ugluk, powstały ze skrzyżowania człowieka z orkiem przez Sarumana, miał postawę wyprostowaną, a Grishnakh przypominał małpę^[2].

Uzbrojenie Grishnakha było typowym dla orków – zakrzywiony miecz oraz czarny, ząbkowaty lub poszczerbiony nóż z rękojeścią rzeźbioną na kształt orkowej głowy.

Ekranizacja Petera Jacksona

W ekranizacji Władcy Pierścieni w reżyserii Petera Jacksona, w rolę Grishnákha wcielił się Stephen Ure. Podobnie jak innym orkom z Mordoru, Weta Workshop nadała mu wygląd chorego i przedwcześnie podstarzałego. Pojawia się on w filmie Dwie wieże. Losy tej postaci zostały zmienione w stosunku do literackiego pierwowzoru.

W wersji kinowej Grishnákh pojawia się dopiero w scenie, która ma miejsce w obozowisku na obrzeżu Fangornu. Razem z pomniejszymi orkami zamierza zamordować hobbitów, by ich zjeść. Podczas sprzeczki Uglúk zabija jednego z buntowników, a w tym samym czasie Merry i Pippin, korzystając z zamieszania, starają się uciec. Jednak Grishnákh ich dopada, lecz nagle zostaje raniony włócznią – to Jeźdźcy Rohanu niespodziewanie atakują orków. W bitewnym zamieszaniu ork uparcie ściga hobbitów aż w głąb Fangornu. Gdy udaje mu się pochwycić Meriadoka – ginie, zmiażdżony przez Drzewca.

W wersji rozszerzonej filmu, wydanej na DVD, dodano jeszcze scenę przyłączenia się Grishnákha i innych orków z Mordoru do grupy Uglúka. Ma to miejsce już po ataku na Drużynę Pierścienia. W spotkaniu z nimi Uglúk oznajmia, iż jeńcy trafią do Sarumana. Grishnákh i jego kompania przyłączają się więc do Uruków, zwłaszcza że orkowie wyczuwają pościg Aragorna.

Grishnákh w kulturze

Imię tej postaci przyjął Varg Vikernes, twórca zespołu Burzum, jako jeden ze swoich pseudonimów scenicznych.

Przypisy

Bibliografia

• John Ronald Reuel Tolkien: Władca Pierścieni. przeł. Maria Skibniewska. T. 2: Dwie Wieże. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA, 2002. ISBN 83-7319-172-0.
• Dodatek B Kronika Lat (Kronika Królestw Zachodnich). W: John Ronald Reuel Tolkien: Władca Pierścieni. przeł. Maria Skibniewska. T. 3: Powrót Króla. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA, 2002, s. 466–495. ISBN 83-7319-172-0.
• Fran Walsh, Philippa Boyens, Stephen Sinclair, Peter Jackson: The Lord of the Rings: The Two Towers. Screenplay based on the novels by J.R.R. Tolkien. 2002.

Linki zewnętrzne

• Grishnákh. [dostęp 2011-09-13]. (ang.). – artykuł w Tolkien Gateway
• Grishnákh. [dostęp 2016-03-22]. (ang.). – artykuł w The Thain’s Book. An encyclopedia of Middle-earth and Numenor
• Grishnákh. [dostęp 2011-09-13]. (ang.). – artykuł w Encyclopedia of Arda
• John Howe: Grishnakh. [dostęp 2010-08-18]. (ang.).
• Grishnákh. [dostęp 2010-08-18]. (ang.). – strona poświęcona filmowej postaci