Groby w Wypalankach
.jpg) Widok ogólny z pomnikiem | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ cmentarza | miejsce pamięci narodowej |
| Liczba grobów | około 1700 |
| Liczba kwater cmentarnych | 5 |
| Data otwarcia | 1946 |
| Data ostatniego pochówku | 1945 |
Położenie na mapie gminy Stęszew _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Stęszew") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu poznańskiego  | |
 52°17′49,2″N 16°43′53,9″E/52,297000 16,731639 | |
Groby w Wypalankach – zespół pięciu[1] mogił zbiorowych ofiar II wojny światowej na obszarze leśnym pomiędzy wsiami Dębienko i Wypalanki w powiecie poznańskim (gmina Stęszew), na terenie północno-zachodniej części Wielkopolskiego Parku Narodowego.
Okupacja
Kompleks leśny w rejonie Dębienka i Wypalanek był podczas okupacji niemieckiej (lata 1939-1945) miejscem masowych rozstrzeliwań i grzebania ciał Polaków, przede wszystkim więźniów Fortu VII, obozu w Żabikowie (głównie inteligencji, powstańców wielkopolskich i działaczy społecznych[2]), jak również ludzi chorych psychicznie ze szpitala w Kościanie. Niemcy zabili w tym rejonie około 1700 (2000[2]) osób, wśród nich m.in. prof. Stanisława Kalandyka, prof. Stanisława Pawłowskiego (6 stycznia 1940[2]), wojewodę Adolfa Bnińskiego (prawdopodobnie 7 lipca 1942[3]) i członków Delegatury Rządu na Kraj[4].
W 1944, celem zatarcia śladów zbrodni, Niemcy utworzyli specjalny oddział zajmujący się likwidacją mogił: wykopywaniem, a następnie paleniem resztek szczątków. Prac tych nie zdołano ukończyć. Jeszcze w styczniu 1945 pochowano tutaj około 1260 ofiar obozu w Żabikowie[4].
Upamiętnienie
Po zakończeniu wojny mogiły zostały szczegółowo przebadane i uporządkowane[4]. W 1946 odnalezione szczątki pochowano w mogiłach zbiorowych na obecnym miejscu[1]. Pogrzeb miał charakter manifestacji patriotycznej[2]. Na kamieniu pamiątkowym umieszczono tablicę z napisem: Miejsce uświęcone męczeńską krwią Polaków zamordowanych przez hitlerowców w latach okupacji[5].
Turystyka
Do mogił prowadzi 
zielony szlak pieszy ze Stęszewa do Szreniawy[6].
Galeria
Pomnik w centrum założenia
Krzyż na jednym z grobów
Przypisy
- ↑ a b praca zbiorowa, Słownik krajoznawczy Wielkopolski, PWN, 1992, s. 309, ISBN 83-01-10630-1
- ↑ a b c d tablica informacyjna in situ
- ↑ W intencji pomordowanych, radiopoznan.fm [dostęp 2020-05-31] (pol.).
- ↑ a b c Paweł Anders, Krzysztof Kasprzak, Beata Raszka, Wielkopolski Park Narodowy, Wydawnictwo WBP, Poznań, 1999, s. 101, ISBN 83-85811-71-0
- ↑ napis na tablicy pamiątkowej in situ
- ↑ Wielkopolski Park Narodowy, mapa turystyczna, Cartomedia, Poznań, 2012, ISBN 978-83-7445-150-5
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa gminy Stęszew, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.70 N
- S: 51.05 N
- W: 15.68 E
- E: 19.19 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Poznań County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 52.69 N
- S: 52.14 N
- W: 16.43 E
- E: 17.41 E
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Zielony szlak turystyczny.
Niebieski szlak turystyczny.
Czerwony szlak turystyczny.
Żółty szlak turystyczny.
Czarny szlak turystyczny.
.jpg)
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Groby Polaków zamordowanych przez Niemców (1939-1945) w lasach koło Dębienka i Wypalanek - Wielkopolski park Narodowy.
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Groby Polaków zamordowanych przez Niemców (1939-1945) w lasach koło Dębienka i Wypalanek - Wielkopolski park Narodowy.
.jpg)
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Groby Polaków zamordowanych przez Niemców (1939-1945) w lasach koło Dębienka i Wypalanek - Wielkopolski park Narodowy.